اگر شورای شهر بی‌تفاوت باشد وضعیت تهران اَبر بحرانی خواهد شد/ شهروندان در آستانه آسیب‌پذیری‌های بسیار عمیق

یعقوب موسوی، جامعه‌شناس شهری و عضو هیئت‌علمی دانشگاه الزهرا در گفت‌وگو با خبرنگار شهری گروه جامعه خبرگزاری آنا، در خصوص مشکلات شهر تهران با بیان این‌که پایتخت به لحاظ تمهید زیرساخت‌ها و هم طرح‌های توسعه‌ای برای مناطق احتیاج به یک برنامه‌ریزی جامع درازمدت دارد گفت: درحال حاضر برخی مناطق در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و خدماتی‌ بسیار آسیب‌پذیر هستند.

وی به اهمیت و اولویت مشکلات اقتصادی در جامعه اشاره کرد و افزود: غالب فشارهای اقتصادی روی اقشار ضعیف حاشیه‌ای مناطق در تهران است. از لحاظ افزایش جرم، بزه، ناسازگاری اجتماعی و فرسودگی روح و روان، تهران احتیاج به طرح‌های درازمدت برای مقاوم‌سازی و توانمندسازی دارد.

غالب جامعه زیر خط فقر و با امکانات بسیار محدود زندگی می‌کنند

این کارشناس شهری با بیان این‌که اگر بخشی از جمعیت تهران را که نسبتاً جمعیت مرفهی هستند و میزان آنها نسبت به کل جمعیت چهار، پنج درصد بیشتر نیست در نظر بگیریم عنوان کرد: غالب جامعه زیر خط فقر و با امکانات بسیار محدود زندگی می‌کنند(اینجا بخوانیم) و نیاز به توانمندسازی در بُعد اقتصادی، اجتماعی، زیستی و امداد دارند و در شرایط فعلی و شیوع بیماری کرونا منجر شده در این خانواده‌ها تأمین دارو و درمان و تجهیزات نگرانی‌هایی را به دنبال داشته باشد.

شورای شهر باید به تمام اجزاء و ابعاد زندگی ساکنین شهر ورود کند

عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر این‌که شورای شهر نمی‌تواند در این موارد بی‌تفاوت باشد و امروزه شورای شهر در همه دنیا نقش پارلمان و مجلس محلی دارد ادامه داد: شورای شهر وظیفه دارد به تمام اجزاء و ابعاد زندگی ساکنین شهر ورود کند زیرا شهروندان در آستانه آسیب‌پذیری‌های بسیار عمیقی هستند که در آینده فاجعه خلق می‌کند. اگر واقعاً شورای شهر و مدیریت شهر هر چه سریع‌تر به حل این مسائل نپردازند، طرح و برنامه ندهد و مستقیم اقدام نکند، مدیریت تهران در آینده با بحران بسیار سنگینی روبه‌رو خواهد شد.

وضعیت مسکن ساکنان شهری اَبر بحرانی است

موسوی از وضعیت مسکن ساکنان شهری به عنوان ابر بحران یاد کرد و گفت: وضعیت ملک و املاک و خانه‌های استیجاری واخیرا خبرهایی مبنی براین‌که سه یا چهار خانوار با هم و مشترکاً در خانه استیجاری ساکن می‌شوند(اینجا بخوانیم) تبعات زیادی از لحاظ اجتماعی و جامعه‌شناسی و مسائل روحی و روانی فراوانی را با خود همراه دارد که عزت اسلامی و ملی ما را زیر سؤال می‌برد.

بیشتر بخوانید:

اخبار «اجاره یک واحد مسکونی به دو خانواده» باید راستی آزمایی شود/ جزئیات جلسه غیرعلنی شورای شهر

کاهش ۲.۵ درصدی نرخ بیکاری در استان تهران

مسئولان سرشان را زیر برف کرده‌اند

وی با اشاره به این‌که در بحث خانه‌های مجردی، سکنی گزیدن دو یا سه مجرد در یک خانه استیجاری موضوعی متداول در دنیاست ولی در شرایط متأهلی یک پدیده بسیار منفی است گفت: ودیعه‌های مسکن بسیار سنگین است و تأمین مسکن به یک معضل بنیادین تبدیل شده است. مسئولان سرشان را زیر برف کرده‌اند و هیچ طرح ضربتی نه تنها برای بحران مسکن در تهران بلکه برای بحران اشتغال، بحران اختلاف و طبقاتی هم اقدامی نکرده‌اند.

شهر تهران دچار تورم اقتصادی است

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این‌که در دوسال اخیر تعطیلی‌های متوالی که کسب و کارها را ویران کرده افزود: سوای تورم در وضعیت ملی، خود شهر تهران دچار یک نوع تورم اقتصادی است. بازار شهر و اقتصاد شهری در یک شرایط ناهنجار قرار دارد و این مستلزم ورود شورای شهر به شناسایی آنها و ارائه راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و درازمدت است و اگر همین‌طور دفع‌الوقت ادامه‌دار باشد این مشکلات به صورت متراکم موجب بحران‌های بسیار بزرگ‌تر می‌شوند که معلول کم‌کاری سیاست‌گذاران شهری ما در گذشته بوده است و باعث شده امروز شهر در یک شرایط مرگ و حیاط قرار بگیرد.

