بناهای تاریخی را با پازل سه‌بعدی به عنصر شهری تبدیل می‌کنیم/ ضرورت تقویت هویت فرهنگی از طریق نمادسازی

گروه فرهنگ خبرگزاری آنا،علی ترابی ـ آشنایی مردم با تمدن و بناهای کشورمان عمدتاً از طریق گردشگری و بازدید از بناها یا تولیدات مکتوب صورت می‌گیرد. این در حالی است که برای آشنایی هرچه بیشتر و مفیدتر کودکان و نوجوانان کشور با بناهای تاریخی میتوان از وسایلی همچون پازلهای سه بعدی بهره برد تا از یکسو انان را با تاریخ و تمدن کشور بیشتر آشنا و مانوس ساخت و از سوی دیگر دانش و مهارتهای عملی آنان را بالا برد.

یک شرکت فعال در حوزه صنایع فرهنگی برای اولین بار پازل سه‌بعدی بناهای تاریخی ایران را طراحی و تولید کرده تا به نیاز کودکان و نوجوانان در این عرصه پاسخگو باشد. در همین راستا، مصطفی اخوان مدیر عامل موسسه «میراث فرهنگ و تمدن پارس» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا به بیان ابعاد گوناگون کسب و کار موسسه و نیز فرصتها و تهدیدات کارآفرینی حوزه صنایع خلاق فرهنگی پرداخته است.

ایده شکل‌گیری این کسب و کار فرهنگی چگونه ایجاد شد؟

ما با دو هدف تقویت هویت ملی و فرهنگی و نیز توجه به اماکن تاریخی به عنوان نمادهای فرهنگ و تمدن ایران – اسلامی، ایده‌ای را تحت عنوان طراحی و تولید محصولات فکری و اموزشی هدف‌دار براساس فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی پیگیری کردیم. در ادامه ایده به محصول تبدیل شده و رشد و تداوم یافت که نتیجه آن طراحی و تولید پازلهای سه بعدی بناهای تاریخی است. گرچه ایده شکل‌گیری آن به دهه هشتاد برمی‌گردد اما در سال ۹۲ عملیاتی و اجرا شد. بدین ترتیب حدود ۵۰ بنای تاریخی ایرانی از این طریق مهندسی شده است، یعنی خودمان نقشه و طرح بناها را برداشت کردیم یا نقشه را بدست اورده و براساس آن به طراحی پرداختیم و درنهایت با رعایت مقیاسها آنرا به پازل سه بعدی تبدیل کردیم. در حال حاضر محصولات در مقیاسها و نمادهای متنوع تولیدی در بازار موجود است.

تبدیل ایده به محصول و درآمدزایی از مسیر فعالیت‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی کار سختی است یا آسان و چرا؟ ریسک‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای آن چیست؟

به طور کلی کار آفرینی در ایران کار بسیار سختی بوده و پیشبرد ان دارای پیچیدگیهای فراوانی است، زیرا کشورمان اقتصاد پایداری ندارد. اما این مساله در اقتصاد فرهنگ به مراتب شرایط بدتری دارد و فعالان این حوزه باوجود اینکه به دنبال تولید محصول فرهنگی هستند عملا حمایت نمیشوند و تکلیفشان در بسیاری از مسائل مشخص نیست. گرچه ما مجموعه‌ای تولیدی فرهنگی محسوب میشویم و ذیل وزارت ارشاد قرار داریم اما همچنان وضعیت مالیات‌مان مشخص نیست و نمیدانیم آیا از مالیات معاف هستیم یا باید انرا پرداخت کنیم.

چالش دیگری که موجب دلسردی بسیاری شده، موضوع عدم قانون مناسب کپی رایت است. علیرغم اینکه مجموعه کاری ما در عرصه تبدیل ماکت به پازل پیشگام است و مدت 10 سال سابقه فعالیت دارد اما محصولاتمان در بسیاری از مواقع کپی شده است. کپی برداری در حالی صورت گرفته که تمامی محصولات به ثبت رسیده است. این چالش به حدی است که در ابتدای کار گرچه به عنوان مجموعه‌ای دانش بنیان شناخته شدیم اما مسئولان امر بعدها و در زمان ارزیابی نهایی گفتند چون محصولات به راحتی کپی شده یا قابلیت کپی شدن دارند، بنابراین نمیتوان مجموعه کاری شما را به عنوان نهادی دانش بنیان اطلاق کرد. البته پس از اینکه ماجرا در حیطه شرکتهای خلاق مطرح شد، ما به عنوان شرکت خلاق شناخته شدیم.

طراحی و تولید پازلهای سه بعدی بناهای تاریخی پیچیدگیهای خاص خودش را دارد، بدین صورت محصولی که ما تولید میکنیم بعد از ۱۰ سال همچنان ناشناخته است. یعنی باید ابتدا محصولات را معرفی کرده و سپس مشتری را مجاب کنیم که تولیداتمان دارای کیفیت مطلوبی است تا بتوانیم فروش داشته باشیم.

محصولات تولیدی کدام نیازهای زندگی امروزی را رفع میکند؟ و در مجموع پیگیری و ساخت چه محصولاتی را که با جنبه‌های ملموس زندگی مردم مرتبط باشد مدنظر دارید؟

ما در این زمینه دو مقوله داریم، اول اینکه مجموعه ما به نوعی تولید کننده اسباب بازی نیز شناخته میشود. در حال حاضر اتفاقی که افتاده این است نسل امروزی به شدت به سمت فضای مجازی تمایل پیدا کرده است. در چنین شرایطی کودکان و نوجوانان مهارت چندانی کسب نمیکنند اما زمانی که به بازی با اسباب بازیهای مختلف و چیدن و کنار هم قرار دادن پازلها میپردازند، پیش از هر چیزی ابتدا نقشه خوانی را یاد میگیرند و سپس فضای سه بعدی را تشخیص میدهند. بدین ترتیب با این کار، توانایی و مهارتهای فیزیکی و حسی آنان بالا می‌رود.

