برنامه‌محوری؛ لازمه بهره‌وری بیشتر از سفرهای استانی رئیس‌جمهور/ چرا عده‌ای به دنبال بی‌فایده نشان‌دادن حضور مسئولان در میان مردم هستند؟
به گزارش خبرنگار حوزه دولت گروه سیاست خبرگزاری آنا، علیرضا مزینانی؛ حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی از ابتدای شروع دوره ریاست‌جمهوری‌اش در کمتر از ۳ ماه به ۷ استان خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، ایلام، کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر و فارس سفر کرده است؛ رئیس‌جمهور در این سفرها ضمن بازدید از مراکز مهم، به دیدار و گفت‌وگو با مردم محلی پرداخته است.
کارشناسان معتقدند با توجه به آسیب‌هایی که دولت قبل با عملکرد نامطلوبش به اعتماد و امید جامعه وارد کرد، حضور بی‌واسطه دولت‌مردان جدید به خصوص شخص رئیس‌جمهور در میان مردم، می‌تواند به بازسازی اعتماد ملت به حاکمیت کمک کند اما باید این حضورهای میدانی و سفرهای استانی، برنامه‌محور و هدف‌مند باشند تا نتیجه بهتری حاصل شود؛ رئیس‌جمهور که از اهمیت این امر آگاه است، سعی می‌کند تا با داشتن برنامه مدون در سفر به هر استان، ثمرات آن را افزایش دهد.
در این خصوص حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی ۲۲ مهرماه در بدو ورود به شیراز با بیان اینکه سفرهای استانی حتماً باید همراه با برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات استانها و بازکردن گره‌هایی باشد که مردم را آزار می‌دهد، گفت: «پیش از انجام سفرهای استانی، هیئتی برای بررسی مشکلات استان اعزام می‌شود و در تهران نیز جلساتی برای بررسی راهکارهای پیشنهادی برای حل مشکلات استان تشکیل می‌شود.»
بر این اساس حجت‌الاسلام سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، امام‌جمعه موقت تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا پیرامون ثمرات سفرهای استانی رئیس‌جمهور می‌گوید: «فعالیت‌های هیئت دولت و رئیس‌جمهور برای ارتباط نزدیک با مردم، گفت‌وگوی چهره به چهره با ملت، حضور میان مردم در استانها، به‌خصوص سفر به استان‌هایی که به دلیل محرومیت شایسته توجه بیشتر هستند، اقدامی ستودنی و قابل تقدیر است. امیدوارم این دیدارها زمینه افزایش سرمایه اجتماعی را فراهم بیاورد و دولت هم با مشکلات مردم از نزدیک آشنا شده و راهکارهای مناسب را اتخاذ کند.» (اینجا بخوانید)
بیشتر بخوانید:
علت کناره‌گیری لاریجانی از اجرای قرارداد ۲۵ساله ایران با چین
اگر سفرهای استانی رئیس‌جمهور شرایط را بهبود ندهد تهدیدی برای سرمایه اجتماعی است
به باور کارشناسان اگر سفرهای استانی پس از مدتی با حل مشکلات مطرح شده همراه نشود و مردم تأثیر آن را در زندگی و معیشت خود لمس نکنند، می‌تواند تأثیر معکوس بگذارد و به‌جای امیدآفرینی، اعتماد مردم به دولت را تخریب کند؛ به همین دلیل باید برنامه مشخص و عملیاتی برای برطرف‌سازی مشکلات در هر منطقه وجود داشته باشد که سفرهای استانی رئیس‌جمهور در راستای نظارت عالی‌ترین مقام اجرایی کشور بر پیشبرد این برنامه‌ها انجام شود.
در همین رابطه سید جواد حسینی، استاد جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا با تأکید بر اینکه سفرهای استانی در کوتاه‌مدت مطلوبیت دارد، اظهار می‌کند: «سفرهای استانی و دیدار رئیس‌جمهور با مردم شاید در یک بازه زمانی ۶ تا ۹ ماهه پاسخگو باشد و مقداری جامعه را ترمیم کند اما می‌توان گفت که بعد از این زمان سفرهای استانی و ارتباط چهره به چهره نمی‌تواند تولید سرمایه اجتماعی کند و بالعکس حتی ممکن است تبدیل به نقطه ضد خودش هم بشود، زیرا مردم نیاز دارند که پس از مدتی، تأثیر مثبت تلاش‌های دولت جدید را در زندگی خود لمس کنند؛ به عبارت دیگر این سفرها در کوتاه‌مدت مطلوبیت دارد و نکته مثبتی است اما در بلندمدت اگر با اقدامات دیگری اضافه و همراه نشود، می‌تواند به یک تهدید برای سرمایه اجتماعی تبدیل شود.» (اینجا بخوانید)
چرا وابستگان دولت قبل سفرهای استانی حجت‌الاسلام رئیسی را تخریب می‌کنند؟
باوجود مطالبات در خصوص لزوم برنامه‌محور بودن سفرهای استانی رئیس‌جمهور، قطعاً اصل و ماهیت حضور مستقیم مسئولان در میان مردم مثبت است ولی از ابتدای شروع این سفرها برخی از وابستگان و هم‌فکران دولت سابق، سعی دارند آن را بی‌فایده جلوه دهند؛ علت اصلی تخریب سفرهای استانی رئیس دولت سیزدهم توسط این افراد این است که در دوره ۸ ساله دولت روحانی، انجام چنین سفرهایی نادر بود و در یک سال و نیم پایانی دولت وی که با شیوع ویروس کرونا همراه بود، روحانی به‌طور کل از تهران خارج نشد؛ به همین دلیل برخی از اصلاح‌طلبان استقبال مردم از این اقدام دولت جدید را مساوی با افزایش نارضایتی عمومی از دولت سابق می‌دانند.
