سیاحت قرآنی به وقت افطار در مصلی تهران/ در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم چه می‌گذرد؟

به گزارش خبرنگار حوزه دین و آیین گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، بیست‌ونهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از شنبه هفته گذشته (بیست‌وهفت فروردین) در مصلی تهران در حال برگزاری است و در این مدت نزدیک به ۱۰ روز که از آغاز آن گذشته، از هزاران نفر میزبانی کرده است. طبق اعلام قبلی این نمایشگاه همه‌روزه از ساعت ۱۷ آماده میزبانی از مخاطبان است و تا ساعت ۲۴ و این مهمانی عرفانی تا ساعت ۲۴ ادامه دارد. البته به جز شب‌های قدر که به دلیل برگزاری مراسم احیا، این نمایشگاه ۲ ساعت زودتر به پایان می‌رسد. در سومین شب قدر از ماه مبارک رمضان امسال، سری به مصلی تهران زدیم تا با حال و هوای این دوره از نمایشگاه از نزدیک آشنا شویم.

در ساعات ابتدایی آغاز نمایشگاه (۱۷ تا ۱۹) سالن‌ها خیلی شلوغ نیست و حتی تعداد قابل توجهی از غرفه‌داران هم برای باز کردن غرفه‌هایشان به مصلی نیامده‌اند. اولین چیزی که در بدو ورود توجه را به سمت خود جلب می‌کند، حضور ماشین‌های امداد (اورژانس و آتش نشانی) در محوطه بیرونی است، موضوعی که در نمایشگاه‌های مختلف مرسوم است، اما اینجا به دلیل شلوغی که در بعضی از ساعات در کنار آن‌ها شکل می‌گیرد، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. با این تصور که این شلوغی‌ها به دلیل مشکلاتی است که معمولا برای برخی از روزه‌داران به وجود می‌آید (اتفاقاتی مثل افت فشار، کاهش قند خون و...) با یکی از امدادگران پزشکان آمبولانس گفت‌وگو کردیم و متوجه شدیم که شرایط آنطور که ما تصور می‌کردیم، نیست. «ما در طول روز بین ۲۰ تا ۳۰ مراجعه‌کننده داریم که سه یا چهار مورد آن‌ها به دلیل مشکلات معمول ایام ماه رمضان است و مابقی درخواست‌های مردم برای چکاپ است، یعنی تعداد زیادی مراجعه‌کننده داریم که چون می‌بینند دو دستگاه آمبولانس در اینجا قرار دارد، پس فرصت را غنیمت می‌شمارند تا خودشان را چکاپ کنند، درحالی که ما چنین کاری اصلا انجام نمی‌دهیم!»

پس از ورود به داخل مجموعه مسقف مصلی، نخستین بخش گالری جذابی است که با کاریکاتورهای موضوعی (کرونا، روز قدس، امریکا و...) و تابلوهای عکس فیلم و سریال‌های مطرح مثل «محمد رسول‌الله»، «یوسف پیامبر»، «مختارنامه» و... پر شده است. تعدادی از تابلوهای این بخش نیز آثار خوشنویسی و خطاطی است که هنرمندان این حوزه در آنجا حضور دارند و بعضا در مقابل چشم مخاطبان، اثری را خلق می‌کنند.

توجه به همه جنبه‌های کتاب خدا

بخش بعدی نمایشگاه به «مشاوره‌های قرآن بنیان» اختصاص دارد و محلی است که که تعدادی از روحانیون در آنجا نشسته‌اند و به نوبت به مراجعه‌کنندگان در زمینه‌های مختلف مشاوره می‌دهند. مشاوره‌های فردی، ازدواج، تحصیلی، زوجین، تربیتی، فرزندآوری و حقوقی زیرمجموعه‌های این بخش هستند که هرکدام از آن‌ها بین یک تا سه کارشناس دارند و باتوجه به میزان حساسیت و تعداد مراجعان، برای هر فرد زمان مشاوره را مشخص می‌کنند. این بخش از نمایشگاه از همان ساعات ابتدایی مورد اقبال قرار می‌گیرد، (مخصوصاً بخش‌های مشاوره زوجین و مشاوره‌های فردی) و هرچه به زمان افطار و پس از آن نزدیک می‌شویم از تعداد مراجعه‌کنندگان آن کاسته می‌شود.

