ابتذال؛ کلیدواژه اصلی فیلم جدید رضا عطاران/ «انفرادی» فیلمی پرفروش اما ضعیف‌تر از کلیپ‌های اینستاگرامی

به گزارش خبرنگار سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، فیلم سینمایی «انفرادی» در دهمین روز اکران خود در سینماهای کشور، به رکورد ۱۰ میلیارد تومان فروش رسید و خیلی زود خود را به بالانشینان جدول پرفروش‌های سال الصاق کرد. فیلمی به کارگردانی مسعود اطیابی که سال گذشته با فیلم «دینامیت» و استفاده از زوج هنری پژمان جمشیدی و احمد مهرانفر در سینمای ایران رکوردشکنی کرد و حالا با ترکیب رضا عطاران و مهدی هاشمی، به همراه یکی از بازیگران فیلم قبلی‌اش، احمد مهرانفر به دنبال شکستن رکورد قبلی خود است.

با نگاهی به مسیر فیلمسازی مسعود اطیابی در سال‌های اخیر می‌توان فهمید که او فرمول پولسازی در سینمای ایران و فروش خوب در گیشه را به دست آورده و تا جیب خود را از این فرمول پر نکند، بیخیال آن نمی‌شود، حتی اگر با همین روش به اعتبار حرفه‌ای او لطمه بخورد و بدتر از این حال و روز سینمای کمدی کشور را به قهقرا بکشاند. فرمول ثابت اطیابی تقریبا پس از «تگزاس» یکسان است، استفاده از دو سه بازیگر کمدی مطرح برای جذب طرفدارانشان و گذاشتن چند جمله خط قرمزی و شوخی‌های مستهجنی که در فضای مجازی پر است در دهان آن‌ها.

فیلم سینمایی «انفرادی» داستان سه شخصیتی است که سرمایه‌شان در یک موسسه مالی اعتباری از بین رفته و دیگر آه در بساط ندارند، آن‌ها برای اینکه حداقل جای خواب درست و حسابی و غذای گرم داشته باشند، دست به هر خلافی می‌زنند تا دستگیر شده و به زندان بیفتند تا زمانی که موسسه، پول آن‌ها را پس بدهد. این داستان دو خطی، تمام آن چیزی است که شما نزدیک به دوساعت در سالن سینما می‌بینید. داستانی که نه پیچ و خم خاصی دارد، نه شاخ و برگ اضافه‌ای. شخصیت‌های اصلی بدون پرداخت دقیق وارد داستان می‌شوند کاراکترهای فرعی هم هرکدام حضوری چند سکانسی در فیلم دارند و همانطور که یک دفعه در فیلم ظاهر شدند، به طور ناگهانی هم خارج می‌شوند.

قدیمی، تکراری، سخیف

نویسنده و کارگردان «انفرادی» در این فیلم هرآنچه شوخی دم دستی و تکراری بلد بودند، رو کردند. از مدل شعار دادن شخصیت‌ها و بازی با کلمات گرفته تا اتفاقاتی که به عنوان شوخی روز در این فیلم استفاده می‌شود اما سال‌هاست از آن رویداد گذشته و دیگر برای کسی حتی بامزه هم نیست. ماجرای آب‌بازی در پارک، بالا رفتن از دیوار سفارت، دستگیری در مهمانی شبانه و مسائلی از این دست نشان می‌دهد تیم محتوای این فیلم تمام تمرکز خود را روی فضای مجازی و فیلم‌ها و اتفاقات بزرگنمایی شده در این فضا معطوف کرده است. با ذکر این موضوع که هنوز خود را به‌روزرسانی نکرده‌اند و تصور می‌کنند مخاطب امروز سینما همان کسی است که هنوز به شوخی‌ها و اتفاقات قدیمی می‌خندد.

تنها تفاوت دو فیلم آخر مسعود اطیابی، وجود چند سکانس در فیلم «انفرادی» است که برپایه طنز موقعیت ساخته شده‌اند. یعنی شخصیت‌ها دیگر با شوخی‌های کلامی و تکه‌های +۱۸ به دنبال خنداندن تماشاگر نیستند و فضای کلی فیلم، موقعیت‌های کمدی به وجود می‌آورد، مثل سکانس دزدی از بانک. اگرچه همین سکانس‌ها نیز ضعف‌های خاص خود را دارد، اما تقریبا می‌توان گفت تنها بخش قابل دفاع بازیِ عطاران، مهرانفر و هاشمی است.

در میان ضعف‌های ریز و درشت فیلم «انفرادی» یکی از مواردی که کاملا توی ذوق می‌زند، مسئله صداگذاری است، به خصوص در سکانس‌های اولیه فیلم که جای صدای مردان و زنان عوض شده و صداها به هیچ عنوان روی لب‌زدن‌های بازیگران هماهنگ نیست. این مسئله شاید در تک پلان خیلی توجهی را جلب نکند اما چون این شخصیت‌ها در چند سکانس و لوکیشن متفاوت حضور دارند، این عدم هماهنگی صدا و تصویر بسیار آزاردهنده می‌شود. به این مسئله انتخاب بد موسیقی متن را هم اضافه کنید.

بیشتر بخوانید:

یک «دینامیت» پولساز برای انفجار گیشه با چاشنی انهدام اخلاق

«سگ‌بند»؛ کمدی سالمی که کشش فیلم خوب بودن ندارد

سینما در حال حذف شدن از سبد فرهنگی خانواده‌های ایرانی

بی‌تکنیک‌تر از شاخ‌های اینستاگرامی

در کل «انفرادی» از نظر تکنیک فیلمسازی، هیچ چیز ویژه‌ای ندارد که بخواهد روی آن مانور دهد و با بزرگنمایی در آن بخش، ضعف‌های دیگرش را پوشش دهد. شرایط فنی این فیلم به قدری ضعیف و حرفه‌ای است که می‌توان ادعا کرد بسیاری از کسانی که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند و مثلا کلیپ‌های اینستاگرامی می‌سازند، با وسواس و دقت بیشتری کار می‌کنند و خروجی‌ کارشان از نظر فرمی حرفه‌ای‌تر از فیلم «انفرادی» است.

