ارتباط جامعه و صنعت ماموریت جدی دانشگاه‌ها/ اساتید باید پاسخگوی مسائل علمی جامعه باشند
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، امروزه دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم علاوه بر تربیت نیروهای متخصص و کاردان، نقش مهمی در رفع نیازهای جامعه و بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم و همچنین تولید فناوری‌های نوین دارند. این مهم به خصوص در کشور ما طی چند سال اخیر همزمان با اعمال تحریم‌ها دو چندان شده و بخش دانشگاه توانسته با ارتباطی سازنده با صنعت بخشی از نیاز جامعه را برطرف کند.
محمد سعید سیف، مدیرکل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری و عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف در این خصوص به آنا می‌گوید: طبیعتا یکی از علت‌های اصلی شکل گیری دانشگاه‌ها و مراکز علمی، اثر بخشی و بهبود وضعیت جوامع به صورت‌های مختلف بوده است. در دهه‌های نخست پیروزی انقلاب اسلامی، بیشتر در دانشگاه‌های نسل اول بحث‌های آموزشی مطرح بود و سعی داشتیم نیروی متخصص تربیت کنیم و در اختیار کشور قرار دهیم و مشکلات جامعه را برطرف سازیم.
سپس به تدریج نیازهای پژوهشی و تحقیقاتی مطرح شد و با گسترش دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پروژه‌های کارشناسی ارشد و دکترا، دانشگاه‌ها گسترش پیدا کردند و رنگ و بوی پژوهشی یافتند. بعدها این بحث مطرح شد که دانشگاه‌ها علاوه بر پژوهش‌های بنیادی باید پژوهش‌های کاربردی نیز انجام دهند و به بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور کمک کنند و اثر بخشی در وضعیت معشیتی و زندگی مردم داشته باشند به همین منظور طی سال‌های اخیر موضوع دانشگاه‌های جامعه محور یا دانشگاه‌های کارآفرین و دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم مطرح شد تا دانشگاه‌ها ضمن دنبال کردن مسائل آموزشی گذشته باید نیروی متخصص نیز برای کشور و دنیا تربیت کنند واثر بخشی خوبی برای حل مشکلات و مسائل جامعه و بهبود وضعیت مردم به نحو احسن داشته باشند.
در حقیقت ارتباط جامعه و صنعت یک ماموریت جدی دانشگاه‌هاست. امکان دارد نوع این همکاری‌ها و اثربخشی‌ها متفاوت باشد؛ رشته‌های مهندسی به یک شکل و رشته‌های علوم انسانی به گونه‌ای دیگر این اثر بخشی را داشته باشند. ممکن است دانشگاه‌های بزرگ در یک سطح و دانشگاه‌های کوچک یا دانشگاه‌هایی که در شهرستان‌ها و مکان‌های کوچک واقع شده‌اند به صورت دیگری هر کدام نقش و ماموریتی برای خودشان تعریف کنند تا بتوانند برای جامعه مفید باشند.
فعالیت دانشگاه‌ها باید تنوع بیشتری داشته باشد
سیف می‌گوید: خوشبختانه دانشگاه‌های برنامه‌های خیلی مفصل و خوبی را شروع کرده‌اند و فعالیت‌هایشان ادامه دارد. اکنون بحث روی این موضوع است که یک مقدار به فعالیت‌های دانشگاه‌ها تنوع بیشتری بدهیم. دانشگاه‌ها ضمن اینکه مسئول تربیت نیروی متخصص با کیفیت هستند باید خدمات آزمایشگاهی بهتر و پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی متنوعی نیز ارائه دهند.
اکنون دانشگاه‌ها در بحث قراردادهایی که پیرامون ارتباط با صنعت دارند، می‌توانند مسائل و مشکلات جامعه را رفع کنند. همچنین دانشگاه‌ها در بحث بهبود توانمندی‌ها و مهارت‌های شغلی دانشجویان باید علاوه بر ارائه واحدهای درسی و تخصص و مهارت لازم به دانشجویان به آنها نیز مشاوره دهند تا بتوانند شغل مناسبی پیدا کنند.
آغاز همه این موارد طی سال‌های اخیر به این علت بود که همه حس کرده‌اند که جدا از بحث‌های آموزش ۱۴۰ واحد درسی، خیلی موارد مهم دیگر نیز وجود دارد که دانشجو بتواند در کشور موثر واقع شود. از سوی دیگر اساتید و هیات علمی هم تنها نقش‌شان آموزش نیست. آنها نیز باید پاسخگوی مسائل علمی، نیازها، چالش‌های آینده و فناوری‌ها مورد نیاز جامعه باشند. از این جهت هم اکنون برنامه‌های متنوعی برای اساتید وجود دارد.