طبقه بالای مصلی جایی است که غرفه‌های تجاری وجود دارد و موسسات مختلف و انتشاراتی‌های گوناگون در آنجا تازه‌ترین محصولاتشان را به دوستداران قرآن و آثار قرآنی ارائه می‌دهند. این بخش شما می‌توانید هیجان‌انگیزترین محصولات را ببینید، از قرآن‌های درشت خطی که در سایزهای بزرگ هستند و بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارند تا قرآن‌های کوچک جیبی که در رنگ‌های مختلف و متنوع تولید شدند و قیمت پایینی هم دارند. مثل چند سال اخیر محصولات الکترونیک این حوزه نیز تاحدود زیادی در جشنواره مورد توجه قرار می‌گیرد، مثل قلم‌های قرآنی که در تعداد زیادی از غرفه‌ها وجود داشت و تمرکز بسیاری از غرفه‌ها برای جذب مخاطب روی این محصول بود.

اما به جز طبقه بالا که در اختیار انتشاراتی‌هاست، تعدادی از غرفه‌های تجاری نیز در همان طبقه همکف مجموعه مصلی قرار دارد، غرفه‌هایی که محصولات متفاوتی را ارائه می‌دهند، محصولاتی مثل تابلوهای معرق‌کاری، تابلو فرش، قرآن‌های نفیس، محصولات سفالی و مواردی از این دست. یکی از خاص‌ترین غرفه‌های این بخش، غرفه‌ایست که به حکاکی آیات قرآن داخل لیوان‌های شیشه‌ای اختصاص دارد. هنرمند این غرفه تعصب خاصی روی هنرش دارد و اگر کسی مدعی شود که این کارها با چاپ و استفاده از فونت‌های از پیش تعیین شده روی لیوان‌ها و پارچ‌های شیشه‌ای چاپ شده، خیلی زود جوش می‌آورد. «نمی‌دانم این فونت و چاپ چیه که بعضی‌ها به این کار نسبت می‌دهند، نوشتن روی هرکدام از این لیوان‌ها و پارچ‌ها چند روز تا یک هفته زمان می‌برد و همه چیز کاملا دستی است.» روی این لیوان‌ها که قیمت آن‌ها از ۳۰-۴۰ هزارتومان برای هر عدد آغاز می‌شود و تا چند صد هزار تومان نیز ادامه پیدا می‌کند، آیات مختلفی همچون آیت‌الکرسی، آیه رزق و گشایش، آیه آرامش، چهار قل، سوره حمد، سوره یاسین و... نوشته شده است.

شیوه‌نامه‌هایی که رعایت نمی‌شوند

قسمت دیگری از این نمایشگاه، فروشگاهی است که به هنر دست زندانیان اختصاص یافته و در آنجا محصولاتی که زندانی‌ها تولید کرده‌اند را به نمایش می‌گذارند تا مردم ببینند و خریداری کنند. هرچه به ساعت افطار نزدیک‌تر می‌شویم مجموعه مصلی شلوغ‌تر می‌شود و گروه‌های چند نفره و خانوادگی بیشتری دست در دست یکدیگر به سالن اصلی سرک می‌کشند.

در این شلوغی اما چیزی که توی ذوق می‌زند، بی‌توجهی بسیاری از مردم به بیماری کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. خیلی از بازدیدکنندگان از جشنواره و همینطور غرفه‌داران، ساده‌ترین کار پیشگیری از انتقال بیماری کرونا یعنی ماسک زدن را رعایت نمی‌کنند و گویا برگزارکنندگان این رویداد هم توجهی به این مورد نمی‌کنند. ساده‌ترین کار ممکن این بود که انتظامات و اطلاعاتی که در کنار در ورودی نمایشگاه قرار داشت، اجازه ورود به کسانی که ماسک نداشتند نمی‌داد یا به هر کسی که ماسک نداشت، یک ماسک اهدا می‌کردند تا ناقلان بی‌علامت باعث انتقال بیماری نشوند.

