مقابله مخترعان ایرانی با سم مهلک «ایرانی نمی‌تواند»/ «کپی‌برداری»؛ پاداش خلّاقیت مخترع!
گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ همه‌ساله بخش عظیمی از مخترعان و نوآوران در کشور به‌خصوص مراکز آموزش عالی اختراعات خود را همراه با گواهی ثبت اختراع به معرض دید عمومی می‌گذارند، به این امید که سرمایه‌گذاری با بهره‌گیری از توان مالی بالا روی این اختراع سرمایه‌گذاری کند.
البته دیوانسالاری و بروکراسی اداری ثبت اختراع و پتنت و دوندگی‌های اغلب بی‌دلیل موجب شده مخترعان با دلسردی و بدون انگیزه از ادامه کار در حوزه نوآوری صرف‌نظر کند و این موجب می‌شود استعداد نوآوران و مخترعان شکوفا نشود.
البته دولت مردمی سیزدهم با توجه به استعداد و ظرفیت‌های نخبگان به‌خصوص مراکز آموزش عالی عزم جدی برای از بین بردن بروکراسی وقت‌گیر اداری برای ثبت اختراع جوانان و نخبگان دارد و در این راستا با حمایت همه‌جانبه از نخبگان در سال «تولید دانش‌بنیان اشتغال‌آفرین» همواره تلاش داشته از نخبگان کشور حمایت کند.
بیشتر بخوانید:
دانش ارتوپدی فنی از مصر باستان تا مدل عصر جدید/ طرح ملی «پروتز و پودر استخوان»؛ یک تیر با دو نشان
این حمایت‌ها در دولت «تدبیر و امید» یکنواخت و ویژه نبود و دولت قبل با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود سعی داشت امور کشور را با برجام پیش ببرد و این برجام بود که تصمیم‌گیرنده نهایی دستیابی یا عدم دستیابی به پیشرفت کشور بود.
فرصت هشت ساله دولت قبل تماماً در اختیار مذاکره با گروه ۱+۵ (با کناره‌گیری آمریکا از برجام به ۱+۴ تبدیل شد) بود و رئیس جمهور وقت نیز حتی آب خوردن مردم را به برجام گره زده بود، در حالی که با ظرفیت‌های بزرگ کشور و ثروت خدادادی در ایران عملاً نیازی به برجام نبود و می‌شد با حمایت از مخترعان بسیاری از معضلات و مشکلات کشور با همین جوانان رفع کرد.
جوانانی که چندین سال را به تحقیق و پژوهش برای دستیابی به اختراع صرف کرده و امیدوار بودند دولت حمایت لازم را از آنان برای ثبت اختراع و ارائه وام و بودجه انجام دهد؛ اما برجام چنان وقت دولت را گرفته بود که نخبگان و مخترعان حتی به حساب هم نمی‌آمدند! این معضل اکنون با تلاش شبانه‌روزی دولت مردمی سیزدهم در حال پیوستن به تاریخ است.
فرار مغزها پیامد غیرقابل جبران بی‌توجهی به نخبگان
با کم‌توجهی دولت قبل به مخترعان و نخبگان در برخی مواقع شاهد فرار مغزها بودیم و نقیصه‌ای بود که برای دولت قبل باقی ماند، وقتی مخترع و نخبه کشور ایده خود را عملی ساخته و آن را تبدیل به اختراع می‌کند، انتظار حمایت مسئولان و دست‌اندرکاران را دارد، در صورتی که این حمایت به شیوه صحیح عملیاتی نمی‌شود و حتی پس از ثبت آن حمایتی از مخترعان صورت نمی‌گیرد.
در چنین اوضاع آشفته‌ای، سایر کشورها برای دزدی مغزها از ایران دست به کار شده و با پیشنهاد مالی بهتر و حمایت از مخترعان ایرانی او را برای حضور در خارج ترغیب می‌کند و این همان «گرفتن ماهی از آب گل‌آلود» نام دارد.
از سوی دیگر مخترعان و نوآورانی که اختراع خود را به ثبت رسانده‌اند از دولت انتظار دارند به وضعیت نامناسب معیشتی آنان توجه جدی شود، در حالی که برخی مخترعان حتی از بیمه همگانی نیز بهره‌مند نیستند.
