رقابت نابرابر انیمیشن‌های ایرانی با تولیدات خارجی/ ورود به عرصه جهانی راهکاری برای ارتقای صنعت پویانمایی است
گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، زینب خسروی ـ صنایع خلاق فرهنگی یکی از ریشه‌دارترین صنایع در ایران و جهان هستند که از همگرایی صنایع فرهنگی، تکنولوژی و خلاقیت‌های انسانی شکل می‌گیرد. ویژگی بارز این صنایع آن است که برای تولید کالا، به جای بهره‌گیری عمده از مواد اولیه طبیعی و معدنی، عمده منابع از بروندادهای فکری و ذوقی انسان که ماهیت هنری و فرهنگی دارد، تأمین می‌شوند. صنایع خلاق رشد فوق‌العاده‌ای در دهه‌های گذشته داشته و توجه بخش‌های خصوصی و دولتی را در سراسر دنیا به سمت خود جلب کرده است.
بابک نکویی، طراح، انیماتور، مدرس و کارگردان انیمیشن‌سازی، مدیر و موسس استودیو گنبد کبود است که جزو چهره‌های شناخته شده این حوزه محسوب می‌شود. وی تاکنون تولید، تهیه‌کنندگی و کارگردانی بیش از ۲۰۰ عنوان سریال، تیزر تبلیغاتی و کار کوتاه انیمیشن را برعهده داشته است. نکویی موفق به کسب جوایز مختلفی از جشنواره‌های انیمیشن داخلی و خارجی از جمله برگزیده لیست بلند اسکار برای رقابت در بخش انیمیشن کوتاه هشتاد، هشتمین دوره جوایز اسکار برای انیمیشن استریپی شده است. وی داور جشنواره‌هایی همچون جشن خانه سینما ۱۳۹۶، جشنواره فیلم‌های بی‌کلام «سیدنی۱۳۹۶»، داور جشنواره هنر برای صلح ۱۳۹۸، هیئت انتخاب جشنواره بین المللی پویانمایی تهران، هیئت انتخاب چهل‌ونهمین جشنواره رشد ۱۳۹۸، داور بخش کارگردانی جشن بزرگ انیمیشن ایران ۱۳۹۸ بوده است.
اثرگذاری انیمیشن در انتقال مفاهیم ارزشی
آنا: در حال حاضر رهبر معظم انقلاب بر «توسعه صنایع و شرکت‌های خلاق» تاکید دارند، انیمیشن هم جزو صنایع خلاق فرهنگی محسوب می‌شود، صنعت انیمیشن چه کمکی به پیشرفت و توسعه کشور می‌کند؟
نکویی: انیمیشن رسانه‌ای است که می‌تواند در انتقال مفاهیم ارزشی، رساندن پیام‌های آموزنده و در کل در مقوله آموزش و فرهنگ‌سازی جامعه کارآمد باشد؛ این موضوع بر کسی پوشیده نیست. جدا از کاربرد سرگرمی، انیمیشن در قالب فیلم و سریال جنبه‌های فرهنگی و آموزشی بسیاری دارد؛ آن هم در اقشار و سنین مختلف. این که انیمیشن صرفاً برای کودک و نوجوان ساخته می‌شود تصور نادرستی است، با ورود گوشی‌های هوشمند و تکنولوژی‌های دیجیتال همه سنین مخاطب این ژانر و تکنیک تصویری هستند و از این هنر- صنعت استقبال می‌کنند. انیمیشن‌سازی فرآیندی است که کاربردهای مختلفی برای استفاده در شرکت‌های خلاق و فناورانه دارد و روی نگاه و نگرش نسل‌های مختلف اثرگذار است.
آنا: چرا شخصیت‌های داستانی ما به خوبی به محصول و انیمیشن تبدیل نمی‌شوند؟
نکویی: ساخته می‌شود ولی به‌اندازه کافی تاثیرگذار نیستند. شرکت‌های خصوصی و صداوسیما بر روی شاهنامه و داستان‌های اصیل ایرانی کار کرده‌اند. ناگفته نماند که ایران گنجینه بی‌نظیری در ادبیات فارسی و داستانی دارد.
بازارپردازی فرهنگی و خلق اسطوره‌های ایرانی
آنا: خب چرا تاثیرگذار نمی‌شوند؟ مشکل کار از کجاست؟
نکویی: ساخت یک انیمیشن خوب به تنهایی باعث اثرگذاری فراگیر آن نمی‌شود؛ باید فرآیندی از فعالیت‌ها و حرفه‌های مختلف و مرتبط دست‌به‌دست هم بدهند و باعث اثربخشی آن شوند مثلاً اگر یک سریال انیمیشن با مخاطب کودک ساخته می‌شود باید در قالب محصولات فرعی، جانبی و شکل‌های دیگری مثلاً بازی‌های رایانه‌ای، کتاب، لوازم تحریر و... هم وارد بازار شود.