از جمله اصلاح‌طلبانی که در روزهای اخیر درصدد تخریب سفرهای استانی رئیس‌جمهور برآمده، شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده دولت یازدهم است. وی در توئیتی پیرامون این موضوع اذعان کرد: «این که تازگی ندارد! اتفاقاً در سفر استانی دولت یازدهم به استان فارس، بنده هم به‌عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور در یک روز به چهار شهرستان سر زدم و ساعت دو نیمه شب به حافظیه رسیدیم، فارس استان پرشهرستانی است…»
همچنین عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در یادداشتی تلویحاً سفرهای استانی رئیس‌جمهور را بی‌فایده خواند و نوشت: «اکنون که سفرها هفتگی شده است، گمان می‌کنم در مسیر نادرستی قرار گرفته است. اگر این سفرها می‌توانست مشکلی را حل کند، باید در دوره احمدی‌نژاد کمترین مشکل را می‌داشتیم. اگر این سفرها موجب محبوبیت و اعتبار می‌شد، هیچ‌گاه سال ۱۳۹۲ کسی رأی نمی‌آورد که در نقطه مقابل او تعریف شده بود. سفرهای استانی شرط لازم و نه کافی برای اداره جامعه است و به طور مشخص سفرهای استانی و پرداختن به مسائل مردم و حل آن‌ها خلاف منطق اداری است. این بی معنی و غیرممکن است که رئیس‌جمهور برای حل مسائل مردم به مناطق برود. نمایندگان او و نظام اداری بسیار بزرگ او ده‌ها و صدها برابر شخص او موظف و قادر به حل امور هستند و اگر در این کار تعلل می‌کنند یا ناشی از ناکارآمدی آن‌هاست یا فقدان امکانات یا موانع قانونی وجود دارد.»
در این راستا محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا، با بیان اینکه قطعاً زمانی که یک مسئول برای بررسی امورات در مناطق مختلف کشور حاضر می‌شود، در تصمیم‌گیری‌ها عاقلانه‌تر و کارشناسی‌تر عمل خواهد کرد، می‌گوید: «طبیعتاً اصل سفرهای استانی رئیس‌جمهور قابل انتقاد نیست و اگر کسی بخواهد آن را زیر سؤال ببرد، بی‌انصافی کرده است اما می‌بایست هدف از سفر و چارچوب‌های اصلی برای هر استان مشخص شود. باید امور زمین‌مانده و مشکلات هر منطقه قبل از سفر آمارگیری شود تا زمانی که رئیس‌جمهور وارد یک استان می‌شود، دقیقاً بداند که می‌بایست چه اموری را اصلاح کنند؛ با این روش زمان ارزشمند مجموعه اجرایی برای خدمت به کشور و مردم از بین نمی‌رود.» (اینجا بخوانید)
لزوم نظارت پسابازدیدی بعد از سفرهای استانی رئیس‌جمهور
کارشناسان معتقدند که سفرهای استانی رئیس‌جمهور باید با اقداماتی قبل و بعد از سفر همراه باشد؛ به این معنی که قبل از انجام سفر رئیس‌جمهور شناخت کاملی از استان محل سفر، مشکلات مردم محلی و اماکنی که قرار است بازدید کند، داشته باشد و برنامه‌هایی توسط گروه‌های تخصصی متشکل از وزرا، مسئولان و کارشناسان حوزه مربوطه برای آن منطقه تدوین شود. پس از انجام سفر نیز باید با نظارت‌های پسابازدید توسط سایر مسئولان، از روند پیشرفت امور و تحقق وعده‌های داده شده به مردم اطمینان حاصل شود.
