پایه پولی ارتباطی با تورم ندارد/ افزایش تورم در لایه نقدینگی

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به مهرماه ۱۴۰۰ برای خانوارهای کشور برابر با ۴۵.۴ درصد بود، ‌ این روند صعودی تورم از سال‌های گذشته وجود داشته است و با بررسی نرخ تورم در دو سال اخیر می توان به راحتی به کاهش قدرت خرید مردم پی برد. اما اثرات منفی این روند تورمی به همین جا ختم نمی‌شود و پیش‌بینی‌های فراوانی در خصوص تورم‌های سنگین در ماه‌های پیش رو مطرح شده است.

خبرگزاری آنا برای بررسی ابعاد موضوع تورم گفت‌وگویی با مجید شاکری کارشناس اقتصادی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.

تنش ارزی عامل شوک اقتصادی

آنا: میزان تورم در اقتصاد کشور روند صعودی دارد، چگونه می‌توان سرعت این تورم را کاهش داد؟

شاکری: تنش‌های اقتصادی و تورمی در کشور تحت تأثیر تبدیل‌شدن شبه پول به پول در کشور است، این شوک‌ها معمولاً پس از جهش در نرخ ارز به وجود خواهد آمد و هرگونه صحبت در خصوص کنترل تورم فعلی نیازمند ثبات بخشیدن به نرخ ارز در یک دور زمانی حداقل دو سال است.

ارز ابزار اصلی خلق پایه پولی توسط بانک مرکزی است

آنا: ثبات در نرخ ارز تا چه میزان بر تورم مؤثر خواهد بود؟

شاکری:ثبات بخشی به نرخ ارز از دو جهت اهمیت دارد؛ نخست در شرایط فعلی، ارز ابزار اصلی خلق پایه پولی توسط بانک مرکزی است و با رشد نرخ ارز اندازه‌های اسمی در اقتصاد رشد و انتظارات نیز تغییر خواهد کرد و در ادامه به‌صورت درون‌زا معادل ارز نقدینگی ایجاد خواهد کرد و به عبارتی سیستم بانکی را مجبور به خلق پول خواهد کرد.

آنا: آیا در شرایط فعلی و باوجود تحریم‌ها، امکان کنترل نرخ ارز وجود دارد؟

شاکری: تغییر روش نگهداشت دارایی‌های بانک مرکزی متناسب با شرایط فعلی و احیایی شبکه رسمی ارزی بانک مرکزی دو راهکار برای کنترل نرخ ارز است که هر دو این روش با علم به تحریم‌های کشور و بد بودن وضعیت روابط خارجی نه‌فقط با کشورهای غربی‌ بلکه با کشورهای چین و روسیه در نظر گرفته شده است.

بیشتر بخوانید:

رکود در بازار مواد غذایی / قیمت‌ها به سقف چسبید

بودجه سال آینده ساده و قابل اندازه گیری است

بدون در نظر گرفتن ثبات ارزی کنترل تورم امکان‌پذیر نیست

هر اقدامی بدون در نظر گرفتن ثبات ارزی به دلیل اینکه ارز ذخیره به‌شدت محدود است، اثرگذاری ندارد. از سوی دیگر در شرایطی که ما دچار کسر بودجه سنگینی هستیم و با افزایش قابل‌توجه نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی نیز مواجهیم، ‌ تصور اینکه حل مشکلات اقتصادی کشور در لایه پایه پولی باشد، ‌ اشتباه محاسباتی است و این لایه عامل تورم در اقتصاد کشور نیست بلکه نقدینگی عامل افزایش تورم است و در شرایطی که مابین نرخ بازار بین‌بانکی، ‌ نرخ تورم، نرخ بین‌بانکی و بهره آزاد فاصله زیاد است تنظیم کردن پیشینی نرخ بازار بین‌بانکی و رشد پایه پولی نمی‌تواند منجر به کنترل تورم شود، مستقیماً باید لایه کنترل نقدینگی استفاده کرد. اگر نگران کسری بودجه هستیم به خاطر اثر آن بر پایه پولی نیست و به خاطر بزرگ بودن کسری، بخش مهمی از اعتبارات امسال را خواهد بلعید. با توجه به این موضوع نگرانی باید در خصوص لایه نقدینگی باشد، کشوری که با کسری بودجه سنگین مواجه شده و این کسری در ابتدای سال پولی ایجاد شده، راه‌حل آن کنترل عددی ترازنامه سیستم بانکی است به این معنی که حد عددی برای رشد ماهانه ترازنامه هر بانک مشخص شود و مجموع این ارقام مستقیماً عدد اعتبار ایجادشده را کنترل می‌کند.

تورم سنگین عامل اتخاذ تصمیمات رکودزا است

آنا: کنترل عددی ترازنامه سیستم بانکی منجر به رکود نخواهد شد؟

شاکری: کنترل عددی ترازنامه سیستم بانکی رکودساز است و مکمل‌هایی برای منجر نشدن به رکود نیازمند است اما شرایط فعلی و طولانی شدن تورم در کشور که بالاتر از میانگین ۲۵ ساله است و مشکلات موجود باعث اجتناب‌ناپذیر شدن این تصمیم‌گیری می‌شود. این تصمیم استفاده دولت از تسهیلات بانکی را سخت خواهد کرد و خلق پول مربوط خصوصی را نیز هدف قرار خواهد داد.

هزینه دولت باید کاهش یابد

آنا: کاهش هزینه‌های دولت چقدر بر کاهش سرعت تولید نقدینگی تاثیرگذار است؟

شاکری: در سمت هزینه‌های دولت نمی‌توان در کوتاه‌مدت هزینه‌ها را کاهش داد اما با جلوگیری از اقداماتی مانند همسان‌سازی، رتبه‌بندی معلمان و فوق‌العاده خاص و رشد دادن حقوق نجومی می‌توان مانع از افزایش هزینه‌های جاری دولت شد.

افزایش حقوق منجر به تورم خواهد شد

آنا: در خصوص حقوق‌های نجومی بحثی نیست اما برای حل وضعیت معیشت معلمان و کارگران باید چه اقدامی انجام داد؟

شاکری: افزایش حقوق در شرایط جاری درنهایت وارد سمت راست ترازنامه مالی بانک‌ها و در آینده‌ای نزدیک باعث افزایش تورم خواهد شد. برای افزایش سطح رفاه مردم در بخش مسکن، خوراک و خدمات، بالا بردن حقوق راهکار مناسبی نیست، راهکار ایجاد نظام رفاهی است.

آنا: نظام رفاهی نیازمند منابع است، این منابع منجر به افزایش نقدینگی نمی‌شود؟

شاکری: ایجاد نظام رفاهی با تغییر شکل مدیریت دارایی‌های دولت امکان‌پذیر است درحالی‌که افزایش حقوق هیچ راهی به‌جز نقد کردن دارایی دولت نیست.

انتهای پیام/