صالحی: برای پاسخگویی به مطالبات مقام معظم رهبری باید تحقیقات را نیازمحور کنیم
پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در رابطه با تاکیدات مقام معظم رهبری بر مقوله پژوهش و نقش وزارت علوم در این زمینه خاطرنشان کرد: ما از نظام‌های پیوسته‌ای صحبت می‌کنیم که اگر می‌خواهیم این نظام‌های پیوسته، پیوستگی‌شان را حفظ کنند باید تمام حلقه‌های آن نظام را ببینیم. پژوهش، فناوری و محصول نظامی به‌نام نظام نوآوری دارد. یعنی شما نمی‌توانید در TRL۸ و TRL۹ (یعنی سطح آمادگی فناوری ۸ و ۹) به محصول برسید مگر اینکه در سطوح آمادگی فناوری ۱، ۲ و ۳ کار کرده باشید (سطوح آمادگی ۱، ۲ و ۳ یعنی پژوهش).
وی افزود: بنابراین نظام نوآوری می‌گوید اقتصاد دانش‌بنیان بدون پژوهش امکان ندارد لذا همه کشور باید در جریان باشند که توجه ویژه به تجاری‌سازی، خلق ثروت و تولید محصول دانش‌بنیان بدون پژوهش ابتر است، بنابراین توجه به آن‌ها نباید مانع توجه به حوزه پژوهش شود و این یک بحث جدی است.
معاون پژوهشی وزارت علوم گفت: در حوزه پژوهش مشکلات جدی در کشور داریم که این مسائل باید حل شود، یکی از آن‌ها سهم پژوهش از GDP است. مقام معظم رهبری بارها تاکید کرده‌اند در برنامه ششم توسعه این قضیه مدنظر قرار گیرد، در سند ۱۴۰۴ نیز به این امر اشاره شده که سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی باید به ۴ درصد برسد و شاهد هستیم که هرروز در این زمینه موضوعاتی مطرح می‌شود اما سهم ما هر سال کمتر و کمتر و درحال حاضر زیر نیم درصد است، لذا این مشکلات باید ساماندهی و رفع شود.
صالحی با طرح این پرسش که روند فعلی بودجه پژوهشی چه تبعاتی به همراه دارد؟ بیان کرد: این امر باعث فرسودگی تجهیزات تحقیقاتی مدرن می‌شود چراکه بدون تجهیزات نمی‌تواند تحقیقات را پیش برد. دو سال پی در پی یعنی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ بودجه خرید تجهیزات صفر بوده است. بنابراین ما باید هر سال به سمت تحقیقات پیشرفته‌تری حرکت کنیم اما از آن‌سو، ناوگان تجهیزات هر روز فرسوده‌تر می‌شود و نمی‌توانیم جایگزین کنیم.
معاون پژوهشی وزارت علوم عنوان کرد: مهم‌ترین برنامه در راستای تحقق فرمایشات رهبری و رسیدن به نقطه مطلوب این است که تحقیقات‌مان را مسئله‌محور کنیم؛ یعنی ما با فشار علمی شروع به‌کار کردن نکنیم بلکه با کشش بازار، تحقیقات‌مان را انجام دهیم که توجه به این موضوع برای کشور بسیار حائز اهمیت و حیاتی است. یکی از کارکردها و کاربست‌های این مقوله می‌تواند نظام ایده‌ها و نیازها (سامانه نان) وزارت علوم باشد. ما در وزارتخانه و شورای عالی عتف، یکی از دغدغه‌های اصلی‌مان نسبت به فرمایشات مقام معظم رهبری و پاسخگویی به مطالبات ایشان و جامعه این است که تحقیقات‌مان را نیازمحور کنیم.
بیشتر بخوانید:
دشمن به‌دنبال هجمه فرهنگی و تخریب هویت جوانان است
لزوم هویت‌بخشی به دانشگاه‌ها بر مبنای نظر مقام معظم رهبری
دبیرکل شورای عالی عتف بیان کرد: مصوباتی را در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری آورده‌ایم که تمامی پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها و موضوعات پسادکتری در راستای موضوعات مسئله‌محور باشند و برای چنین تحقیقاتی امتیازات خاص و مزایایی همچون ارتقا در نظر گرفته شده است. در گذشته برای اینکه یک دانشجوی دکتری فارغ‌التحصیل شود باید حتماً دو مقاله، یک کتاب و غیره ارائه می‌داد اما درحال حاضر تلاش می‌کنیم که تسهیل‌گر باشیم و به خروجی‌های مسئله‌محور و نیازمحور توجه کنیم. بنابراین خودمان هم برای توجه به پژوهش مطالبه‌هایی داریم، نمی‌توانیم بگوئیم باید پژوهش داشته باشیم اما بدون هرگونه منابع مالی یا زیرساخت یا تجهیزات.
صالحی با اشاره به قانون حمایت شرکت‌های دولتی از طرح‌های پژوهشی خاطرنشان کرد: قانونی مبنی‌بر حمایت از طرح‌های پژوهشی تصویب شده بود که به آن بی‌توجهی می‌شد اما با پیگیری‌های وزارت علوم، در حال حاضر شرکت‌های دولتی باید ۴۰ درصد بودجه پژوهشی خود را به شورای عالی عتف و دانشگاه‌ها بدهند و خوشبختانه این قانون در مرحله اجرا است اما تمامی منابع در قانون ذکر نشده است که با همکاری سازمان برنامه و بودجه باید به این نتیجه برسیم که مبلغ تعیین شده چقدر باشد تا از منابع مورد نیاز احصا شود. طبق قانون باید ۴۰ درصد از بودجه سازمان برنامه و بودجه و خزانه‌داری، از طریق شورای عتف در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و حتی شرکت‌های دانش‌بنیان هزینه شود.
وی ادامه داد: قانون دیگری نیز وجود دارد که باید یک درصد بودجه سازمان‌ها در پژوهش سرمایه‌گذاری شود، اما این امر نیز به‌طور کامل اجرایی نشد، امسال با مسئولان ذی‌ربط مثل سازمان برنامه و بودجه به‌دنبال ضمانت اجرایی این قضیه هستیم تا اگر تخلفی صورت گیرد قطعا برخوردهای قانونی شکل خواهد گرفت.
انتهای پیام/۱۰۴/
انتهای پیام/