مقام معظم رهبری ۳۰ فروردین ۱۳۸۴ در دیدار مخترعان و نوآوران جوان کشور با ایشان که موفق به کسب رتبه و مدال جهانی در سی‌وسومین نمایشگاه اختراعات و نوآوری‌های ژنو شده بودند، ضمن ابراز خرسندی از دیدار با جوانان بااستعدادی که برای کشور افتخار کسب کرده‌اند، این جوانان و استعدادها را متعلق به ملت و هویت عظیم و تاریخی ایران دانستند و با اشاره به ظلم و ستمی که طی ده‌ها سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بر ملت ایران به‌ویژه نسل جوان شده است، افزودند: «اکنون به برکت انقلاب اسلامی زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای جوان فراهم شده که حمایت دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی از این استعدادها و هدایت آن‌ها نقش بسزایی در بروز خلاقیت‌ها و موفقیت‌های علمی این جوانان مستعد خواهد داشت.»
ایشان یکی دیگر از عوامل و زمینه‌های موفقیت جوانان کشور را تقویت روح امید، جویندگی و پژوهندگی برشمردند و تأکید کردند: «باید خودباوری و روحیه‌ی «ما می‌توانیم را» بیش از پیش افزایش داد و در این مسیر هرگونه منفی‌بافی و اینکه «ایرانی نمی‌تواند» سم مهلک است که باید از آن پرهیز شود.»
مقام معظم رهبری، موفقیت‌های علمی جوانان ایرانی در عرصه‌های مختلف را آغاز راه خواندند و خاطرنشان کردند: «نسل جوان امروز باید همچون کوهنوردی که در دامنه‌ی کوه است، با ایمان راسخ و علم، حرکت خود را به سوی قله‌ی افتخارات علمی ادامه دهد و این آرزو و هدف بزرگ با برنامه‌ریزی بلندمدت و کار و تلاش بی‌وقفه امکان‌پذیر است.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه فضای امن کشور برای فعالیت‌های علمی مرهون جهاد و از خودگذشتگی جوانانی است که در دوران دفاع مقدس از جان خود گذشتند، لزوم قدرشناسی و تکریم این اسطوره‌های جهاد و شهادت را یادآور شدند.
خبرنگار آنا در راستای تحلیل وضعیت گذار مخترعان از ایده تا محصول و تجاری‌سازی گفت‌وگویی را با یک مخترع و مدیر شرکت فناور ترتیب داده است.
این مدیر واحد فناور با بیان اینکه نوشتن و گفتن از مسائل و مشکلات مخترعان تکرار مکررات است و مسئولان حمایت لازم را انجام نمی‌دهند، اظهار کرد: همه با مشکلات حوزه استارت‌آپ و دانش‌بنیان آشنایی دارند و بر ای مخترعان این موضوع قابل لمس بوده که شوآف در حوزه استارت‌آپ به شدت زیاد شده است.
فرناز غزنوی اضافه کرد: حتی برپایی استارت‌آپ‌ویکند هم در راستای این موضوع است که سازمان یا ارگانی صرفاً عنوان کنند چنین استارت‌آپی را برگزار کرده‌ایم، در حالی اهداف اصلی باید کمک به جوانان و مخترعان باشد.
این مخترع حوزه هوش مصنوعی در ادامه توضیح داد: در حوزه استارت‌آپ هزینه زیادی صرف می‌شود و شاید این هزینه‌ها قادر باشند چند ده استارت‌آپ مسکوت مانده را نجات دهند، اما متأسفانه این اتفاق رخ نمی‌دهد.
مدیر واحد فناور با قدردانی از برگزاری رویداد عصر امید و استارت‌آپ‌ویکند پویش از سوی دانشگاه آزاد اسلامی مطرح کرد: این دانشگاه سردمدار برگزاری رویدادهای علم و فناوری بوده و حمایت لازم را از این رویدادها انجام داده است، اما باید این رویدادها خروجی لازم را داشته باشد.
غزنوی مطرح کرد: برگزاری رویداد با محور دانش‌بنیان و استارت‌آپ و ایده‌های محصول‌محور نیاز به حمایت مسئولان دارد و این حمایت باید از سوی دولتمردان و مسئولان فناوری کشور صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه ۱۸ سال است که در حوزه فناور و استارت‌آپ فعالیت می‌کنم، تأکید کرد: مخترعانی که به‌تازگی فارغ‌التحصیل شده و دنبال بازار برای محصول خود هستند نیاز به حامی دارند، از سوی دیگر مخترعان برای رشد محصول خود نیاز به نیروی حرفه‌ای و بودجه دارند، در حالی که چنین تجربه‌ای ندارد.