آنا: به بازارپردازی فرهنگی (cultural Merchandaising) اشاره کردید؛ این موضوع می‌تواند در دیده شدن انیمیشن‌ها و اسطوره‌سازی خیلی موثر باشد. یعنی اگر به این موضوع پرداخته شود، مشکل این صنعت حل می‌شود؟
نکویی: در کنار ساخت انیمیشن، باید اشکال دیگری از محصولات و تولیدات فرهنگی در جامعه بسط و گسترش پیدا کند و به نوعی کالای مورد استفاده مردم شود. به شکل معمول در ایران، محصولات خارجی با سر و صدای زیاد و به واسطه سرمایه بالای تولید و تبلیغاتشان به‌صورت رایگان یا هزینه پایین وارد چرخه نمایش می‌شوند، ایرانی‌ها با کمترین هزینه آن را دوبله می‌کنند و وارد سبد خرید مردم می‌شود. در بازار فرهنگی، کالای غربی به‌راحتی و با کمترین هزینه در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد و این به صنعت انیمیشن ایران آسیب می‌زند. بنابراین بسط و گسترش انیمیشن‌های ایرانی در بازار درست برنامه‌ریزی نشده و هم از تولیدکنندگان آن حمایت لازم نمی‌شود. انیمیشن‌های ایرانی با تبلیغات اندک، در رقابت نابرابر در کنار تولیدات خارجی قرار می‌گیرند، نباید انتظار داشت که انیمیشن ایرانی هرچقدر هم که با کیفیت باشد، شانس رقابت با محصولات بیشمار خارجی را داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
- رسانه ملی باید در ترویج صنایع خلاق فرهنگی نقش موثری داشته باشد
- مقام معظم رهبری صنایع خلاق را عامل رسیدن به خودکفایی می‌دانند/ امکان ورود به بازار جهانی با بها دادن به جوانان کشور
- تأکید رهبری برای توسعه صنایع خلاق عامل کاهش مهاجرت نخبگان است
- صنایع خلاق در جهت حل مشکلات جامعه حرکت می‌کند/ طراحی کتاب برای کهنسالان و بیماران آلزایمری
- صنایع خلاق افق‌های جدیدی را بر روی فرهنگ ایران زمین گشود/ صرفه‌جویی در هزینه با تبدیل فیلم به ویدیوهای ۴k
جلوگیری از نحیف شدن صنعت انیمیشن‌سازی با ورود به بازار جهانی
آنا: با چه راهکاری می‌شود به صنعت انیمیشن ایران کمک کرد؟
نکویی: انیمیشن ایران باید خود را از قید و بندهای حمایت دولتی و سفارش‌سازی رها کند و به بازار جهانی راه پیدا کند. دولت موضوعات مهم‌تری در اقتصاد و موضوعات استراتژیک دارد و متاسفانه مسائل فرهنگی معمولاً بخش کوچک‌تری از دغدغه‌های دولت‌مردان ماست. ما هم اگر به‌عنوان تولیدکننده فقط منتظر این باشیم که کسی از خارج گود این صنعت را نجات دهد، صنعت انیمیشن‌سازی با توجه به تورم و مشکلات اقتصادی روزبه‌روز ضعیف‌تر و نحیف‌تر می‌شود. به نظر من راهکار این است که بتوانیم صنعت انیمیشن را وارد بازارهای خارجی و جهانی کنیم. در ابتدا آن را به بازارهای منطقه‌ای خلیج‌فارس، خاورمیانه و نزدیک برسانیم بعد از آن کم کم وارد بازار بزرگ‌تر جهانی شویم. در این راستا نیاز است که دولت بر روی زیرساخت‌های تولید، سازماندهی قانون حق مؤلف، کمک به پخش انیمیشن ایرانی، سامان دادن به گسترش نمایش بی‌رویه انیمیشن خارجی در پلتفرم‌ها تمرکز کند.
آنا: برخی معتقدند که انیمیشن‌های خارجی با فرهنگ ایرانی اسلامی مطابقت ندارند، نظر شما در این باره چیست؟
نکویی: نمی‌شود گفت که همه انیمیشن‌های خارجی با فرهنگ ایرانی اسلامی مطابقت ندارند ولی براساس نیاز جامعه دیگری ساخته می‌شوند، ما باید آن‌ها را به شکلی متناسب کنیم. البته انیمیشن‌های خارجی هم هستند که متناسب با نیازهای داخلی باشند. اما به‌هرحال ما می‌توانیم نیازهای خودمان و حتی کشورهای هم فرهنگ اطرافمان را در این زمینه برطرف کنیم؛ به‌ویژه کشورهای فارسی زبان. انیمیشن ایران برخلاف تصور عامیانه در چند سال اخیر بسیار رشد داشته است.
آنا: در پایان اگر نکته‌ای هست، بفرمایید.
نکویی: در شرایط تحریم صادرات کالاهای فرهنگی بسیار راحت‌تر از صادرات کالاهای اقتصادی است. امیدوارم با توجه به امکاناتی که در حال حاضر وجود دارد، ارتباط بین ایران و کشورهای همسو از لحاظ فرهنگی بیشتر شود تا به تدریج شاهد ارتباطات و تعامل میان تهیه‌کنندگان و تولیدکنندگان غیرایرانی باشیم، این مهم باعث رونق و توسعه صنعت انیمیشن خواهد شد.
انتهای پیام/۱۱۰/
انتهای پیام/