لحظه شیرین افطار به وقت مصلی

پیش از اذان مغرب محل‌هایی که توسط برگزارکنندگان نمایشگاه برای اهدای بسته‌های افطاری تعیین شده، کم‌کم شلوغ می‌شود و مردان و زنان در بخش‌های جداگانه صف می‌ببندند تا بسته‌های ساده افطاری‌شان را دریافت کنند. پس از اهدای چندصد بسته افطاری، هر خانواده‌ای سعی می‌کند جایی دنج در گوشه و کنار محوطه مصلی پیدا کند تا افطارش را در آنجا باز کند. برخی از خانواده‌ها پیش‌بینی بهتری برای این لحظات خود داشتند و با دست پر به مصلی آمده‌اند. خانواده‌هایی که زیرانداز و سبد پیک‌نیکشان را آماده کردند و دنبالی جای سرسبز یا خلوتی می‌گردند که دقایقی را آنجا بنشینند و در آرامش روزه‌شان را باز کنند. محوطه بیرونی مصلی در دقایق پس از افطار، شبیه به پارک‌هایی شده که میزبان خانواده‌هاست، بچه‌ها در آنجا بازی می‌کنند و هرکس در دنیای خودش سیر می‌کند. غذافروشی‌های مقابل در ورودی مجموعه هم که در نمایشگاه‌های خاص مثل نمایشگاه کتاب، به یکی از شلوغ‌ترین بخش‌های نمایشگاهی تبدیل می‌شوند، همزمان با اذان مغرب کرکره‌هایشان را بالا می‌دهند و مشتری‌هایشان را راه می‌اندازند.

امسال در نمایشگاه قرآن توجه ویژه‌ای به بخش سرگرمی شده است و غرفه‌های گوناگون طرح‌های ویژه‌ای برای سرگرم‌سازی کودکان و نوجوانان دارند. برخی از غرفه‌ها با استفاده از مجریان و مربیان آموزشی به طور مستقیم با مخاطبان کودک و خردسالشان ارتباط برقرار می‌کنند، سعی می‌کنند شبیه به برنامه‌های رسانه ملی با بچه‌ها برخورد کنند، برخی هم با استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و سیستم‌های جدید واقعیت مجازی (VR) به دنبال ارتباط گرفتن با مخاطبان هستند. جدا از غرفه سازمان فضای مجازی بسیج، که با تمرکز روی بازی‌های رایانه‌ای یکی از غرفه‌های موفق جشنواره امسال بوده، غرفه روبرویی آن که با نام «الگونماها» در آن بخش از نمایشگاه قرار دارد نیز یکی از بخش‌های خاص جشنواره است. ورود کودکان و نوجوانان به این غرفه ممنوع است و افراد زیر چهارده سال اجازه حضور در آن را ندارند. در مقایسه با غرفه‌های پیشین، این بخش بیشتر برای پدر و مادرها و افرادی که با نسل امروز سرو کار دارند مناسب است.

این غرفه مثل یک موزه واقعی است، معمولا هر ساعت از مقابل آن عبور کنید، می‌بینید که پارچه آبی بزرگی در ورودی آن را مسدود کرده و هر چند دقیقه یکبار، مخاطبان در گروه‌های سه، چهار نفره وارد راهروهای این غرفه می‌شوند. در این بخش تور لیدر مجموعه(!) مراجعه‌کنندگان را با خطرات موجود در سبک زندگی کودکان و نوجوانان امروزی آشنا می‌کند، سبک زندگی عجیبی که شخصیت‌های انیمیشنی و فیلم‌های ابرقهرمانی و کاراکترهای بازی‌های رایانه‌ای در آن نقشی اساسی ایفا می‌کنند و کم‌کم تمام این شخصیت‌ها در حال تبدیل شدن به الگوهای نسل جدید هستند. ترویج فساد و بی‌بندوباری موجود در فیلم‌های، امیدوار کردن مردم به قهرمان‌های خیالی غربی برای عبور از مشکلات بزرگ، عادی‌سازی روابط مختلف و... همگی نکاتی است که در این مجموعه به آن‌ها اشاره می‌شود.

