جشنواره‌ای که حاشیه‌هایش متن آن را بلعید!/ فهرست برندگان سیمرغ‌ جشنواره چهلم چگونه لو رفت؟!

به گزارش خبرنگار سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، چهلمین جشنواره فیلم فجر با تمام حواشی، حرف و حدیث و اتفاقاتش شب گذشته به پایان رسید، جشنواره‌ای که هم در متن و هم در حاشیه برگزاری آن، وقایع ریز و درشت فراوانی به وجود آورد و مطمئنا تا مدت‌ها راجع به آن‌ها صحبت‌های زیادی مطرح می‌شود. در طول چهار دهه‌ای که از برگزاری این رویداد می‌گذرد همیشه جشنواره فجر با حاشیه‌هایی همراه بوده اما به‌جرئت می‌توان گفت که امسال از نظر حواشی یک سر و گردن از دوره‌های قبلی بالاتر بود. در این گزارش سعی می‌کنیم به اصلی‌ترین نکات حاشیه‌ای مربوط به مهم‌ترین رویداد هنری کشور بپردازیم، اگر یکی دو نکته از دستمان خارج شد، به ما خرده نگیرید چون این دوره به دبیری مسعود نقاش‌زاده اتفاقات زیادی را از سر گذراند.

حواشی پیش از برگزاری

معمولا این طور است که از چند هفته پیش از آغاز جشنواره، حواشی مربوط به آن هم شروع می‌شود، اما زمانی که آثار به نمایش درمی‌آیند و فیلم‌ها به روی پرده می‌روند، دیگر کسی با اتفاقات قبل از این رویداد کاری ندارد و همه توجهات به سمت فیلم‌ها و نقاط قوت و ضعف برگزارکنندگان معطوف می‌شود. اما از آنجایی که چهلمین دوره این جشنواره با دوره‌های پیشین بسیار متفاوت بود، حواشی پیش از برگزاری تا روز پایانی همچنان سر زبان‌ها بود.

اگر بخواهیم از مسائل کوچکی مثل تغییر نام «کاخ جشنواره» به «خانه جشنواره» (که به جز ستاد خبری جشنواره و برخی رسانه‌ها، برای هنرمندان و منتقدان اصلا جا نیفتاده بود) یا جابه‌جایی لحظه آخری سینمای رسانه از پردیس چارسو به برج میلاد و تغییر رنگ فرش قرمز فیلم‌ها به فیروزه‌ای (که البته اصلا شبیه به فیروزه‌ای نبود و نشان می‌داد برگزارکنندگان اکثرا مرد هستند و رنگ‌ها را به‌درستی تشخیص نمی‌دهند!) بگذریم، نمی‌توانیم راجع به پوستر جشنواره چیزی نگوییم. پوستری که به زعم بسیاری از اهالی هنر، اثر ضعیفی بود و در حد و اندازه جشنواره‌ فیلم فجر نبود، آن هم چهلمین دوره این جشنواره که باید همه چیز آن به پختگی می‌رسید. با وجود پوستر عجیب و غریب جشنواره که بیشتر شبیه به طرح جلد سررسیدهای قدیمی بود! بزرگترین حاشیه مربوط به پیش از برگزاری این رویداد هنری، هیئت انتخاب جشنواره بود، گروهی متشکل از هفت سینماگر و مدیر سینمایی که از روز اول پس از اعلام اسامی فیلم‌های حاضر در سودای سیمرغ تا روز پایانی اکران آن آثار در جشنواره عملکردشان مورد انتقاد دوستداران سینما، اهالی رسانه و منتقدان بود.

هیئت انتخاب جشنواره امسال تعدادی از فیلم‌های مورد انتظار را برای اکران در جشنواره مناسب ندید و ۲۲ اثر را برای مسابقه جشنواره چهلم انتخاب کرد، فیلم‌هایی که به ادعای خودشان همگی آثار قابل دفاعی بودند و با اکثریت آرا انتخاب شده بودند. اما در میان این ۲۲ فیلم جدا از وجود آثار کم‌کیفیت، ۳ تا ۴ اثر کاملا بی‌کیفیت هم حضور داشت که باعث واکنش منفی منتقدان و اهالی رسانه شد و بسیاری از تماشاگران را مجبور به ترک سالن کرد. عده‌ای هم که ماندند و تا پایان این فیلم‌ها را دیدند، دائم از خود می‌پرسیدند که چطور این فیلم‌ها برای جشنواره‌ای هنری با این درجه اهمیت انتخاب شده‌اند. فیلم‌هایی مثل «لایه‌های دروغ»، «ماهان» و «نمور» همگی از این دسته آثار بودند.

