چگونه از کودکان در فضای وب مراقبت کنیم؟/ ضرورت آموزش صحیح به کودکان به‌جای ترساندن از حضور در اینترنت

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، اینترنت و رسانه‌های مبتنی بر آن نقش مهمی را در زندگی امروزی انسان‌ها ایفا می‌کنند. به طور معمول هر فرد ساعاتی از روز در فضای وب می‌گذراند.

این فضا کارکرد‌های مختلفی از سرگرمی گرفته تا خرید و مدیریت کسب و کار و ... را دارد و همگی در این فضا انجام می‌شوند. به همین جهت استفاده از اینترنت امری تقریباً گریزناپذیر است. در همین راستا دسترسی کودکان به این فضا نیز اجتناب‌ناپذیر است. به‌خصوص از زمان فراگیری ویروس کووید-۱۹ و انتقال آموزش‌ها به فضای آنلاین، حضور کودکان در این فضا افزایش پیدا کرده است.

طبق آنچه سازمان جهانی یونیسف گزارش می‌کند؛ از هر سه کودک یک نفر کاربر اینترنت بوده و از هر سه کاربر اینترنت یک نفر کودک زیر ۱۸ سال است. همگی می‌دانیم که اینترنت برای کودکان تنها کارکرد‌های مثبت ندارد بلکه می‌تواند کژ کارکرد‌هایی نیز داشته باشد. به همین جهت نیاز است تا تدابیری در این باره اندیشیده شود.

سازمان‌های حقوق بشر، سازمان‌های مردم‌نهاد و سازمان‌های داوطلبی در سطح جهان وجود دارند که توصیه‌هایی را تدوین کرده و استاندارد‌هایی را دراین‌رابطه تعیین می‌کنند. این توصیه‌ها و استاندارد‌ها می‌تواند راهنمای خوبی برای خانواده‌ها و مدارس باشد تا فضای امن سایبری را برای کودکان مهیا کنند. در ایران نیز پلیس فتا فعالیت‌هایی در این زمینه انجام داده و مطالبی را در سایت خود دراین‌رابطه منتشر می‌کند. پلیس فتا علاوه بر ارائه دانش سایبری، خدماتی را نیز در امور ثبت گزارش و همیاری کودکان ارائه کرده و از دسته از کاربران حمایت می‌کند. در ادامه برخی راهکار‌هایی که خانواده‌ها و مدارس می‌توانند به‌وسیله آن از کودکان خود در فضای وب مراقبت و حمایت کنند؛ ارائه می‌کنیم.

استفاده از فناوری برای مراقبت از کودکان

استفاده از ابزار‌هایی مانند کنترل والدین و جست‌وجوی ایمن می‌تواند راهکاری مهم در مراقبت از کودکان باشد. به‌خصوص مراقبت از کودکان کم سن و سال‌تر با استفاده از این ابزار بسیار حیاتی است. این قابلیت باعث می‌شود تا جست‌وجو در اینترنت برای کودکان محدود شود. در ایران نیز چنین خدماتی از سوی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت ارائه می‌شود. به‌عنوان‌مثال سیم‌کارت‌هایی مخصوص کودکان ارائه می‌شود تا دسترسی محدودی به اینترنت وجود داشته باشند.

حامد محمدی، سرپرست اداره پیشگیری از جرائم سایبری، ضمن اشاره به این خدمات ذکر کرد: «این سرویس‌ها بستری امن برای دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوای جذاب و مفید و وب‌سایت‌های مناسب گروه سنی کودک و نوجوان فراهم آورده و این امکان را به والدین داده است تا با نگاهی تخصصی و آگاهانه، مزایای دنیای دیجیتال را در اختیار فرزندان خود قرار دهند.»

به‌علاوه با استفاده از برخی کد‌های دستوری می‌توان قابلیت جست‌وجوی ایمن را فعال کرد. از طرفی گوگل خدماتی برای اینترنت امن ارائه می‌کند که می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای مراقبت از کودکان باشد. استفاده از نرم‌افزار‌ها نیز می‌تواند مفید باشد. طبق آنچه رئیس پلیس فتا استان همدان بیان کرده؛ این نرم‌افزار‌ها می‌توانند قابلیت‌هایی همچون ایجاد محدودیت در زمان استفاده و سایت‌های مجاز برای بازدید را برای والدین فراهم کنند.