موزه‌ای به نام الگونما

بخش «الگونما» یکی از بخش‌های مهم جشنواره امسال است که حضور در آن به پدر و مادرهای دیروز و امروز توصیه می‌شود، پدر و مادرهایی که شاید خودشان ندانند با وارد کردن این شخصیت‌ها به زندگی فرزندانشان، چه ضربه‌ای به آینده آن‌ها می‌زنند. اما با این وجود این بخش ضعف‌های غیرقابل انکاری هم دارد. مثلا اینکه این بخش اگرچه تابلوی ۱۴+ دارد و افراد زیر این سن اجازه ورود در آن را ندارند، اما چیزهایی در آن وجود دارد که حتی برای ۱۴ تا ۱۷ ساله‌ها هم مناسب نیست و بهتر بود در ورودی آن تابلوی ۱۸+ می‌نوشتند. بخش‌هایی که درخصوص سرچ‌های اینترنتی بود و یا تی‌شرت‌هایی که با طرح‌های نامناسب در داخل غرفه قرار گرفته‌بود، نکاتی بود که برای نوجوانان در آن سن و سال نیز مخرب و آسیب‌زا هستند.

نقد دیگری که که به این مجموعه وارد است و یکی از مراجعه‌کنندگان به سالن نیز به برگزارکنندگان آن مطرح کرد،نبود فرصت کافی برای بازدیدکننده است. در طول حدودا ۳۰ دقیقه‌ای که هر مخاطبی در راهروهای مختلف این غرفه قدم می‌زند، هر بار بیشتر و بیشتر با تهدیدها روبرو می‌شود، تهدیدهایی که تقریبا تا پایان با تماشاگر همراه است و به نوعی او را می‌ترساند، اما در مقابل این حجم گسترده تهدید، خبری از فرصت‌ها نیست و به والدین نمی‌گوید شما برای مقابله فرهنگی با محصولات غربی که زندگی فرزندانتان را احاطه کرده‌اند، چه کاری برای آن‌ها انجام دهید و چه محصولاتی را در اختیارشان قرار دهید تا آن خلأ را پر کنید.

عدم توجه به جایگاه مدیران فرهنگی و کم‌کاری‌های سازمان‌های متولی در این حوزه نیز یکی دیگر از ضعف‌های این مجموعه است که توجه چندانی به آن نشده است و بار تمام کم‌کاری‌های موجود در این حوزه را روی دوش خانواده‌ها انداخته است. به نوعی که در پایان این بازدید چنددقیقه‌ای نوک پیکان به طرف پدر و مادرهاست و آن‌ها هستند که باید خودشان به تنهایی به جنگ «مرد عنکبوتی» و «کاپیتان آمریکا» بروند! با این وجود نفس استفاده از چنین ایده‌ای در جشنواره قرآن بسیار قابل احترام است، چون بسیاری از خانواده‌ها سواد رسانه‌ای بالایی ندارند و چیز دقیقی از این تهدیدات نمی‌دانند.

شب بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان است و چراغ سالن‌های مختلف و داخلی مصلی از ساعت ۲۱:۳۰ کم‌کم هم در حال خاموش شدن است. مجموعه آماده برگزاری مراسم احیا می‌شود و مردمی که در غرفه‌های مختلف بودند، به سمت محوطه بیرونی مصلی و محل برگزاری این رویداد می‌روند تا در این مراسم حاضر شوند.

انتهای پیام/۴۱۷۳/