عملکرد هیئت انتخاب زمانی جالب‌تر شد که بهروز افخمی که یکی از اعضای شناخته شده این هیئت بود، در گفت‌وگویی با رسانه‌ها عنوان کرد که دو فیلم مورد بحث «ماهان» و «لایه‌های دروغ» و یکی دو فیلم دیگر را پیش از جشنواره اصلا ندیده و برای انتخاب آنها به نظر دیگر اعضا اعتماد کرده است. اگرچه او یک روز پس از این مصاحبه این حرف‌ها را تکذیب کرد، اما با توجه به شخصیت رُک افخمی می‌توان گفت که صحبت‌های اولیه‌اش کاملا درست بوده و بعد از تماس‌ها و فشارهای مختلف، مجبور شده حرف‌هایش را پس بگیرد.

حواشی حین برگزاری

اما از عملکرد عجیب و غریب هیئت انتخاب جشنواره که عبور کنیم، به برگزاری این رویداد می‌رسیم. سال گذشته به دلیل بیماری کرونا جشنواره فیلم فجر با حضور تعداد کمی از اهالی رسانه برگزار شد که تجربه خاصی برای اکثر خبرنگاران حاضر در آن دوره بود و با وجود اینکه امسال نیز انتظار می‌رفت که چنین برنامه‌ای در نظر گرفته شود، اما عملا این طور نبود. از همان روز ابتدایی اکران فیلم‌ها در برج میلاد، بزرگترین مسئله‌ای که توجهات را به خود جلب می‌کرد، شلوغی بیش از اندازه سینمای رسانه بود. از شواهد امر این طور به نظر می‌رسید که برگزارکنندگان این دوره به هر کسی که ثبت نام کرده، کارت داده‌اند و هیچ گزینشی در کار نبوده است. همین مسئله باعث شده بود که برج میلاد حد فاصل ساعت ۱۳ تا ۱۹ که دو سانس اول فیلم‌ها اکران می‌شد بسیار شلوغ شود و این شلوغی باعث بی‌نظمی‌های فراوان در روند برگزاری بخش‌های مختلف جشنواره شده بود.

جدا از ایجاد بی‌نظمی به دلیل ازدیاد جمعیت، اوج‌گیری سویه جدید بیماری کرونا نیز شرایط را بسیار ترسناک کرده بود. اگرچه مدیران جشنواره از روزهای دوم، سوم این رویداد تصمیم گرفتند پزشکانی برای تزریق واکسن و انجام تست کرونا در لابی سالن همایش‌های برج میلاد مستقر کنند، اما این اتفاق هم خیلی مثمر ثمر نبود و هرچه به روزهای پایانی جشنواره نزدیک‌تر می‌شدیم، صدای سرفه‌های بیشتری در سالن نمایش فیلم‌ها شنیده می‌شد و روز به روز خبرهای بیشتری از ابتلای هنرمندان و اهالی رسانه به بیماری کرونا منتشر می‌شد.

نکته جالب اینجاست که تیم برگزاری جشنواره با وجود دعوت از این حجم انبوه عکاس و خبرنگار، سالن کوچک سعدی در مجموعه برج میلاد را برای نشست‌های خبری انتخاب کرده بود، سالنی که به قدری کوچک بود که خیلی زود پر می‌شد و با وجود اینکه هنوز تعداد زیادی از عکاسان و خبرنگاران به نشست نرسیده بودند، پر شده بود. ازدحام جمعیت در نشست‌های خبری روز اول جشنواره با اعتراض عکاسان خبری مواجه شد برخی از آنها محل نشست را خیلی زود ترک کردند و پس از اعتراض خبرنگاران به این مدل برگزاری، از روز دوم نشست‌های خبری به همان سالن اصلی منتقل شد. اگرچه این انتقال فضای زیادی را به خبرنگاران برای استقرار می‌داد، اما عکاسان همچنان جای مناسبی نداشتند و با کمترین فاصله نسبت به یکدیگر قرار می‌گرفتند.

محل انجام فتوکال فیلم‌ها نیز جای غیراستاندارد و عجیبی بود. در روزهای اول که جدا از عکاسان و تصویربرداران، خبرنگاران و افراد متفرقه زیادی هم آنجا حضور داشتند و با تلفن‌های همراه از هنرمندانی که مقابل لوگوی جشنواره ایستاده بودند عکس می‌گرفتند که این مسئله نیز بعد از ابتلای چند نفر از عکاسان به بیماری و اعتراض مابقی اعضای این صنف، بالاخره کنترل شد و افراد اضافه از حضور در جمع عکاسان منع شدند.

