هدف‌گیری در فضا با پروژه «دارت»/ سیارک‌های سرگردان پایان حیات در زمین را رقم می‌زنند؟

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، زمین از میلیون‌ها سال پیش در معرض برخورد سیارک‌های موجود در کیهان است و آثار برخورد گسترده و طولانی مدت شهاب‌سنگ‌های غول‌آسا با کره زمین نیز وجود دارد. گروهی از محققان علت انقراض نسل دایناسورها را بمباران سراسر سیاره آبی به وسیله سیارک‌ها می‌دانند. البته دلایل متعددی نیز در مورد مصون ماندن زمین از برخورد سیارک‌ها وجود دارد یکی از از مهم‌ترین آن‌ها سقوط این اجرام سرگردان آسمانی در دیگر سیاره‌های منظومه شمسی است.

در هر صورت خطر برخورد سیارک‌ها با زمین هیچ‌گاه تمام نمی‌شود و از همین رو سازمان‌های فضایی همواره به دنبال روشی برای مقابله با تهدید اجرام آسمانی هستند. سازمان فضایی ناسا پروژه‌ای را آغاز کرده که در جریان آن با همکاری اسپیس‌ایکس می‌خواهند یکی از سیارک‌های اطراف زمین منحرف کند. طبق برنامه اعلام شده موشکی مهر ماه سال آینده به سیارک مورد نظر برخورد و مسیر آن را منحرف می‌کند. در واقع ناسا با این پروژه قصد دارد عملی بودن طرح انحراف و نابودی سیارک‌های در حال حرکت به سمت زمین را بررسی کند.

بیشتر بخوانید:

«سوپر دنباله‌دار» مهمان جدید فضایی/ از تازه‌وارد منظومه شمسی چه می‌دانید؟

تحقق رؤیای فضایی امارات با منابع مالی/ جیب‌ پر پول جایگزین مغزهای خالی!

مأموریت ناسا برای انحراف یک جرم کیهانی «دارت»(DART) نامگذاری شده است. هدف موشک ناسا در این مأموریت سیارکی با نام «دیدیموس» (Didymos) یا «سیارک ۶۵۸۰۳» است. این سیارک در منطقه‌ای از منظومه شمسی هر ۱۲ ساعت یک بار به دور ماه خود می‌چرخد و عملاً خطری برای زمین حتی پس از انحراف احتمالی از مدار چرخش خود ندارد.

سیارک‌ها قاتلان حیات در زمین هستند؟

احتمالاً همه مردم در سراسر دنیا فیلم‌های علمی-تخیلی در مورد برخورد سیارک‌ها با زمین و نابودی حیات در سیاره آبی را مشاهده کردند ولی محققان صرفاً به تخیلات کارگردانان سینما بسنده نکرده و امکان‌پذیر بودن چنین فاجعه‌ای را به طور دقیق بررسی کرده‌اند. بدون شک میلیون‌ها انسان در اقصی نقاط جهان این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا امکان برخورد سیارک‌ها با زمین وجود دارد و اگر این حادثه رخ دهد چه سرنوشتی در انتظار جانداران است؟

تقریباً تمامی شهاب سنگ‌ها یا سیارک‌هایی که وارد زمین می‌شوند قطری برابر با ۱ تا ۲۰ متر دارند و بسیاری از آن‌ها در هنگام ورود به اتمسفر کره زمین به دلیل فشار جو نابود می‌شوند. در حقیقت رابطه معکوس بین جرم و حجم سیارک‌هایی که سمت زمین کشیده می‌شود با تعداد آن‌ها وجود دارد. یعنی تعداد شهاب سنگ‌های کوچکی که به زمین رسیده‌اند بسیار بیشتر از سیارک‌های بزرگ است. طبق تحقیقات منتشر شده از سوی چند مرکز فضایی سیارک‌هایی با قطر بیش از ۱ کیلومتر هر ۵۰۰ هزار سال یکبار و شهاب سنگ‌هایی با قطر تقریبی ۵ کیلومتر هر ۲۰ میلیون سال یکبار به زمین برخورد می‌کنند. آخرین سیارک بزرگ حدود ۲ هزار سال پیش در زمین سقوط کرده است.

