آمریکا می‌خواهد افغانستان به ابزار تهدید ایران و چین بدل شود/ تعامل با طالبان آری؛ به‌رسمیت شناختن خیر
گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی، نشست «همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه» هفته گذشته به میزبانی تهران و با مشارکت حضوری وزیران امور خارجه پاکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان و سخنرانی مجازی وزیران امور خارجه چین و روسیه برگزار شد؛ نشستی که با توجه به محقق نشدن اهداف نشست‌های قبلی در فرمت‌های اسلام‌آباد و مسکو، می‌توان آن را موفقیتی دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کرد. این موفقیت پس از پذیرش درخواست عضویت کشورمان در سازمان همکاری شانگهای، دومین موفقیت منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم به‌شمار می‌رود.
موضوعی که اکنون در افغانستان و در تعامل با دیگر کشورها مطرح است، این است که انتظار می‌رود طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی این گروه را که بر افغانستان حاکم شده‌اند، به رسمیت بشناسند؛ موضوعی که به‌ویژه کشورهای منطقه آن را به اعتمادسازی و عمل به وعده‌های طالبان منوط کرده‌اند. برای بررسی این موضوع با امیر موسوی، کارشناس امور بین‌الملل گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه تقدیم می‌شود.
ایران پیشگام کمک‌های بشردوستانه به ملت افغانستان
آنا: با توجه به برخی اظهارنظرهای مقام‌های ایران و روسیه و تحولات منطقه این‌گونه تداعی می‌شود میان ایران و روسیه بر سر به‌رسمیت شناختن طالبان به‌عنوان دولت حاکم بر افغانستان اختلافاتی وجود دارد. با توجه به برگزاری نشست «همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه» در تهران آیا ایران طالبان را به رسمیت خواهد شناخت؟ آیا در زمینه تعامل با طالبان میان ایران و روسیه توافقی انجام خواهد شد؟
موسوی: توافقی میان کشورهای منطقه وجود دارد که می‌گویند به‌رسمیت شناختن طالبان در حال حاضر معلق است؛ نه‌اینکه ممنوع باشد. تعلیق شده تا همه قومیت‌ها و احزاب وارد فرایند مشارکت واقعی و نه سطحی و نمایشی شوند. تا این هدف محقق نشود، موضوع به‌رسمیت شناختن دولت موقت افغانستان که درحال حاضر به‌وسیله گروهی اقلیت تشکیل شده است، مورد قبول و تأیید هیچ‌کس نیست. با وجود این، ارتباطات میان کشورها با طالبان برقرار است که آن هم با هدف ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه انجام می‌شود و جمهوری اسلامی ایران مدتی است ارسال آن را به افغانستان انجام می‌دهد.
هدف مهم ارسال کمک به ملت افغانستان است و گروه‌های مختلف افغان نباید رها شوند. جمهوری اسلامی ایران از منظر انسان‌دوستانه ثابت کرده در این زمینه پیشگام است؛ همان‌طور که در رابطه با عراق اقدام شد و در زمان صدام و تحریم‌های غربی و عربی علیه ملت عراق، ایران پیشتاز بود. بعد از سقوط صدام، شاهد بودیم بعد از ۲۰۰۳ میلادی بیشتر کشورها دولت بغداد را تحریم کردند، ولی ایران به‌دلیل کمک به مردم عراق، پیشگام روابط با بغداد شد.
ارتباطات میان کشورها با طالبان برقرار است که آن هم با هدف ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه انجام می‌شود
اکنون در افغانستان همین وضعیت است. جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه موضوع به‌رسمیت شناختن دولت موقت طالبان را معلق کرده‌اند تا ببینند عملکرد آن‌ها چگونه است و ارتباط و برخوردشان با اقلیت‌ها و دیگر گروه‌های سیاسی چگونه خواهد بود. طالبان قول داده‌اند مشارکت جدی از طرف‌های مختلف افغانستان در دولت آینده وجود داشته باشد.