بیشتر بخوانید:

فیلم‌های جشنواره قابل دفاع نیستند

ذبح یک سیمرغ در شب اختتامیه فیلم فجر

برندگان سیمرغ بلورین چهلمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند

خداحافظی با سیمرغ مردمی

با وجود این حجم از اتفاق و ضعف و حاشیه در برگزاری جشنواره، اما در دو سه روز پایانی این رویداد اتفاقاتی افتاد که باز هم نشان داد این دوره قرار است عجیب‌تر از هر سالی برگزار شود. مسئله حذف سیمرغ مردمی از جشنواره یکی از این مسائل بود، اتفاقی که با واکنش‌های دوگانه مثبت و منفی فراوانی مواجه شد. سازندگان فیلم «ملاقات خصوصی» که از روزهای ابتدایی جشنواره تا پیش از حذف این سیمرغ صدرنشین جدول آرای مردمی بودند، بعد از حذف این مسئله خود را از بخش مسابقه بیرون کشیدند و بعد از اعلام نامزدها و زمانی که مشخص شد با وجود نقدهای مثبت نسبت به فیلم فقط در دو بخش نامزد دریافت سیمرغ شدند، دست به نامه شدند و بیانیه‌هایی را صادر کردند.

از طرف دیگر تهیه‌کنندگان یکی دو تا از فیلم‌های پرفروش و پرطرفدار جشنواره، نسبت به تغییرات یک‌شبه در جدول رده‌بندی فیلم‌ها و اتفاقات عجیب و غریبی که در این میان رخ داده اعتراض داشتند. حجم این اعتراضات هم به قدری بود که باعث شد مسئولان برگزاری جشنواره، عطای این جایزه را به لقایش ببخشند و به طور کلی سیمرغ مردمی را از دور جوایز کنار بگذارند. تندیسی که هم برای دوستداران سینما و هم برای خود هنرمندان بسیار با ارزش بود و هرسال همه پیگیر آن بودند، اما از آنجایی که سامانه کنترل‌کننده آرا، حواشی زیادی به وجود آورده بود، شرایط طوری پیش رفت که این سیمرغ از آشیانه پر کشید و اوضاع را به هم ریخت!

و ناگهان اختتامیه!

با وجود اینکه دیگر همه تصور می‌کردند این سیمرغ مردمی قرار است آخرین حاشیه جشنواره امسال باشد، اما عصر روز اختتامیه باز برگ برنده دیگری از برگزارکنندگان جشنواره رو شد و چند ساعت پیش از آغاز مراسم اختتامیه، نام برندگان بخش‌های مختلف منتشر شد. یعنی پیش از اختتامیه همه می‌دانستند چه کسانی سیمرغ به دست به خانه می‌روند و اسامی برندگان را پیش از محمد سلوکی، مجری برنامه فریاد می‌زدند. تا جایی که دیگر در اواخر مراسم، کسانی که مسئول تصویربرداری بودند از حاضران در سالن می‌خواستند خودداری کنند و اسامی را جلو جلو نام نبرند تا جذابیت اختتامیه برای کسانی که در سالن حضور ندارند از بین نرود.

این مورد آخر واقعا جای تعجب داشت، در طول سال‌های گذشته پیش آمده بود که به صورت نامحسوس، نام یکی دو تا از برندگان سیمرغ دقایقی پیش از اختتامیه لو رفته باشد، اما اینکه همه قبل از اعلام مجری، انتخاب‌های اعضای هیئت داوران را بدانند و کل مراسم بدون تعلیق و شگفتی به سرانجام برسد شاهکاری بود که توسط تیم مدیریتی چهلمین جشنواره فیلم فجر به وجود آمد و در تاریخچه این رویداد به ثبت رسید. اولین تجربه دبیری جشنواره فیلم فجر برای مسعود نقاش‌زاده تجربه شیرینی نبود، چون از یک طرف پیش از شروع رویداد به کرونا مبتلا شد و روزهای ابتدایی این رویداد را از دست داد و از طرف دیگر حجم حواشی و اتفاقات به قدری زیاد بود که کار را برای او و گروه همراهش بسیار سخت کرد. حال اینکه با وجود تمام این مسائل، سازمان سینمایی باز هم به این کارگردان و مدیر فرهنگی اعتماد می‌کند و او را در جایگاهش نگه می‌دارد یا خیر، مسئله‌ای است که تا چند وقت بعد مشخص می‌شود، اما چیزی که عیان است ضعف شدید اجرایی جشنواره بود، ضعفی که زیرشاخه‌های آن به قدری زیاد بود، نمی‌شد آن‌ها را ندید.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