در سال ۲۰۱۳ شهاب‌سنگ «چلیابینسک» (Chelyabinsk) در یکی از شهرهای کشور روسیه سقوط کرد و باعث آسیب رسیدن به ۶ ساختمان و مجروحیت بیش از هزار و ۵۰۰ نفر شد. پس از بررسی مشخص گردید قطر این شهاب سنگ ۲۰ متر بوده است.

سنجش میزان خطر و احتمال شکست پروژه

با وجود توضیحاتی که در مورد برخورد سیارک‌های غول‌پیکر با کره زمین بیان شد؛ مدیران سازمان تحقیقات فضایی ناسا معتقدند نیاید خطر برخورد شهاب سنگ‌های بزرگ را نادیده گرفت و همواره باید از آمادگی لازم برای اقدام فوری برخوردار بود. پروژه «دارت» ناسا در همین راستا طراحی شده و در حال اجرا است. اخترشناسان برای سنجش میزان خطر یک سیارک سرگردان از نظر احتمال برخورد آن با کره زمین از مقیاس خاصی استفاده می‌کنند. در این مقیاس میزان خطر در بازه ۰ تا ۱۰ تعیین می‌شود. هرچه شماره سیارکی نزدیک‌تر به ۱۰ باشد یعنی خطر بیشتری برای ساکنان زمین دارد.

البته این روش ارزیابی خطر شهاب سنگ‌ها مربوط به سال‌ها پیش و قبل از توسعه چشمگیر صنعت فضایی بوده است. هم اکنون سازمان‌های فضایی با استفاده از تجهیزات پیشرفته در هر لحظه از شبانه‌روز سیارک‌های سرگردان منظومه شمسی را تحت نظر دارند و در صورتی که ماهواره‌ها تشخیص دهند جرمی در حال نزدیک شدن به زمین است فوراً مسیر حرکت آن را پیش‌بینی کرده و اطلاعات لازم را برای مراکز تحقیقاتی ارسال می‌کنند. به عنوان مثال سیارک «بننو» (Bennu) که سال‌هاست به دور کره زمین می‌چرخد با خطایی کمتر از ۵۰۰ متر تحت نظر ماهواره‌ها قرار دارد و دانشمندان مستقر در ناسا می‌گویند این سیارک به احتمال ۹۹.۴۳ درصد هیچ گاه با زمین برخورد نمی‌کند.

بیشتر بخوانید:

زمین از چشم آدم‌فضایی‌ها چه شکلی است؟/ منظره سیاره آبی از دوردست‌ها

نقطه پایان کیهان کجاست؟/ جست‌وجوی انسان برای درک اندازه جهان هستی

اگر تغییر ناگهانی در مدار حرکت سیارک «بننو» (Bennu) ایجاد شود موشک‌های پروژه دارت امکان منحرف کردند آن را دارند. شهاب‌سنگ «دیدیموس» در مجموعه سیارک‌های در حال گردش با زمین در دورترین نقطه قرار گرفته و از همین روز ناسا می‌خواهد آن را مورد آزمایش قرار دهد. در صورتی که پروژه ناسا شکست بخورد و این سیارک به سمت زمین حرکت کند همچنان فرصت کافی برای مقابله وجود خواهد داشت. جرم سیارک «دیدیموس» بیش از ۴.۸ میلیون تن است و برخورد آن با زمین فاجعه‌ای بزرگ را ایجاد می‌کند.

امکانات پیش‌بینی دقیق هرگونه برخوردی وجود دارد

خوشبختانه هم‌اکنون در جهان تجهیزات لازم برای تشخیص هرگونه جرم آسمانی سرگردان با خطای ۱ درصد وجود دارد و از همین رو می‌توان گفت نیاز به نگرانی برای بمباران شدن با سیارک‌ها نیست. ناسا برای طراحی و تکمیل پروژه دارت بودجه‌ای به مبلغ ۳۳۰ میلیون دلار اختصاص داده و تلسکوپ جیمز وب نیز در مأموریت منحرف کردن سیارک‌های منظومه شمسی نقش کلیدی دارد. با وجود امکانات پیشرفته کنونی در حال حاضر احتمال موفقیت پروژه دارت بسیار بالاست. اولین و مهم‌ترین مرحله از این مأموریت تشخیص دقیق مسیر حرکت سیارک سرگردان است. به اعتقاد اکثر کارشناسان اگر این ارزیابی به طور دقیق صورت گیرد قطعاً دستیابی به موفقیت دور از انتظار نیست.

انتهای پیام/۴۱۴۴/پ