امیدواریم با تولید مقالات، تعداد قراردادها و مبالغ آنها، تعداد پروژه‌هایی که اساتید برای کشور انجام داده‌اند، فرصت‌های مطالعاتی که اعضای هیات علمی در جامعه و صنعت راه اندازی کرده‌اند، کارهای دانشجویان و اعضای هیات علمی هدفمندتر شود و اثر بخشی بهتری در جامعه داشته باشد.
تحقیق و پژوهش نیازمند ارتباطات بین‌المللی است
مدیرکل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم تحقیقات و فناوری درباره نقش تحریم‌ها در ایجاد پژوهش‌های کاربردی می‌گوید: تحریم‌ها منافع و زیان‌هایی به همراه دارد. قطعا علم، تحقیق و پژوهش نیازمند ارتباطات بین‌المللی و استفاده از دانش دنیا است، از این جهت تحریم‌ها محدودیت ایجاد می‌کند و پژوهشگران، آزمایشگاهیان، دانشگاهیان برای انجام کارهای پژوهشی‌شان با مشکلاتی روبرو می‌شوند که نمی‌توانند به راحتی محققان خارجی کارهای پژوهشی‌شان را انجام دهند. در چنین شرایطی طبیعی است که نیازهای مختلف جامعه به دانشگاه‌ها منعکس می‌شود. هرچند کالاهای مورد نیاز به راحتی وارد نمی‌شوند اما سعی می‌کنیم حد الامکان نیازهای کشورمان را پاسخ دهیم از این جهت تحریم‌ها یک فرصت محسوب می‌شود.
خوشبختانه هر زمان که صنعت به دانشگاه روی آورده، دانشگاه پای کار آمده و نیازهای این بخش را تامین کرده اما گاهی نیازهای بخش صنعت وارداتی است. آنها دنبال ساخت داخل نیستند طبیعتا امکان دارد آن موضوع‌ها و مسائل در کشور به نتیجه نرسد. در حال حاضر دانشگاه‌ها در بعد نرم افزاری و سخت افزاری کارهای خوبی انجام داده‌اند. اهمیت این مساله باعث شده تا سالانه طرح‌های برگزیده را معرفی کنیم. امسال هم حدود ۱۵۰ طرح برگزیده داشتیم که حداقل هر دانشگاه یک تا دو طرح داشتند که کمک خوبی به کشور کرده‌اند. همچنین امسال ۹ دانشمندان برتر در همکاری با جامعه و صنعت را نیز معرفی کرده‌ایم. این افراد اعضای هیات علمی بودند که در کنار فعالیت‌های معمول علمی‌شان، فعالیت‌های جدی و اثربخشی به جامعه داشته‌اند. این نوع حرکت‌ها به نوعی کمک می‌کند تا استادان صرفا کار تدریس و تولید مقاله نداشته باشند. خیلی فعالیت‌های دیگر است که اساتید و دانشجویان باید انجام بدهند. انجام این فعالیت‌ها کم کم باعث تکمیل پازل توسعه کشور می‌شود.
سیف بیان می‌کند: خوشبختانه ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت طی سه الی چهار سال اخیر روند رو به رشدی داشته است. در حال حاضر ما حدود ۸۷۰۰ قرارداد جاری با مبلغ ۳ هزار میلیارد تومان داریم که حدود ۵ هزار نفر از اعضای هیات علمی این کار را انجام می‌دهند. این مساله نشان می‌دهد که ما فعالیت‌های هدفمند و تقاضا محور خوبی داریم اما از سوی دیگر ما اکنون محدودیت کارهای بین المللی و ثبت پتنت بین المللی داریم و در این زمینه ضعیف هستیم. این مساله باعث شده که ما رتبه کشورمان در سطح جهانی چندان جلوه خوبی نداشته باشد اما اکنون از حیث آمار و ارقام داخلی در مقایسه با سال‌های گذشته فعالیت‌های خوبی داشته‌ایم و دانشگاه‌های ما به سمت و سویی می‌روند که علاوه بر فعالیت‌های گذشته و حفظ کیفیت آنها بتوانند اثربخشی خوبی در جامعه داشته باشد و کارهای تقاضا محور انجام دهند. پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکترای آنها مشتری داشته باشد و موضوعات آنها مورد نیاز کشور باشد. این موضوع می‌تواند وضع اجتماعی و اقتصادی کشور را بهبود دهد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/