این مدیر واحد فناور با بیان اینکه مخترع ابتدا با شور و حرارت وارد بازار کار می‌شود و انتظار دارد همان ابتدا بشود استیو جابز، بیان کرد: در حالی که واقعیت بازار با چنین دیدگاه در تضاد است؛ بنابراین نیاز به اهرم کنترل دارد تا مخترع جوان را با راه و چاه آشنا کند.
برگزاری رویداد با محور دانش‌بنیان و استارت‌آپ و ایده‌های محصول‌محور نیاز به حمایت مسئولان دارد و این حمایت باید از سوی دولتمردان و مسئولان فناوری کشور صورت بگیرد.
غزنوی تشریح کرد: به‌عنوان مثال راه‌اندازی شتاب‌دهنده با طراحی ایده آغاز می‌شود و در این راستا بذر آب داده شده و به جوانه نرسیده به حال خود رها می‌شود، در حالی بذر باید حمایت شده و تبدیل به درخت تنومند شود.
وی با تشریح مشکلات مسیر در راستای دانش‌بنیانی شدن محصولات گفت: به‌عنوان مثال چندی پیش در راستای دانش‌بنیان کردن محصولات خود اقدام کردیم و حتی فرد مدنظر ایده ما را تأیید کرد (با این پیش‌فرض که ایده شما بهترین بوده و تا حال ارگانی در این راستا کار نکرده)، اما در نهایت با این بهانه که فروش ندارید، محصول را پس زد!
این مدیر واحد فناور متذکر شد: در حالی که محصول و ایده ما تأییدیه دانش‌بنیانی دارد و دارای کیفیت بالا و لازم برای خرید است و برای دانش‌بنیان شدن هم نیاز به فروش محصول داریم و حلقه معیوبی در این زمینه وجود دارد که راه را برای به سرانجام رسیدن اختراع بسته است.
غزنوی عنوان کرد: در حالی که رفع این حلقه معیوب تأییدیه دانش‌بنیانی برای محصولات باارزش نیاز به حمایت مسئولان دارد و راهکار دست مخترعان نیست.
وی تشریح کرد: سه محصول مربوط به هوش مصنوعی (IT) داریم که نیازمند سرمایه‌گذار هستیم تا این محصولات را در بخش‌هایی که کشور نیازمند است به کار بگیریم، اما وقتی نتوانی به درآمد دست پیدا کنی، قطعاً نتیجه‌ای دربر نخواهد داشت.
این مدیر واحد فناور تشریح کرد: متأسفانه بروکراسی‌های اداری بی‌فایده و کاغذبازی مخترعان را از کرده خود پشیمان می‌کند و این معضلی برای مخترعان شده است.
کپی‌رایت؛ معضل بزرگ مخترعان
کپی‌رایت یا قانون حق تکثیر و حقوق معنوی مسئله‌ای است که مخترعان کم و بیش با آن مواجه هستند و ایده‌های ارائه شده از سوی نوآوران در حالی در برخی دانشگاه‌ها رد می‌شوند که بعدها مخترع و ایده‌پرداز با معضلی به نام «عدم رعایت حقوق پژوهشگر» مواجه و با کمال تعجب با این صحنه روبرو می‌شوند که طرح و ایده مخترع به نام یک استاد چاپ شده است، از سوی دیگر مرکز خاص صحت‌سنجی اختراع وجود ندارد که یک مخترع با خیال راحت منتظر تأیید اختراع و محصول خود باشد.
به این ترتیب باید در ادارات ثبت اختراع فرآیند بررسی اظهارنامه‌ها در یک ساختار منسجم و ذیل اداره ثبت اختراعات و توسط کارشناسان مشغول در آن اداره انجام شود.
ثبت طرح و آثار توسط مخترعان در قالب کپی‌رایت و حفاظت از آن در بازار رقابتی امروز که ممکن است با کپی‌برداری از سوی سوداگران مواجه شود بسیار مهم و حیاتی است.
انتهای پیام/۴۰۷۸/
انتهای پیام/