اقتصاد فرهنگی کشور در گرو صنعت پویانمایی/ انیمیشن؛ صنعت دانش‌بنیانی که از آن غافل هستیم!
به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، صنایع خلاق فرهنگی یکی از ریشه‌دارترین صنایع در ایران و جهان هستند که از همگرایی صنایع فرهنگی، تکنولوژی و خلاقیت‌های انسانی شکل می‌گیرد. ویژگی بارز این صنایع آن است که برای تولید کالا، به جای بهره‌گیری عمده از مواد اولیه طبیعی و معدنی، عمده منابع از بروندادهای فکری و ذوقی انسان که ماهیت هنری و فرهنگی دارد، تأمین می‌شوند. صنایع خلاق رشد فوق‌العاده‌ای در دهه‌های گذشته داشته و توجه بخش‌های خصوصی و دولتی را در سراسر دنیا به سمت خود جلب کرده است.
صنعت انیمیشن جزئی از صنایع خلاق فرهنگی هستند. پویانمایی در کشور ما یکی از هنرهای پیشرو و قدیمی محسوب می‌شود. اما با این وجود هنر انیمیشن برخلاف دیگر کشورهای دنیا، در ایران صنعتی نشده و نتوانسته به جایگاه واقعی خود برسد. اگرچه در سال‌های اخیر ایران وجهه‌ای بین‌المللی در این حوزه پیدا کرده و آثار آن تا مراحل بالایی رویدادهای معتبر جهانی این هنر- صنعت راه پیدا کرده‌اند.
محمد امین همدانی تهیه‌کننده و کارگردان انیمیشن است که نزدیک به 20 سال در این فضا فعالیت دارد. وی در رشته فرهنگ و ارتباطات در دانشگاه امام صادق(ع) تحصیل کرده است. این کارگردان پویانمایی از سال ٨٧ تا٩٠ مدیرعامل و موسس موسسه «هفت سنگ ماهان» رسانه بوده و پس از آن نیز مدیرعامل و موسس «خانه پویانمایی انقلاب اسلامی» است. همدانی تهیه‌کنندگی و کارگردانی انیمیشن‌های سینمایی و سریالی ازجمله «بازگشت»، «در بوشهر»، «دره زنجفیل»، «همسایه‌ها»، «سربازان بین‌الملل (آتو)»، «درنگ»، «نوروز آن سال‌ها»، «تاریخ جنگ»، «چاخان تی وی»، «دربست» و «عموسام» را برعهده داشته است. این کارگردان انیمیشن جوایز متعددی را از جشنواره‌های بسیج، مقاومت، عمار، خلیج فارس و غیره کسب کرده است.
صنعت دانش‌بنیانی که از آن غافل هستیم
همدانی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره اینکه صنعت انیمیشن چه کمکی به پیشرفت و توسعه کشور می‌کند، گفت: انیمیشن یک صنعت دانش‌بنیان است؛ یعنی مواد اولیه تمام شدنی و پسماند مضری ندارد. توسعه و آموزش آن در سطح کشور سریع‌تر امکان می‌پذیرد. صادرات صنعت انیمیشن راحت بوده و در همه دنیا برای آن مخاطب پیدا می‌شود. در نتیجه می‌تواند برای کشور کارآفرینی و ارزآوری داشته باشد. این صنعت مستقیما با اقتصاد فرهنگی کشور در ارتباط است و می‌تواند به اعتلای فرهنگ ایران کمک کند، پس می‌توان گفت اقتصاد فرهنگی کشور در گرو صنعت پویانمایی است.
این کارگردان انیمیشن در پاسخ به این پرسش که با این اوصاف، چرا آن‌طور که باید و شاید به صنعت انیمیشن بها داده نشده، اظهار کرد: مقوله‌های بلندمدت در بحران‌ها در اولویت قرار نمی‌گیرند. ما به توسعه فکر می‌کنیم، ولی وقتی کشور درگیری داخلی داشته باشد قاعدتا توسعه به تعویق می‌افتد. در مورد مقوله‌های فرهنگی و بلندمدت هم به همین صورت است. وقتی کشور درگیر تحریم، اتفاقات اقتصادی و اجتماعی است، اولویت‌ها فراموش می‌شوند. مسائلی که باعث غنی شدن آینده و فرهنگ کشور می‌شوند در اولویت قرار نمی‌گیرند. این یکی از نقدهایی است که برای رویکرد فرهنگی کشور همیشه بوده است. از طرفی فرهنگ غربی وارد کشور ما می‌شود. صنعت انیمیشن یک مقوله استراتژیک برای کشور محسوب می‌شود که آینده کشور را تضمین می‌کند و متاسفانه از آن غافل هستیم.