آنا: در زمینه وعده‌های طالبان موضوع اعتمادسازی مطرح است که باید به وجود بیاید. با وجود این، در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی طالبان نتوانسته است اعتمادسازی لازم را ایجاد کند و در زمینه تشکیل دولت فراگیر نیز موفق عمل نکرده است. آیا این موارد به این منجر نمی‌شود که اعتماد ایران، روسیه و کشورهای منطقه به طالبان برای تشکیل دولت از بین برود و حمایت‌هایشان را قطع کنند؟
موسوی: قطع رابطه را بعید می‌دانم. در بدترین احتمال ممکن است این موضوع رخ دهد که واقعیت تلخی است، ولی باید با آن وارد تعامل شویم؛ بنابراین موضوع قطع رابطه وجود ندارد و روابط در همین سطح ادامه خواهد یافت، ارتباطات برقرار است، رفت‌وآمد انجام می‌شود، کمک‌رسانی وجود دارد و فشارها به شیوه‌های دیپلماتیک به هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان برای مشارکت فراگیر اعمال خواهد شد. وضعیت به شیوه کنونی ادامه خواهد یافت، زیرا زیان قطع رابطه با طالبان خیلی بیشتر از نفعش است. آن‌ها به بعضی از تعهداتشان به‌ویژه در رابطه با موضوعات مرزی و تبادلات تجاری عمل کرده‌اند، اما در رابطه با موضوعات داخلی باید آن‌ها را کمک و حمایت کرد تا مشارکت فراگیر به وجود آید.
بیشتر بخوانید:
طالبان خواستار نماینده دائم در سازمان ملل شد
رهبر طالبان برای اولین بار در انظار عمومی ظاهر شد
در بُعد بین‌المللی و منطقه‌ای بیشتر کشورها مشابه موضع جمهوری اسلامی ایران را اتخاذ کرده‌اند و بعضی‌ها مواضع تندتری دارند، اما ایران تمایل دارد با ارتباطات پیوسته و مداوم با همه فرقه‌ها و گروه‌های سیاسی افغانستان توافقی برای تشکیل دولت موقت فراگیر به دست آید و در مرحله آتی، انتخابات برگزار شود تا مردم افغانستان گزینه‌های مدنظر خود را انتخاب کنند.
آنا: طالبان موضوع خرید نفت ایران در برابر پول را مطرح کرده است. با توجه به تحریم‌هایی که از سوی آمریکا و غرب علیه افغانستان اعمال شده، بانک مرکزی این کشور دچار مشکل است و اقتصاد افغانستان وضعیت مساعدی ندارد. منبع تأمین مالی خرید نفت طالبان از ایران کجاست؟ آیا آمریکا حمایت می‌کند، سعودی یا دیگر کشورها؟
موسوی: درحال حاضر از سوی بعضی کشورها مانند قطر، پاکستان، روسیه و چین به افغانستان کمک‌های مختصری می‌شود، ولی آمریکا درحال شیطنت ویژه در زمینه تعاملات اقتصادی افغانستان است. واشنگتن مانع از این می‌شود که بودجه و سپرده‌های افغانستان که حدود ۴ میلیارد دلار است، بازپرداخت شود. تاکنون حساب‌های بانکی افغان‌ها در آمریکا مسدود شده است و کمکی نیز به این کشور نمی‌کنند.
آمریکا و رژیم صهیونیستی به‌دنبال این هستند که شرایط سختی در افغانستان به‌وجود بیاید؛ فقر، نیاز مالی، مشکلات اجتماعی، ناامنی ... تا نتوانند اوضاع داخلی را باثبات کنند. با توجه به انتقال حدود ۳ تا ۴ هزار داعشی از سوریه به افغانستان، آن‌ها می‌خواهند این کشور به نقطه‌ای بحرانی در منطقه و خطری برای چین و به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران تبدیل شود.