وجود برخی سکانس‌های اکشن در دل فیلم این تصور را به وجود می‌آورد که شاید اطیابی به دنبال خلق یک فیلم کمدی – اکشن است، چیزی شبیه به آنچه که رامبد جوان در فیلم «قانون مورفی» ساخت. اما «انفرادی» حتی از «قانون مورفی» هم که با استانداردهای جهانی کمدی – اکشن فاصله داشت، ضعیف‌تر بود. تنها بخش‌های اکشن جذاب کار چپ کردن دو خودرو در طول فیلم بود که البته دیگر دیدن چنین تصادف‌هایی از بدلکاران حرفه‌ای کشورمان چیز تعجب‌برانگیزی نیست، چون می‌دانیم در این حرفه هنرمندان کاربلدی داریم که اگر فرصت کافی در اختیار داشته باشند، بسیار جاه‌طلب‌تر از این هستند که فقط به دنبال چپ کردن با ماشین باشند.

ابراهیم عامریان تهیه‌کننده «انفرادی» چند روز پیش مدعی شده بود که فیلمش ۱۲۰ میلیارد تومان فروش خواهد داشت. ادعایی که با وجود افزایش قیمت در ابتدا دور از ذهن به نظر نمی‌رسید اما حالا باتوجه به میزان استقبال کم مردم از فیلم‌های سینمایی بعید به نظر می‌رسد. فیلم «سگ‌بند» که در بهترین زمان اکران سال یعنی اکران نوروزی به نمایش درآمد، بعد از گذشت دوماه از اکرانش به ۳۰ میلیارد تومان فروش رسیده و با وجود افزایش قیمت بلیت، هنوز رکورد فروش فیلم‌های سال گذشته را هم نشکسته است.تنها روشی که شاید باعث شود فیلم «انفرادی» به این رکورد یا حتی رکورد فیلم قبلی این کارگردان و تهیه‌کننده برسد، طولانی بودن زمان اکران آن است، چیزی که «دینامیت» را رکورددار کرد و باعث شد خیلی‌ها لقب «پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران» را به این کمدی ضعیف بدهند، مدت زمانی بود که این اثر روی پرده بود. ساخته اطیابی سال گذشته نزدیک به هشت ماه اکران شد و باتوجه به نداشتن رقیب توانست به این رقم فروش برسد، درحالی که در نیمه دوم سال و با آمدن موج فیلم‌های جدید روی پرده، میزان فروش این فیلم نیز افت فاحشی داشت.

فروش میلیاردی ملاک فیلم خوب بودن نیست!

گزارشگران ورزشی ما جمله معروفی دارند که معمولاً پس از شکست ملی‌پوشان‌مان در رشته‌های ورزشی مختلف به زبان می‌آورند و آن هم جمله «چیزی از ارزش‌های ورزشکار ما (یا تیم ملی ما) کم نشد.» در رابطه با فیلم سینمایی «انفرادی» باید این جمله را کمدی تغییر داد و گفت چیزی از میزان بی‌ارزشی این فیلم کم نمی‌شود، حتی اگر به قول تهیه‌کننده به فروش ۱۰۰ میلیارد تومانی یا بیشتر از آن دست پیدا کند.

فیلم «انفرادی» ملغمه‌ای از ابتذال، شوخی‌های سخیف، سوژه‌های قدیمی، ضعف‌های تکنیکی و بازی بد است. مواردی که وجود هرکدام از آن‌ها در یک فیلم سینمایی می‌تواند آن را از چشم مخاطب بندازد و در کشورهای خارجی جایزه تمشک طلایی بدترین فیلم را برای کارگردان و بازیگرانش به همراه داشته باشد، اما باتوجه به اینکه ذائقه مخاطب سینمای ایران در سال‌های اخیر به کل تغییر کرده است، در عرض ۱۰ روز، به رکورد ۱۰ میلیارد تومان فروش می‌رسد. سینمای کمدی با وجود فیلم‌هایی مثل «انفرادی»، «دینامیت»، «گشت ۳» که اتفاقا همگی آثار پرفروشی هم هستند، با سرعتی غیرقابل باور به سمت نابودی در حال حرکت است. حالا فیلم‌هایی که از نظر داستان، کارگردانی، بازیگری و دیگر مسائل تکنیکی یک اثر نمایشی در حد و اندازه آثار زیر شانه تخم‌مرغی دهه هشتاد هم نیستند، با القاب دهان‌پرکن پرفروش‌ترین فیلم تاریخ و پرمخاطب‌ترین اثر سال مردم را به سمت خود می‌کشانند و ترک‌تازی می‌کنند.

سازندگان این آثار و بازیگرانی که با حضوری در آن‌ها تن به هر کاری می‌دهند (فارغ از اینکه در کارنامه هنری‌شان پیش از این چه کارهایی را به ثبت رسانده‌اند) طبیعتا از این فضا استقبال می‌کنند و باتوجه به سودی که به جیبشان سرازیر می‌شود، از این راهی که به آن ورود کردند، برنمی‌گردند. کاش این وسط کسی دلش به حال سینما بسوزد، سینمایی که روز به روز کیفیت آثارش پایین‌تر می‌آید و این مسئله را می‌توان از میزان مخاطبان آثار پرفروشش در ماه‌های اخیر به عینه دید.

انتهای پیام/۴۱۷۳/