بر این اساس، نقدعلی در گفت‌وگو با آنا با اشاره به اینکه باید پس از اتمام سفرهای استانی رئیس‌جمهور، کیفت انجام وعده‌های داده شده مورد بررسی قرار بگیرد، می‌افزاید: «می‌بایست نظارت بر مصوبات، بررسی روند مشکلاتی که بنا بوده حل شود و اطمینان از تحقق اعتباراتی که قرار بوده تخصیص داده شود، در قالب تیم‌های ناظر مورد پیگیری قرار گیرد تا خدای ناکرده سفرهای استانی رئیس‌جمهور ناقص و بی‌حاصل نماند.»
در حال حاضر به دلیل ضعف‌های متعدد سیستم اداری و اجرایی کشور، حضور شخص رئیس‌جمهور در استانها امری مهم تلقی می‌شود اما باید با شفاف‌سازی و اصلاح برخی از ساختارهای فعلی، شرایطی فراهم شود که معضلات و نکات مثبت و منفی هر منطقه از طریق دستگاه‌های مربوطه به رئیس‌جمهور و وزرا منتقل شود و طی این روند اختلالی به وجود نیاید؛ هم‌اکنون برخی از مدیران رده‌های میانی و پایینی برای اینکه رضایت مسئولان ارشد کشور را جلب کنند و عملکرد دستگاه زیر نظر خودشان را مثبت جلوه دهند، ضعف‌های حوزه‌های مدیریتی‌شان را به‌صورت شفاف به رده‌های بالایی گزارش نمی‌دهند ولی با حضور رئیس‌جمهور در مراکز مهم هر استان، وی بدون واسطه با مسائل آشنا می‌شوند.
تفویض اختیارات به مسئولان استانی نتایج مثبت دارد
همچنین می‌توان با تفویض اختیارات به مسئولان استانی در برخی حوزه‌ها، تحولات مثبتی ایجاد کرد؛ با این کار از حجم وظایف مسئولان ارشد کشور کاسته می‌شود بنابراین می‌توانند در امور مهم و کلی حوزه مسئولیت‌شان با کیفیت بیشتری فعالیت کنند و نتیجه بهتری در امور کلان کشور حاصل شود؛ در مسائل خرد و منطقه‌ای نیز مدیران استانی و محلی با توجه به شناختی که از منطقه خودشان دارند می‌توانند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. اگر این روش اجرایی شود، پس از مدتی لزوم سفرهای استانی رئیس‌جمهور برداشته می‌شود و او می‌تواند به صورت دلخواه و به‌دفعات خیلی کمتر این کار را انجام دهد و بیشتر زمان خود را بر روی حل معضلات اصلی و کلی کشور بگذارد. البته باید توجه داشت این تفویض اختیارات به استانها به صورت کنترل شده و به دور از زیاده‌روی انجام شود تا مشکلات جدیدی در نتیجه این امر حاصل نشود.
در این خصوص سید رضا اکرمی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا تصریح می‌کند: «گاهی اوقات، مسئولان بعضی حرف‌ها را با واسطه می‌شنوند یا درست نمی‌شنوند، ولی وقتی ارتباط با مردم حضوری و از نزدیک شد، دیگر واسطه هم وجود ندارد و حرف‌ها صریح و شفاف گفته می‌شود. این سفرها باعث می‌شود مردم در اقصی نقاط کشور، مقامات بلندپایه را از نزدیک ببینند، حرف‌های آن‌ها را بشنوند و در حد امکان برای رفع مشکلات آن‌ها اقدام کنند.»
وی با اشاره به اینکه می‌توان با تفویض اختیار به مسئولان استانی، بار مدیران ارشد کشور را کاهش داد تا پس از مدتی نیاز به حضور شخص رئیس‌جمهور در استانها نباشد، ادامه می‌دهد: «من با تجربیاتی که از نمایندگی ۵ دوره مجلس شورای اسلامی به‌دست آورده‌ام، به این نتیجه رسیده‌ام که مقامات بلندپایه باید به مدیران استانها اختیارات همراه با مسئولیت واگذار کنند و بخواهند کارها به خوبی انجام شود و در ضمن نظارت هم داشته باشند تا مطمئن شوند که مدیران محلی فقط پیغام و اطلاع نداده‌اند و اقدامات مثبت رخ داده است.» (اینجا بخوانید)
طبیعتاً کلیت حضور بی‌واسطه مسئولان در میان مردم مطلوب است و باید با چنین مواردی منصفانه و به دور از جناح‌بندی‌های سیاسی برخورد شود. مسئله اصلی در خصوص سفرهای استانی رئیس‌جمهور این است که باید پس از مدتی این سفرها نتایج مثبت و ملموسی بر روزی زندگی و معیشت مردم بگذارد تا روند بازسازی اعتماد جامعه به صورت کامل انجام شود و نباید این سفرها، رئیس دولت را از انجام امور کلی و اساسی کشور باز دارد؛ موضوعاتی که قطعاً حجت‌الاسلام رئیسی از آن خبر دارد و در همین چارچوب عمل می‌کند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/