۷ توصیه راهبردی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس پیرامون امور نخبگان
به گزارش خبرگزاری آنا، بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با ارائه ۷ توصیه راهبردی، بر اهمیت جذب و نگهداشت نخبگان تاکید کرد.
۱- جذب و نگهداشت نخبگان یک اولویت ملی حیاتی است و باید در دستور کار ویژه نظام حکمرانی در حوزه‌های مختلف قرار گیرد. نظام علم و فناوری کشور به تنهایی امکان و ظرفیت حل این ابرچالش را ندارد. نخبگان اهرم اصلی اقتصاد دانش بنیان و قدرت نرم کشور هستند.
۲- نگهداشت نخبگان وابسته به عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. امیدآفرینی برای رفع مشکلات کشور، ارتقا کیفیت حکمرانی، شایسته سالاری واقعی در انتخاب مدیران کشور، فراهم‌سازی بستر مشارکت اجتماعی نخبگان، بهینه‌سازی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان برتر دانشگاه‌ها، رفع فساد و تعارض منافع، فراهم‌سازی فرصت اثرگذاری و خدمت به کشور برای نخبگان، بهبود وضعیت داخلی و ارتقای کیفیت و پویایی علمی در نظام آموزشی عالی، از سازوکار‌های موثر در جذب و نگهداشت نخبگان است.
۳- سیاستگذاری و راهبری امور نخبگان در کشور نیازمند افزایش ضمانت اجرایی مصوبات، تسری دادن مشوق‌های بدنه دولتی به بخش خصوصی، استقرار حمایت‌های دائمی و بسترسازی فرصت‌های اثرگذاری برای نخبگان، نخبه‌پروری به جای حامی‌پروری و غلبه تسهیل‌گری و تنظیم‌گری بر تصدی‌گری در فعالیت‌ها و خدمات بنیاد ملی نخبگان است.
۴- در تدبیر امور نخبگان باید هم به نیرو‌های رانشی و دافعه داخلی و هم به نیرو‌های جاذبه و کششی خارج از کشور توجه کرد. در یک دهه گذشته قدرت دستمزد متخصصین کشور بیش از ۲۵۰ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر پیشنهادات شغلی کشور‌های مختلف به نخبگان ایرانی با حقوق چند برابری افزایش چشمگیری یافته است. مهاجرت‌های داخلی نخبگان به پایتخت و کلانشهر‌ها با کاهش علقه و عاطفه فرد نسبت به محیط زندگی، زمینه‌ساز مهاجرت خارجی آن‌ها شده است. شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی نخبگان ایران و خارج از کشور در کنار تبلیغات روزافزون موسسات مهاجرتی کشش خارجی قابل توجهی برای نخبگان داخلی ایجاد نموده است.
۵- خروج بی‌بازگشت نخبگان از کشور، تبعات سنگینی، چون پایین آمدن میانگین هوش و استعداد جامعه فعلی و نسل‌های آینده، کاهش سرعت پیشرفت و توسعه کشور و تضعیف امنیت ملی را به همراه خواهد داشت. برخی ارزیابی‌ها خسارت سالانه ناشی از خروج سرمایه‌های فکری کشور را بیش از سه برابر درآمد‌های نفتی کشور برآورد می‌کنند.
۶- ایجاد پویش ملی پیشرفت ایران و رفع حداکثری موانع برای مشارکت نخبگان داخل و خارج کشور برای تحقق این پویش ملی می‌تواند راهگشا باشد. تعریف چرخه خدمت به اعتلای کشور می‌تواند ظرفیت هم‌افزایی نخبگان داخلی و خارجی را به همراه داشته باشد. فعال‌سازی شبکه کارآمد و موثر برای ارتباط با نخبگان و متخصصان ایرانی در ۱۰ کشور با جمعیت مهاجر بالای ایران و تعریف انواع همکاری‌های علمی و فنی با متخصصان خارج از کشور راهگشا خواهد بود.
۷- حاصل هویت بخشی به جوانان و نخبگان ایجاد تعلق خاطر است. از بین رفتن حس تعلق، تسهیل‌گر مهاجرت نخبگان است. تهاجم فرهنگ فردگرای غربی از یک سو و ضعف نظام تعلیم و تربیت از سوی دیگر از نظام ذهنی و هویتی بخشی از جوانان کشور گسست‌هایی بین هویت دینی و ملی، هویت فردی و جمعی و فرهنگ رسمی و غیررسمی ایجاد کرده است. تحول جدی در نظام تربیتی و هویت‌یابی دانش‌آموزان کشور، امری ضروری است تا با تقویت حس تعلق به مردم و جامعه و ترجیح خدمت به کشور به جای منافع فردگرایانه، شاهد ماندگاری بیشتر نخبگان در آینده باشیم.
انتهای پیام/