چرخه اقتصادی بدون قانون کپی‌رایت پیش نمی‌رود
وی درباره اینکه چرا شخصیت‌های داستانی ما به محصول و انیمیشن تاثیرگذار تبدیل نمی‌شوند و اسطوره کودکان ما ابرقهرمان‌های خارجی هستند، عنوان کرد: ما به هرحال باید بپذیریم تجربه کمی در صنعت انیمیشن داریم. انیمیشن ایرانی نمی‌تواند با صنعت پویانمایی آمریکا که ۷۰ سال است، انیمیشن رونمایی می‌کند، رقابت کند. آن‌ها این صنعت را به یک اکوسیستم و چرخه اقتصادی رو به جلو تبدیل کرده‌اند. البته با توجه به تجربه کمی که داشته‌ایم تاکنون در این زمینه خوب پیشرفت کردیم.
همدانی در ادامه افزود: ما در خصوص بازار محتوا هم همیشه مشکل تولید داشتیم. یکی از چالش‌های بزرگ ما نبود قانون کپی‌رایت است. من در حال حاضر با سایتی صحبت می‌کنم که نسخه انیمیشن «پسر دلفینی» را از صفحه‌اش بردارد. طبیعی است وقتی قانون از ما حمایت نکند در کپی‌رایت شکست می‌خوریم و این چرخه اقتصادی به درستی پیش نمی‌رود، در نتیجه بخش خصوصی بازار را آن‌طور که واقعی است، پیدا نمی‌کند. با سفارش گرفتن هم این مشکل حل نمی‌شود، ما باید کاری کنیم که چرخه اقتصادی و بازار تقاضا در مسیر درستی کار کنند که به مرور پیشرفت حاصل شده و کیفیت تولیدات بالا برود.
بیشتر بخوانید:
- رقابت نابرابر انیمیشن‌های ایرانی با تولیدات خارجی/ ورود به عرصه جهانی راهکاری برای ارتقای صنعت پویانمایی است
- اسطوره‌های قدیمی در انیمیشن‌های ایرانی مهجور مانده‌اند/ می‌گویند در پویانمایی شوخی نباشد، نقد که دیگر هرگز!
- اسباب‌بازی‌های بومی و محلی را تجاری‌سازی می‌کنیم/ خانه خلاق کانون پرورش فکری؛ پایگاه هم‌اندیشی جوانان ایده‌پرداز
- جشنواره پویانمایی بسترساز اتفاقات جدیدی است/ گنجینه‌ای ۱۶ جلدی با ۶ هزار قصه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
بازارپردازی فرهنگی اسطوره‌سازی می‌کند
تهیه‌کننده انیمیشن «پسر دلفینی» در ادامه با اشاره به اینکه در کنار ساخت انیمیشن، باید اشکال دیگری از محصولات و تولیدات فرهنگی در جامعه بسط و گسترش پیدا کند و به نوعی کالای مورد استفاده مردم شود، بیان کرد: بعد از تولید محتوای تصویری اینکه ضمائم آن نیز در قالب نوشت‌افزار، عروسک، لباس و غیره به بازار بیاید، خیلی مهم است. بازارپردازی فرهنگی باعث ماندگاری شخصیت‌های انیمیشن برای مخاطب کودک و نوجوان شده و به اسطوره‌سازی هم کمک می‌کند.
همدانی درباره ضعف صنعت انیمیشن در داستان و فیلمنامه، خاطرنشان کرد: در زمینه فیلمنامه، زمانی یک نویسنده رشد می‌کند که داستان را بنویسد، اکران شده و از آن بازخورد بگیرد تا در کار بعدی خود آن را توسعه دهد. ما تجربه نقد در انیمیشن و پویانمایی کم داشته‌ایم اما ما به فکر تقویت داستان انیمیشن‌هایمان هم هستیم. پویانمایی «پسر دلفینی» پیام‌های بسیاری برای مخاطب دارد؛ اعتماد به نفس، یافتن هویت، شجاعت و ایثار.
انتهای پیام/110/
انتهای پیام/