از سوی دیگر، این افراد وقتی محصولی که نماد فرهنگ و تمدن کشور محسوب میشود را ایجاد کرده و شروع به ساختن میکنند، قاعدتا بصورت مستقیم یا در ضمیر ناخودآگاه‌شان با پیشینه و تمدن کشور آشنا میشوند. حتی بازی با پازلها میتواند غرور و هویت ملی آنان را افزایش بدهد. در واقع فرد ممکن است با خود بگوید اگر کشورمان یکبار در قله افتخار و فرهنگ متعالی ایستاده بوده بنابراین امکان آن است بار دیگر هم به این افتخار دست یابد. بدین ترتیب تقویت هویت ملی و فرهنگی اقشار مختلف کشور از طریق همین نماد سازیها صورت میگیرد. نماد سازی مقوله بسیار مهمی است اما متاسفانه درباره آن کم کاری صورت گرفته است. برای مثال برج ایفل نماد کشور فرانسه محسوب میشود و آنچنان درباره نماد سازی و برند سازی آن به خوبی کار کرده‌اند که این نماد را میتوانید بر روی تمامی محصولات مشاهده کنید. این در حالی است که ما هنوز از نمادی که ایران را به دیگر نقاط دنیا معرفی کرده و آنرا بشناساند، برخودار نیستیم.

وقتی نسبت به پیشینه تاریخی کشور کم کاری صورت میگیرد، همین موجب میشود ایران هراسی به راه بیفتد و کشورمان به عنوان کشوری متحجر معرفی گردد. بنابراین در چنین شرایطی ایده ما برای فعالیت در عرصه پازلهای سه بعدی بناهای تاریخی، توجه به همین مبحث نمادهاست. قطعا مهمترین کار در عرصه نمادهای فرهنگی و تمدنی، ساخت محصولات دارای نماد هنری و معماری است و ما تلاش داریم در این وادی حرکت کنیم.

چه خواسته و انتظاراتی از نهادها و مسئولان مربوطه دارید که میتواند به بهبود شرایط و کسب و کارتان کمک کند؟

در حال حاضر ما ایده‌های مختلفی را پیش میبریم که ایده ایجاد ماکت از بناهای تاریخی در بافت باغ ایرانی نیز یکی از همین ایده‌هاست. این ماکت «باغ مینیاتوری فرهنگ و تمدنی» نام دارد که مجموعه‌ بناهای تاریخی در مقیاس یک دویستم را در یک بافت طراحی میکند و قابل ارائه در مدارس یا اماکن گردشگری عمومی است و میتوان آنرا به عنوان یک ایران کوچک نمایش داد. علاوه بر این، ما بناهای تاریخی را از حالت پازل خارج کرده و به عناصر شهری تبدیل میکنیم. اگر گردشگری به شهر اصفهان می‌اید عمدتا به دنبال بازدید از بناهای تاریخی است اما وقتی در شهر قدم میزند، متوجه میشود عناصر شهری اصفهان اصلا همسو با نمایش و شناساندن بیشتر بناهای تاریخی حرکت نکرده است. ما در همین زمینه هم فعالیتها و اقداماتی داریم و میتوانیم به شهرداریها برای گنجاندن آثار تاریخی در المانهای شهری کمک کنیم.

در واقع، میتوان این بناها را به عنوان نمادهای تمدنی که در جذب گردشگر تاثیرگذار است، معرفی کرد. علاوه بر این، درخواست ما از متولیان و نهادهای مسئول این است که وضعیت مالیات ستانی و تسهیلات و حمایتهای کسب و کارهای فرهنگی را تعیین تکلیف کنند. مالیات یکی از دغدغه‌های بزرگی است که کارهای حوزه فرهنگ را به خودش مشغول کرده است. از سوی دیگر، ما گرچه تاکنون از وام‌های خود اشتغالی استفاده نکرده‌ایم اما گاهی اوقات نیازمند دریافت وام هستیم. باید اینگونه حمایتها برقرار بوده و استمرار داشته باشد تا فعالان و صاحبان مشاغل عرصه فرهنگ و هنر کشور حداقل دغدغه تامین مواد اولیه و مسائلی از قبیل را نداشته باشند.

باوجود اینکه چالشهای بسیاری همچون عدم ثبات قمیتها موجب گردیده تا هر بار با تورم نرخ کالاها و اجناس اولیه و مسائل پیرامون ان مواجه باشیم، اما در صورت گردش مالی مناسب میتوان هزینه‌ها را کنترل کرد. همچنین باید تکلیف کپی رایت در کشور مشخص شود. باید تمامی اقدامات و تلاشها منتج به دیده شدن باشد. در دنیای اقتصاد فرهنگ شرایط بدین صورت است که بایستی برای راه اندازی و رونق آن حمایت کرد، اما زمانی که کسب و کار ایجاد شد ان موقع نیروها و کارها زیادی را با خود همراه میکند و بر جامعه اثرگذار خواهد بود. این در حالی است که متاسفانه در ایران به اقتصاد فرهنگ توجه چندانی وجود ندارد و گاهی اوقات باوجود اینکه بر موضوعی تمرکز و توجه میشود، اما در زمان رشد کار و قبل از آنکه نتایج و دستاوردها کسب شود آنرا رها میکنند.

انتهای پیام/۴۱۰۴/