واردات بنزین؛ کمی دور کمی نزدیک/ ایران واردکننده بنزین می‌شود؟

به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی خبرگزاری آنا، ‌در سال‌های اخیر علاوه بر کمبود سرمایه‌گذاری خارجی در صنایع پالایشی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی، ‌سرمایه‌گذاری از سوی دولت نیز در بخش پتروشیمی به منظور افزایش ظرفیت چندان مورد استقبال قرار نگرفت؛ اما در طرف مصرف شرایط بسیار متفاوت است. روند مصرف بنزین در سال‌های اخیر همواره صعودی بوده است و تنها در ماه‌های اول اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین شاهد توقف رشد مصرف بودیم اما به دلیل ماهیت مصرفی بودن بنزین، بار دیگر روند مصرف به روال گذشته خود بازگشته است.

توقف مقطعی روند صعودی مصرف سوخت

بامداد ۲۴ آبان ۹۸ پیش از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین بر اساس آمار مدیران پخش و پالایش مصرف بنزین به ۹۵ میلیون لیتر در روز هم رسیده بود. اما به گفته شهرام رضایی، مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بازگشت مجدد کارت سوخت‌ها و گرانی بنزین مصرف سوخت، به ۷۵ میلیون لیتر کاهش یافت.

اما این روند کاهشی دوام نداشته است و میزان مصرف بنزین بار دیگر افزایش یافت. بنا به آمارهای اعلام‌شده میزان مصرف بنزین در کشور به حدود ۸۵ میلیون لیتر رسیده است البته در تیرماه مصرف بنزین رکورد جدیدی را ثبت کرد.

مصرف بنزین رکورد زد

کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با اشاره به میزان مصرف در تیرماه گذشته، عنوان می‌کند «با وجود اعمال محدودیت‌های کرونایی، میانگین مصرف بنزین در تیرماه امسال از ۱۰۷ میلیون لیتر فراتر رفت این در حالی است که پارسال مصرف بنزین به دلیل کاهش ترددها به طرز خیره‌کننده‌ای کاهش‌یافته بود».

اگر کرونا نبود شاید مصرف بنزین در کشور از ۱۲۰ میلیون لیتر در روز فراتر می‌رفت

اما این پایان ماجرا نیست، افزایش مصرف در شرایطی است که هنوز بیماری کرونا ریشه‌کن نشده است، مجید اوجی، وزیر نفت با اشاره به روند مصرف بنزین در کشور می‌گوید «تاکنون تلاش‌های زیادی انجام‌ شده است، اما مصرف نیز به همان میزان افزایش‌یافته، اگر کرونا نبود شاید مصرف بنزین در کشور بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر در روز بود، درحالی‌که تولیدمان ۱۰۶ میلیون لیتر در روز است».

بیشتر بخوانید:

ظرفیت پالایشی کشور نامناسب است

توضیحات شرکت ملی پالایش و پخش درباره تولید بنزین

وی با اشاره به کمبود سرمایه‌گذاری در توسعه صنعت پتروشیمی عنوان می‌کند «در چند سال اخیر برای افزایش ظرفیت پالایش کشور سرمایه‌گذاری نشده و طرح‌ها به بهره‌برداری نرسیده است که اگر این طرح‌ها بر زمین بمانند، دغدغه‌ای که امروز برای کسری گاز وجود دارد به‌مرور وارد حوزه فرآورده‌ها هم می‌شود و دو تا سه سال آینده باید به مقدار نصف مصرف کشور، فرآورده وارد کنیم».

وزیر نفت با تأکید بر اینکه یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم و رسالت‌های مهم آن افزایش ظرفیت پالایشی است، اظهار می‌کند «برای این موضوع نظام پای‌ کار آمده است، طرح‌ها مصوب شده و مجوز لازم هم داریم و خوشبختانه زحمات زیادی کشیده شده هرچند پیشرفت پروژه‌ها همچنان با حد مطلوب فاصله دارد».