سازمان یونیسف در دستورالعمل‌های خود تأکید می‌کند که والدین و مربیان استفاده از آخرین نسخه آنتی‌ویروس بر روی دستگاه‌های مورداستفاده کودکان را چک کنند. همچنین چک کردن تنظیمات حریم خصوصی امری و مهم و ضروری است.

اهمیت روابط حمایتگرانه

ایجاد رابطه گرم، صمیمی و صحیح با کودکان می‌تواند فضای امنی را برای آن‌ها ایجاد کند. صحبت با کودکان درباره شیوه استفاده از اینترنت و القای حس اعتماد و حمایت می‌تواند کودکان را در استفاده صحیح از اینترنت یاری کند. کودکان را تشویق کنید تا هرگونه تجربه ناخوشایند و آزاردهنده در فضای مجازی را با شما در میان بگذارند. به‌علاوه به آن‌ها درباره استفاده صحیح از اینترنت آموزش دهید. به‌جای ترساندن کودکان سعی کنید آن‌ها را آموزش دهید.

نظارت بر نحوه و زمان استفاده از اینترنت

محدودکردن زمان استفاده از اینترنت راهکاری مهم برای مراقبت از کودکان است. استفاده بیش از حد از اینترنت می‌تواند آسیب‌هایی جسمانی و روانی برای کودکان ایجاد کند و تعاملات اجتماعی آنان را دچار اختلال کند. محدودکردن زمان استفاده هم می‌تواند با استفاده از ایجاد تنظیمات بر روی شبکه و دستگاه و هم از طریق نظارت والدین اعمال شود.

به گفته محمدعلی فرهودی، رئیس پلیس فتا استان قزوین، «مدیریت زمان استفاده کودکان از فضای مجازی، می‌تواند تأثیر به‌سزایی در جلوگیری از اعتیاد اینترنتی فرزندان و پیشگیری از بروز آسیب‌های دیگر این فضا داشته باشد. به‌علاوه نظارت بر نحوه فعالیت کودکان کم و سن‌وسال‌تر در این فضا امری ضروری است.»

قدرت انتقاد را در کودکان تقویت کنید

با پاگرفتن اینترنت و افزایش کاربران وب صنعت تبلیغات نیز راه جدیدی را در پی گرفت. امروزه همگی کاربران تجربه مشاهده تبلیغات بی‌شمار در اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها را دارند. این تبلیغات که در بسیاری اوقات ناخواسته هستند؛ می‌توانند تأثیرات نامطلوبی را بر روی مخاطب کودک بگذارند. ازآنجایی‌که مخاطب بزرگسال قدرت انتقاد بالاتری دارد؛ مواجهه متفاوتی با تبلیغات دارد. درحالی‌که کودک نسبت به تبلیغات مختلف پذیراتر عمل می‌کند. با این توضیحات مهم است که قدرت انتقاد و نحوه مواجهه با تبلیغات در مدارس و در بستر خانواده به کودکان آموزش داده شود.

والدین سواد رسانه‌ای خود را افزایش دهند

طبق آنچه پلیس فتا اعلام کرده؛ اگر می‌خواهید فرزندان را در فضای وب ایمن نگه دارید؛ ابتدا باید این فضا را شناخته و فرصت‌ها و تهدید‌های آن را درک کنید. داشتن سواد رسانه‌ای از سوی والدین سبب می‌شود تا بتوانند کنترل و نظارت صحیحی را بر کودکان اعمال کنند. والدین یا معلمی که خود سواد رسانه‌ای و توانایی ایجاد محدودیت‌های تکنولوژیکی را نداشته باشد؛ نمی‌تواند به‌درستی از فرزند یا دانش‌آموز خود مراقبت کند. پلیس فتا آموزش‌هایی را در این زمینه ارائه کرده که خواندن آن‌ها می‌تواند والدین و مراقبان کودک را در محافظت هر چه بیشتر از کودکان یاری کند.

انتهای پیام/4144