فیلم‌هایی که پشت سد اکران ماندند و تلف شدند/ پلتفرم‌های شکارچی به دنبال فیلمسازان کوچنده
به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این روزها سینمای ایران عجیب‌ترین دوران خود را در زمینه اکران سپری می‌کند. سالن‌ها بعد از یک سال تعطیلی و چند ماه باز بودن با ظرفیت ۵۰ درصدی، بعد از انجام واکسیناسیون عمومی با سرعت کمی درحال بازگشت به شرایط عادی هستند، آیا سینمای ایران نیز توانایی بازگشت به این شرایط را دارد؟
در طول نزدیک به دو سال اخیر به دلیل همه‌گیری کرونا، اوضاع سینما نیز مانند دیگر حرفه‌ها به هم ریخت. در ابتدای سال گذشته خیلی از کارها در نیمه‌راه تولید متوقف شدند، برخی اصلاً شروع نشده در پیش‌تولید ماندند و فیلم‌هایی که قرار بود اکران شوند، به قفسه تهیه‌کنندگان برگشت خوردند.
بعد از چند ماه، با وجود اینکه اوضاع سالن‌ها فرقی نکرده بود، اما فیلمسازان تصمیم گرفتند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، تولیدات خود را از سر بگیرند. حرکتی که با اعتراضات فراوانی همراه بود اما به ادعای خود هنرمندان، این اتفاق برای ادامه حیات هنر هفتم لازم و ضروری بود. همین ماجرا باعث شد سرعت تولیدات مانند روزهای قبل از کرونا شود، اما اوضاع اکران اصلا اینطور نبود.
با وجود اینکه در سال‌های ۹۶، ۹۷ و ۹۸ به ترتیب ۱۰۰، ۸۸ و ۹۹ فیلم بلند ایرانی به اکران درآمده بود، این آمار در سال گذشته افت شدیدی داشت و در این سال سینمای ایران فقط توانست ۲۲ فیلم را روی پرده سینماها نمایش دهد، عددی ناامیدکننده و ترسناک. ناامیدکننده از این جهت که میزان فروش سینماها بعد از سال‌ها روند صعودی، با یک نزول شدید مواجه شد و ترسناک از این بابت که فیلمسازان با وجود اینکه می‌دانستند فعلا نمی‌توانند آثارشان را اکران کنند، اما دست از تولید نکشیدند و نتیجه آن شد صدها فیلمی که پروانه ساخت گرفتند، اما فعلا خبری از پروانه نمایش برای آنها نیست.
اکران سرعتی و غیراصولی در پاییز
تعداد فیلم‌های در صف اکران مانده سینما به قدری زیاد بود که شورای صنفی نمایش در آخرین شاهکارش، سرعت روند اکران فیلم‌ها را چند برابر کرد و طبق اعلام خودشان قرار است در طول ۶۰ روز، به طور متوسط هفته‌ای ۳ فیلم را به روی پرده سینماها بفرستد، حرکتی که با اکران آثار ابتدای پاییز و اواخر تابستان، باعث به وجود آمدن ترافیک شدید در اکران شده. یعنی تعدادی از آثار که تا پیش از این در صف اکران بودند، حالا باید ترافیک اکران را تحمل کنند، ترافیکی که با نزدیک شدن به جشنواره فیلم فجر ترسناک‌تر نیز خواهد شد، چون بسیاری از سینماها برای نمایش فیلم‌های جشنواره آماده می‌شوند و بعد از برگزاری این رویداد نیز فیلم‌های شاخص آن، مدعیان اصلی اکران خواهند شد.
اگر بخواهیم فیلم‌های تولید شده در سال ۹۸ و پیش از آن را که اکران نشده‌اند، با فیلم‌هایی که در دو سال گذشته تولید شدند و در انتظار نمایش هستند جمع ببندیم، به صدها عنوان فیلم می‌رسیم که اوضاع اکران را به چالشی غیرقابل حل تبدیل کرده‌اند، چالشی که قطعا با روش جدید اکران که توسط شورای صنفی نمایش پیاده شده، نمی‌توان آن را حل کرد و باید فکری اساسی برای این بحران کرد، فکری که شاید بتواند سینما را از این وضعیت پیچیده نجات دهد.
این بحران که در اکران سینماها به وجود آمده، تبعات زیادی برای اهالی هنر هفتم خواهد داشت، یکی از این تبعات، سرخوردگی تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران فیلم‌های سینمایی است. عدم بازگشت مالی از طرف فیلم‌های تولید شده سرمایه‌گذاران مخصوصا سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را از فعالیت بیشتر در این حوزه دلزده می‌کند و همین امر باعث می‌شود میزان تولیدات در سینما کاهش یابد. مسلما اگر اوضاع به همین منوال باشد و سالن‌های سینما نتوانند از ظرفیت صددرصدی خود استفاده کنند، نمی‌توان همچنان امیدوار بود که تهیه‌کنندگان از جیب خود برای سینما خرج کنند و امیدوار باشند که شاید در اکران عمومی، این پول‌ها با سود یا بی سود، به جیب آنها بازمی‌گردد.