با توجه به ظرفیت مشخص پالایشی در کشور و رشد شتابان مصرف بنزین علاوه بر نگرانی‌های مربوط به تأمین سوخت کشور، ‌ با کاهش سهم صادرات بنزین درآمدهای ارزی دولت نیز کاهش خواهد یافت.

مازاد تولید بنزین حدود ۱۰ میلیون لیتر در روز است

ناصر عاشوری، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت با اشاره به میزان تولید بنزین در کشور عنوان می‌کند «پالایشگاه‌های نفت کشور هم‌اکنون درمجموع ۱۰۰ میلیون لیتر انواع بنزین تولید می‌کنند و مصرف کشور ما به‌طور متوسط روزانه ۹۰ میلیون لیتر بنزین است بنابراین هم‌اکنون روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین مازاد بر مصرف تولید می‌شود که به کشورهای دیگر صادر می‌شود».

وی با اشاره به روند مصرف بنزین در کشور بیان می‌کند «پالایشگاه‌های کشور هم‌اکنون به‌صورت سه شیفت مشغول تولید هستند و از نیمه دوم ۱۳۹۷ با وارد مدار شدن پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، از واردات بنزین بی‌نیاز شدیم و به‌مرور به صادرکننده این فرآورده تبدیل شدیم، اما در صورت تداوم روند رشد و بی‌توجهی به مدیریت مصرف و تولید، در آینده‌ای نزدیک و در سال‌های آینده به واردات بنزین نیازمند خواهیم شد».

به گفته دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت، توجه به مدیریت مصرف از طریق کارت سوخت و همچنین توسعه صنعت خودروسازی کم‌مصرف و پایه گازسوز و همچنین توسعه سوخت سی ان جی از راهکارهایی است که دولت باید در سیاست‌های کلی بخش سوخت خود به آن توجه ویژه‌ای داشته باشد.

عاشوری با بیان اینکه ساخت هر پالایشگاه از طراحی تا اجرا حداقل ۶ سال زمان می‌برد بنابراین باید دولت جدید از هم‌اکنون به فکر افزایش ظرفیت تولید باشد، عنوان می‌کند «پالایشگاه‌های کشور همه با حداکثر ظرفیت مشغول به کار هستند و جایی برای افزایش ظرفیت ندارند و تولیدشان بیش از ظرفیت اسمی آن‌هاست بنابراین توسعه پالایشگاه‌های جدید امری ضروری برای کشور محسوب می‌شود».

وی با بیان اینکه تحریم‌ها تأثیری در روند پالایشگاه ندارد، بیان می‌کند «حتی اگر تحریم‌ها شدیدتر از اینکه هستند شوند، مشکلی در تداوم تولید آن‌ها به وجود نمی‌آید، اما ساخت پالایشگاه‌های جدید کاری زمان‌بر است».

درآمد روزانه ۱۱۰ میلیارد تومانی دولت سوخت می‌شود؟

صادرات روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین برای دولت درآمدی بالغ‌ بر ۱۱۰ میلیارد تومان خواهد داشت کند و قوه مجریه می‌تواند بخشی از کسری بودجه خود را از همین طریق تأمین کند».

مصرف بنزین در ایران سه برابر میانگین جهانی

تأمین پایدار سوخت در کشور و افزایش صادرات آن علاوه بر توسعه پتروشیمی نیازمند مدیریت مصرف است، بنا به آمارهای اعلام‌شده مصرف بنزین در چین با جمعیتی ۱.۵ میلیارد نفری روزانه ۴۵۰ میلیون لیتر بنزین است، ‌ اما ایران با جمعیتی ۸۴ میلیون نفری، ۸۵ میلیون لیتر بنزین را در روز مصرف می‌کند، این آمار نشان می‌دهد که میزان مصرف بنزین در ایران سه برابر کشور چین است.

درصورتی‌که این روند مصرف اصلاح نشود، تمام تلاش‌های صورت گرفته برای تأمین بنزین نقش بر آب می‌شود و کشور بار دیگر در صف واردکنندگان بنزین قرار خواهد گرفت.

*قاسم شجاع

انتهای پیام/پ