مستندسازی از حیات وحش یعنی داشتن «صبر و امید»

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نسرین بختیاری ـ فرشاد افشین پور کارگردان مستند «دنیای وحشی زاگرس» که روز گذشته در جشنواره حقیقت به عنوان اولین فیلم نمایش داده شد، درباره سابقه کار خود در حوزه حیات وحش در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، اظهار داشت: من از سال ۸۹ فعالیت حرفه‌ای فیلمسازی خودم را شروع کردم و اولین فیلمم «زندگی در قلب دنا» با کیفیت HD بود. فیلم دوم «پرندگان در سرزمین برف و آفتاب» بود که همین شرایط را داشت. فیلم سوم «سفر به آمادای» درباره حیات وحش استان همدان بود. فیلم چهارمم «امپراتوری سنجاب‌ها» درباره زندگی سنجاب‌ها در تالاب شیرین سو نزدیک همدان و آخرین کارم «دنیای وحشی زاگرس» است.

وی درباره «دنیای وحشی زاگرس» گفت: من بزرگ شده یاسوج و به طور طبیعی علاقه‌مند به محیط زیست آنجا هستم و زمانی که با شرایط، زیبایی و استعداد‌های آن منطقه رو‌به‌رو شدم، تصمیم به مستندسازی گرفتم. سعی کردیم در این فیلم شکل و شمایل کلی کوهستان زاگرس را تا حدی که امکانات اجازه می‌داد و از دستمان بر می‌آمد، نمایش دهیم.

افشین پور درخصوص مدت زمانی که صرف پژوهش این مستند شده است، توضیح داد: تولید این فیلم از سال ۹۶ آغاز شد، اما اگر بخواهم عدد دقیقی ارائه بدهم باید بگویم که حدود ده سال پژوهش این فیلم زمان برده است، چون از تمام اطلاعاتی که از سال ۹۱ به بعد کارم را شروع کردم در «دنیای وحشی زاگرس» استفاده کردم. در فیلم‌های گذشته هم به شکل محلی و منطقه‌ای مثلا درباره کوهستان دنا کار کردم که شامل بخشی از زاگرس می‌شود و پژوهش‌هایی که در آنجا و دیگر کارهایم انجام شد، در «دنیای وحشی زاگرس» به کار آمد.

** مستندساز کار خود را چهارفصل دنبال می‌کند

این کارگردان همچنین درباره شرایط تصویربرداری این مستند که یک سال از بهار تا زمستان به طول انجامید، ابراز داشت: معنای دیگر مستندسازی حیات وحش صبر و غلبه بر مشکل است؛ چون به هیچ وجه ساده نیست و با انواع مستند از لحاظ تصویربرداری متفاوت است و تکنیک‌های خاص خود را می‌طلبد. اگر کسی در این زمینه تبحر کافی نداشته باشد و تلاش کافی برای بهتر شدن تکنیک‌ها انجام ندهد، نمی‌تواند موفق باشد.

وی ادامه داد: وقتی قرار است مستند حیات وحش بسازیم باید خود را آماده انواع سختی‌ها کنیم که مثلا جواب منفی بشنویم و نباید در آن لحظه ناامید شویم و صبورانه برخورد کنیم. در بسیاری از بخش‌ها محیط زیست مانع می‌شود یا مقاومت محلی وجود دارد و طول می‌کشد تا علت این رفت‌وآمد‌های طولانی را توضیح بدهیم. بعضی تصور می‌کنند مستندساز بعد از گرفتن مجوز در طی یک روز کارش در آن منطقه تمام می‌شود، اما این طور نیست و باید کار خود را در چهار فصل سال ادامه دهد تا به نتیجه مورد نظرش برسد.

افشین‌پور درباره موسیقی خوبی که روی فیلم نشسته، نیز گفت: تمام قطعات موسیقی این فیلم انتخابی بود و خیلی از مخاطبان معتقدند انتخاب‌های خوبی صورت گرفته است.

** وظیفه ما محیط‌بانی و تنویر افکار عمومی است

کارگردان مستند «زندگی در قلب دنا» درباره حضور در این جشنواره با توجه به شرایط امروز حاکم بر جشنواره و انصراف برخی از فیلمسازان از حضور در جشنواره گفت: کار ما ساخت مستند در حوزه محیط زیست است و شما هیچ‌گاه نمی‌بینید که یک محیط‌‌بان دست از کار بکشد و معتقدم در هر شرایطی که باشیم کارمان تعطیل بردار نیست. وظیفه ما محیط‌بانی و تنویر افکار عمومی است و در هر شرایطی افرادی مانند ما باید باشند که چراغ را روشن نگه دارند. معمولا در تمام انقلاب‌ها یا هرج و مرج‌هایی که در دنیا ایجاد شده، بیشترین آسیب متوجه محیط زیست شده است، چون شکارچی‌ها از شرایط موجود با نبود اطلاعات کافی سوءاستفاده می‌کنند و بدترین آسیب‌ها را به محیط زیست می‌زنند.