نکته نگران‌کننده دیگر این است که با ماندن فیلم‌ها پشت سد اکران، بسیاری از سازندگان آثار به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانند با عوامل فیلم تسویه حساب کنند و هنرمندان هم برای اینکه بتوانند در این دوران رکود، درآمدی کسب کنند به رسانه‌های دیگر مثل تلویزیون و پلتفرم‌های آنلاین روی می‌آورند. ناگفته مشخص است که رسانه‌های آنلاین در این بین لقمه چرب و نرم‌تری هستند و پیشنهادهای‌شان به سینماگران، چند برابر شبکه‌های تلویزیونی خواهد بود.
شبکه نمایش خانگی، شکارچی سینمایی‌ها
در این ایام که حال و روز سینما بد بود، شبکه نمایش خانگی از این وضعیت به نفع خود استفاده کرد و بسیاری از بازیگران، کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان سینما را به سمت خود کشاند. نگاهی به سریال‌ها و برنامه‌های اینترنتی یک سال گذشته بیندازید، چند نفر از نام‌هایی که سال‌هاست آنها را فقط در سینما دیده‌ایم و در تلویزیون اثری از آثارشان نیست، با طیب خاطر در برنامه‌ها و سریال‌های شبکه نمایش خانگی حضور داشتند؟
اگرچه از خروجی بسیاری از این آثار این طور به نظر می‌رسد که دارندگان پلتفرم‌ها، صرفاً به دنبال استفاده از نام‌ها هستند و خیلی برایشان اهمیتی ندارد که برنامه یا سریالی که نمایش می‌دهند با چه سرنوشتی روبه‌رو می‌شود. به همین دلیل هم هست که بسیاری از آثار نمایشی و برنامه‌های اینترنتی، بدون توضیح و توجیه خاصی به مخاطب به طور ناگهانی دیگر پخش نمی‌شود و آب هم از آب تکان نمی‌خورد.
عدم نظارت اصولی و درست روی آثار به نمایش درآمده در شبکه نمایش خانگی، در همین سالی که گذشت نتایج نگران‌کننده زیادی داشته، بسیاری از سینماگران که در طول سال‌های اخیر با آزادی عمل بیشتری در سینما، کار می‌کردند و خط قرمزهای فرهنگی را هرطور که می‌خواستند رد می‌کردند، با حضور در شبکه نمایش خانگی نیز تقریبا همان فرمول را عملی کردند و در بسیاری از موارد با عبور از خط قرمزهای فرهنگی و عرفی، خودنمایی کردند. وقتی هم که واحدهای نظارتی، پس از تولید کار به ماجرا ورود کرد، این هنرمندان با اعتراضات بی‌جا و بی‌مورد و استفاده از کلیدواژه «سانسور شدیم» برای کار خود تبلیغ کردند و از تمام این حواشی به نفع خود استفاده کردند.
بیشتر بخوانید:
شورای صنفی نمایش فیلم‌ها را قربانی کرد؟
۱۲ فیلم در یک ماه، غذای شوری که ذائقه مخاطب را کور می‌کند
پرسش‌های بی‌پاسخ
این طور که از شواهد و قرائن پیداست، سینمای ایران قرار نیست با اتفاق ویژه‌ای مواجه شود و به احتمال فراوان حداقل تا چند ماه دیگر، درِ اکران روی همین پاشنه می‌چرخد. در این شرایط باز هم شاهد کوچ بیشتر سینماگران به شبکه نمایش خانگی خواهیم بود و بعید نیست چند وقت دیگر شاهد تولید برنامه‌های بیشتری با اجرای بازیگران، خواننده‌ها، کارگردان‌ها و... باشیم یا سریال‌هایی ببینیم که دانه درشت‌های سینما در آن حضور دارند.
با این اوصاف باید به چند پرسش اساسی پاسخ داد، مدیران سازمان سینمایی، چه برنامه‌ای برای برون‌رفت سینما از بحران اکران دارند؟ تکلیف فیلم‌های مانده در پشت سد اکران چیست و آنها قرار است با چه فرمولی به نمایش درآیند؟ در معادله کوچ سینماگران، تلویزیون به‌عنوان رسانه‌ای ریشه‌دار در زمینه تولیدات آثار نمایشی، چه جایگاهی دارد و مدیران سیما هم به دنبال استفاده از سینماگران هستند یا نه؟ و البته اینکه بالاخره قرار است روی تولیدات شبکه نمایش خانگی و رسانه‌های دیجیتال نظارتی درست و اصولی به وجود بیاید یا همچنان باید شاهد هنجارشکنی‌ها و ضعف‌های محتوایی و ساختاری این قبیل آثار باشیم؟ در این هفته برای رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها، باز هم به این موضوع ورود خواهیم کرد.
انتهای پیام/۴۱۰۴/پ
انتهای پیام/