آمریکا و رژیم صهیونیستی به‌دنبال این هستند که شرایط سختی در افغانستان به‌وجود بیاید
افغان‌ها تاکنون ثابت کرده‌اند بسیار زرنگ‌تر و باهوش‌تر از آمریکایی‌ها هستند و همیشه نقشه‌های آن‌ها را نقش بر آب کرده‌اند. با وجود این، داعش در حال جنایت در نقاط مختلف افغانستان است اما با همکاری همه گروه‌های سیاسی افغانستان، این گروه تروریستی نیز در محاصره قرار خواهد گرفت و ثبات به افغانستان برخواهد گشت. بی‌تردید همکاری کشورهای منطقه برای بهبود وضعیت ملت افغانستان و تعامل مسئولان فعلی این کشور برای تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه گروه‌ها، احزاب و گرایش‌های افغانی، می‌تواند امنیت ملی این کشور را برقرار کند و یاری‌گر بهبود وضعیت اقتصادی افغانستان باشد.
آنا: نشست «همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه» در تهران چه پیامی برای منطقه داشت؟
موسوی: چه این نشست و چه نشست‌هایی که در فرمت اسلام‌آباد و مسکو برگزار شد، نشان‌دهنده عزم کشورهای همسایه افغانستان برای حل چالش‌های این کشور است. همسایگان افغانستان نگران مخاطرات ناشی از بی‌نظمی در کابل هستند، آن هم با توجه به اینکه بودجه افغانستان هم‌اکنون از سوی آمریکا گروگان گرفته شده و افغانستان فاقد توان مالی است که این موضوع می‌تواند در کوتاه‌مدت و بلندمدت در منطقه بحران ایجاد کند. برگزاری موفق نشست تهران بیانگر اراده جدی و قوی جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد راه‌حل و کمک به افغانستان است.
معتقدم نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران چندین هدف داشت؛ نخست، اینکه ایران خواست به ملت افغانستان بگوید تنها نیستند. دوم، اینکه مسئولان و گروه‌های سیاسی افغان تشویق شوند و تفاهم و مشارکت فراگیر در اداره افغانستان به وجود آید. بی‌تردید، اگر در آینده افغانستان همه گروه‌ها مشارکت کنند، می‌توانند این کشور را امن کنند، بحران‌ها پایان می‌یابد و تروریست‌های تکفیری فرصتی برای جولان در کابل نخواهند داشت. جمهوری اسلامی ایران نیز ارتباط خوب، متوازن و بر مبنای منافع ملی با کشورهای همسایه از جمله با افغانستان دارد. آمریکا در ۲۰ سال حضورش در افغانستان تلاش کرد میان دو ملت ایران و افغانستان سوءتفاهم ایجاد کند، اکنون فرصت تفاهم، همکاری و تبادلات اقتصادی فراهم شده است.
آنا: جمهوری اسلامی ایران چگونه می‌تواند به برقراری ثبات در افغانستان کمک کند؟
موسوی: آنچه در افغانستان موجبات شکست آمریکا و ناکامی‌هایش بعد از خروج از این کشور را فراهم کرده، ناشی از اقدامات بزرگ سردار شهید قاسم سلیمانی است. اکنون سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس همین راه را ادامه می‌دهد و تلاش‌های وزارت امور خارجه و شخص آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان در خنثی کردن نقشه‌های آمریکا مؤثر است. افغانستان در وضعیت کنونی به ارتباط و هوشیاری با مردم خود نیاز دارد و کشورهای همسایه نیز باید به‌طور مداوم پیگیر مشکلاتشان به‌ویژه در حوزه اقتصادی باشند. ایران در زمینه مواد غذایی، دارو و سوخت می‌تواند کمک‌های خوبی به افغانستان انجام دهد، حتی صندوقی ایجاد شده که ایران نیز مانند برخی از کشورهای دوست افغانستان کمک‌هایی به این کشور انجام دهد.
ایران تاکنون به سهم خود کمک‌های شایسته‌ای در موضوع افغانستان انجام داده و بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی که فرمودند این حرکت باید ادامه پیدا کند، ارتباطات خوبی شکل گرفته است و طرف‌های مختلف افغان از عملکرد ایران رضایت دارند.
انتهای پیام/۴۰۳۳/پ
انتهای پیام/