موسوی در خصوص اقدامات نوسازی که در سال‌های اخیر صورت گرفته است اظهار کرد: در این سال‌ها کارهایی انجام شده است از جمله این‌که طرح‌هایی را به اجرا گذاشتند و مشوق‌هایی را برای مشارکت بخش خصوصی در نظر گرفتند و همین امر موجب شد در بخشی از نواحی حدود 15 تا 20 درصد در برخی از مناطق مثل منطقه 12، 13 و کم‌وبیش منطقه 14 نوسازی صورت گرفت. اما همچنان تهران در معرض تخریب زیستی، اقتصادی و تخریب اجتماعی در بخشی از بافت‌های فرسوده قرار دارد و این امر ناشی از این است که ساخت مسکن و فضاهای فیزیکی‌ آن از ابتدا روی اصول نبوده و در بخش‌های بسیار زیادی از نواحی دچار آسیب‌دیدگی فیزیکی است و نیاز به نوسازی دارد.

عدم مهندسی جامع در ساخت تهران

وی با تاکید بر این‌که شهر تهران 220 سال قدمت دارد ولی عمر بناهای آن نشان از هزار سال قدمت دارد ادامه داد: و این به دلیل عدم مهندسی جامع برای ساخت شهر بوده است اما اکنون در دوره توسعه از لوازم فنی مدرنیته برای توسعه‌ استفاده نکردند و به همین دلیل شهر دچار یک تناقض فیزیکی است.

این جامعه‌شناس شهری در خصوص علت همه این مشکلات خاطرنشان کرد: ناکارآمدی روش‌ها و سیاست‌های نوسازی بافت‌ها معلول عوامل و متغیرهای مختلف است که عدم مدیریت نوسازی یکی از آن‌ها است. بخشی از آن، تأمین بودجه و پول و تزریق اعتباری است که تا حدودی می‌توان از مردم انتظار داشت که مشارکت و سرمایه‌گذاری کنند و داوطلبانه ملک، مغازه و بنای خود را نوسازی کنند وبخشی دیگر هم متوجه بانک‌ها است. بانک‌ها بایستی سرمایه‌گذاری کلان کنند ولی متاسفانه بانک‌ها هم در شرایطی نیستند که عهده این کار برآیند زیرا بانک‌های ما سال‌هاست که دچار بحران پولی و کسادی هستند و تزریق اعتباری به صورت قطره‌چکان با لابی‌های متعدد انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید:

مشکل اقتصاد، مدیریت ناکارآمد و فساد با شعار حل‌شدنی نیست

کوتاهی شهرداری در طراحی فضای سبز باعث ایجاد حادثه می‌شود

نوسازی اولویت مردم نیست

موسوی ضمن تاکید بر فقدان حساسیت اجتماعی به معنی فقدان همکاری مردم و عدم مشارکت اجتماعی آنان برای نوسازی عنوان کرد: به قدری مشکلات و گرفتاری‌های مردم زیاد شده است که نوسازی محیط و مسکن‌ مسئله آخر زندگی‌شان است. در بعضی از نواحی پیرامون شهر تهران و حتی در نواحی مرکزی، توده‌های مردم به زندگی در فضاهای فرسوده عادت کرده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این‌که کندی نوسازی بافت‌های فرسوده دلایل فراوانی از جمله مشکلات حقوقی، مشکلات ملکی، مشکلات مربوط به اراضی موقوفه دارد ادامه داد: لاینحل ماندن معضلات حقوقی که بعضی از زمین‌های قدیمی مخصوصاً در نواحی بازار تهران دارند گفت: مهم‌تر از همه فقدان سیاست بازبینی شده نوسازی، یعنی نوسازی بافت‌ها مستلزم چکش‌کاری و بازبینی مجدد با سرعت و فوریت خودش است که دستخوش بازه زمانی ۵ تا ۱۰ ساله قرار گرفته است گذاشتند دستخوش زمان پنج یا 10 ساله شده‌اند.

وی در مورد عملکرد شورا در این مورد افزود:این مشکلات باید ظرف مدت کوتاه، دو یا سه ماهه و با ابلاغ سیاست‌های بازبینی جدید بررسی شود. ابتدا در شورای شهر باید کمیته‌های مربوطه ورود پیدا کند، نقاط ضعف را شناسایی کنند و سیاست‌ها و روش‌های جدید در قالب لایحه و قانون  در شورای شهر مطرح و پیگیری شود.

دامنه آسیب‌های شهر تهران گسترده است

این جامعه‌شناس شهری با بیان این‌که وظیفه نوسازی در مرحله اول با خود وزارت مسکن و در مرحله دوم شهرداری‌ها و مرکز شورای شهر است تاکید کرد:سال‌هاست که گفته می‌شود تهران به دلیل موقعیت مرکزی، پایتخت کشور است و جمعیت سرریز زیادی دارد. دامنه آسیب‌های شهر تهران گسترده است، میزان معتادان شهری، بزهکاران، متخلفان، یعنی ما اگر واقعاً گزارش نیروی انتظامی در شهر تهران را ببینیم، تهران از لحاظ آماری وضع بسیار نامطلوبی واز لحاظ بزهکاری در شب و روز که همان میزان میزان سرقت و دزدی و خلاف کلاهبرداری و جیب‌بری و کیف‌بری و ... نشان می‌دهد.

به گفته وی وقتی مشکل اقتصادی در سطح ملی مطرح می‌شود و سیاست‌های اجتماعی بهسازی شهر زیاد است و این درحالی اتفاق می‌افتد که سیاست‌ها هر چه سریع‌تر تنظیم شود در غیر این‌صورت با شرایط بسیار نامطبوع و نامطلوبی برای شهر روبه‌رو خواهیم شد. اگر حجم بحران‌های اجتماعی و آسیب‌ها در تهران گسترش پیدا کند، دامنه آن به شهرهای دیگر هم سرایت خواهد کرد.

انتهای پیام/۴۱۶۱