درباره مباهله کم کاری شده است/ تجلی ارادت به اهل بیت (ع) در یک اثر نمایشی

نمایش میدانی «روشنای شب تار» به کارگردانی حسن بزرا و تهیه‌کنندگی علی اسماعیلی این شب‌ها در بوستان ولایت میزبان علاقمندان است. این نمایش داستان زندگی حضرت علی (ع) در تاریخ پیش و پس از اسلام را روایت می‌کند و در بخشی از آن به ماجرای مباهله‌ پیامبر (ص) هم می پردازد.

مباهله در لغت به معنای نفرین و لعنت کردن به یکدیگر است. یعنی دو گروه، در محلی جمع شوند و به درگاه خداوند دعا و تضرع کنند و از خدا بخواهند حقیقت را آشکار و دروغگویان را لعنت کند. روز بیست و چهارم ذی‌الحجه در میان مسلمانان به «مباهله» مشهور شده. ماجرا به دعوت پیامبر (ص) از مسیحیان نجران برای پذیرش دین مبین اسلام برمی گردد. آن ها با رد دعوت رسول خدا (ص)، ایشان را دعوت به مباهله کردند. در روزی که سران مسیحی گمان می کردند،پیامبر(ص) با انبوهی از لشکریان و سربازان خود برای مباهله خواهد آمد، ایشان فقط با اهل بیت خود یعنی حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س) ، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) حضور یافتند. این واقعه چنان تاثیری بر آن ها گذاشت که حاضر به مصالحه به جای مباهله شدند..

به مناسبت ۲۴ ذی‌الحجه (مقارن با ۲ مرداد ۱۴۰۱) سالروز مباهله پیامبر اسلام (ص) با حسن برزا گفت و گو کرده‌ایم.«روشنای شب تار» محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج با مشارکت بنیاد فرهنگی رودکی است که به همت موسسه‌ هنری رسانه‌ای سیمای ققنوس اجرا می شود.

به نظر شما که دغدغه‌ هنر مذهبی و آیینی دارید، چرا تا این حد در جامعه و همچنین فضای هنری به ماجرای مباهله کم پرداخته شده است؟

به نظر من ماجرای مباهله در جامعه خیلی مفغول مانده و قشر نوجوان و جوان هم اطلاع کافی درباره آن ندارند. یعنی نمی‌دانند چه ماجرایی دارد یا چقدر پرداختن به مباهله واجب است و به همین دلیل در این سال‌ها احساس نیاز به آن نشده است. درواقع کمتر کسی می داند که مباهله چقدر قابل تامل و چه اتفاق عجیبی است. مباهله روز پیروزیِ حق بر باطل بدون جنگ و خون‌ریزی است. این خیلی اتفاق عجیب و مهمی است که بدون ریختن قطره‌ای خون و نبردی که جبهه‌ی حق به پیروزی می‌رسد، مباهله حقانیت‌اش بیش از پیش آشکار شده است. اما اینکه چرا به مباهله پرداخته نشده، می‌توان دلیلش را در تلویزیون،‌ نمایش‌هایی با این مضمون، فیلم‌های سینمایی و... جست‌وجو کنیم که در هیچ‌کدام‌شان حداقل در سال‌های اخیر اثری از روز مباهله نمی‌بینیم. آیا حتما باید جنگی باشد یا یک قلعه‌ی خیبر را امیرالمومنین (ع) حفر کرده باشند که آن عظمت به چشم بیاید؟ جای تعجب دارد که در روز مباهله با این قدرت، حقانیت اسلام و اهل بیت نشان داده شده است اما اهمیتی که باید و شاید به این روز داده نمی‌شود. ما به اندازه‌ی خودمان طی این سال‌ها سعی کرده‌ایم در کارهای مختلف با ظرافت و تکنیک‌ به مباهله بپردازیم و به شکل جذاب مقابل چشم مخاطبان قرار دهیم.

چگونه می‌توان جامعه را با واقعه مباهله بیشتر آشنا کرد؟

هیچ راهی جز این نداریم که با ابزار هنر این اتفاق را به بهترین شکل نشان دهیم. هر کسی در هر بخشی که می‌تواند باید مباهله را فریاد بزند، من که هنری هستم با ابزار خودم که نمایش است و کسی که در حوزه‌ی سینما و تلویزیون مشغول است هم با ابزار خاص خودش، این وظیفه را برعهده دارد. این واقعا عذاب‌آور است که بیش از ۴۰ سال از انقلاب اسلامی ایران می‌گذرد و ما تازه در این یکی، دو سال اخیر داریم می‌گوییم که مباهله چیست. این ایراد از کجاست؟ من که متولیِ این موضوع هستم، ایراد دارم یا مردم؟ طبیعتا وقتی مردم در این مورد اطلاعاتی ندارند، من وظیفه‌ی آگاهی‌رسانی دارم. اگر من به عنوان متولیِ امور مذهبی یا هنر مذهبی یا هر کدام از همکارانم این کار را انجام ندهیم پس چه کسی باید انجام دهد؟ متاسفانه اطلاع‌رسانی درباره‌ی مباهله کم انجام شده و به همین دلیل مغفول مانده است. باید همه ورود کنند تا این واقعه‌ ، شناخته شود. ما به اندازه‌ی توان‌مان کار می‌کنیم و یک بخش بسیار کوچک از اتفاقات هنریِ مملکت هستیم. به همین دلیل چیزی که در توان‌مان است، یک پرده از نمایش «روشنای شب تار» را به شکل مبسوط به مباهله اختصاص داده‌ایم و داریم از این طریق حقانیت را فریاد می‌زنیم. امیدوارم دوستان در بخش‌های دیگر هم وظیفه و دغدغه‌ی خود بدانند که مباهله حقانیت اسلام، اهل بیت و پنج‌تن است.

درمورد بخشی که در نمایش «روشنای شب تار» به مباهله اختصاص داده‌اید، توضیح دهید. چه احساس نیازی داشتید که مباهله را در نمایش‌تان بگنجانید؟

به دلیل اینکه ما سالیان سال است که در کارهای مختلف بر خودمان وظیفه می‌دانستیم که مباهله را در هر کاری که امکانش وجود دارد، به نمایش بگذاریم. از سوی دیگر نمایش «روشنای شب تار» سیر زندگیِ امیرالمومنین (ع) است و مباهله هم یک سند بسیار مهم و قوی بر حقانیت امیرالمومنین (ع) محسوب می شود. بنابراین هم به دلیل خود اتفاق مباهله و هم حضور امیرالمومنین (ع) در میان پنج‌تن، ما این بخش را به نمایش‌مان اضافه کردیم.

امکانش هست یک نمایش مجزا به شکل خیابانی با موضوع مباهله روی صحنه برود؟

قطعا امکانش هست اما نیاز به کار دارد. ما در نمایش «روشنای شب تار» یک سیر تاریخی از زندگیِ امیرالمومنین (ع) را می بینیم، بخشی از آن هم اتفاق روز مباهله است که در نمایش آورده‌ایم. اما به عنوان یک کار مجزا اگر بخواهیم به مباهله بپردازیم اصلا کار غیرممکنی نیست و حتما می‌شود یک نمایش این‌چنینی را طراحی کرد و روی صحنه برد. درنهایت باز هم امیدوارم که روز مباهله توسط متولیان امور که در رده‌های بالا قرار دارند، جدی‌تر گرفته شود. ما تلاش‌مان را می‌کنیم و امیدوارم دیگران هم به این تلاش بیافزانید و اتفاقات بهتری رقم بخورد.

انتهای پیام/۴۱۰۴/