کشف درمان سرطان در قلب سرطان/ ایمنی‌درمانی علاج «بیماری خرچنگ» می‌شود

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، سرطان  که در گذشته آن را به «بیماری خرچنگ» می‌شناختند؛ درنتیجه تکثیر مهار نشده سلول‌های دگردیسی یافته پدید می‌آید و انواع گوناگونی دارد. میزان تقسیم سلول، مرگ طبیعی سلولی و تمایز در بدن یک جاندار سالم متعادل است اما سلول‌های سرطانی از سازوکار عادی تقسیم و رشد سلول‌ها جدا می‌افتند. علت دقیق بروز سرطان در بدن هنوز مشخص نیست بنابراین روش درمانی صد درصد موثری نیز برای این بیماری وجود ندارد.

بیشتر بخوانید:

انقلابی در درمان سرطان/ محقق ایرانی پنجره جدیدی برای درمان سرطان باز کرد

طی چند دهه اخیر ایمونوتراپی یا ایمنی‌درمانی به جزء مهمی از درمان انواع سرطان تبدیل شده است. در این روش پاسخ سیستم ایمنی بدن تحریک یا سرکوب می‌شود. شیوه‌های متفاوتی برای ایمنی‌درمانی سرطان وجود دارد، در برخی از آنها دستگاه ایمنی بدن کاملاً تقویت می‌شود و در برخی دیگر عوامل سیستم ایمنی را تعلیم داده تا به طور اختصاصی به سلول‌های سرطانی حمله کنند.

باوجود پیشرفت‌های چشمگیر در ایمونوتراپی سرطان، محدودیت‌های بسیاری در تشخیص و حفظ جان بیماران به دلیل مشکلات تشخیص آنتی‌ژن و سرکوب ایمنی ریزمحیط پیرامون تومور وجود دارد. ریزمحیط تومور شامل رنگ‌های خونی، سلول‌های ایمنی، فیبروبلاست‌ها، ماتریکس خارج سلول و مولکول‌های سیگنالینگ می‌شود. تومور و ریزمحیط به صورت پیوسته در تعامل نزدیک با یکدیگر هستند.

سرطان علیه سرطان

محققان پژوهشگاه رویان با هدف رفع این مشکلات، مطالعه‌ای درباره میکروRNAهای موجود در ویزکول‌های خارج سلولی تومور انجام داده‌اند. وزیکول یا ریزکیسه یک حباب درون یا بیرون سلول است که سیستوپلاسم حمل می‌کند. پوسته این ریزساختار سلولی یک غشای دو لایه لیپیدی است. سلول‌های توموری برای این که بتوانند محیط اطرافشان را تحت تاثیر قرار داده و درنتیجه بدن میزبان را به سیطره خود دربیاورند، وزیکول‌های ریزی از خود ترشح می‌کنند. این وزیکول‌ها وارد خون شده، در سراسر بدن گردش کرده و موقعیت مکانی بعدی برای انتقال تومور و متاستاز (گسترش و مهاجرت سلول‌های سرطانی) را نشان می‌کند. وزیکول‌های تومور سرطانی سرشار از پروتئین و عواملی هستند که می‌تواند سیستم ایمنی بدن میزبان را ضعیف کند و توانمندی آن را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید:

روشی نوین برای تشخیص سرطان توسعه می‌یابد/ تشخیص سرطان با آزمایش ادرار

به گفته مرضیه ابراهیمی، مسئول کارگروه سرطان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان؛ «وزیکول‌های خارج از تومور حاوی آنتی‌ژن‌های توموری خاص بوده و در سراسر بدن سفر می‌کنند، بنابراین می‌توانند ابزار مناسبی برای تحریک سیستم ایمنی و حتی ساخت واکسن‌های سرطانی باشند. در این پژوهش که با همکاری دانشگاه تربیت مدرس انجام شده، چند میکروRNA با قدرت تاثیرگذاری روی ژن‌های دیگر وارد ویزکول‌های توموری کردیم، بدین‌ترتیب توانمندی سلول‌های سیستم ایمنی بدن به آسانی می‌توانند وزیکول‌ها را شناسایی کنند. از سوی دیگر این وزیکول‌های دستکاری‌شده آنتی‌ژن‌های توموری را به سلول‌های سیستم ایمنی بدن عرضه می‌کنند که این امر باعث تقویت این سیستم در برابر تومورها می‌شود.»

تحول در درمان سرطان

میکروRNAهای موجود در وزیکول‌های خارج سلولی ترشح‌شده از تومور اختصاصی هستند، بنابراین می‌توان از آنها برای تشخیص و شناسایی سرطان نیز استفاده کرد. از سوی دیگر این میکروRNAها برخی از ویژگی‌های سلول سرطانی را کنترل می‌کنند، بدین‌ترتیب پتانسیل استفاده در درمان سرطان را نیز دارند. درواقع محققان ایرانی با به‌کارگیری از آنچه تومورهای سرطانی برای تضعیف سیستم ایمنی بدن استفاده می‌کنند، ابزاری توانمند و قدرتمند علیه سرطان ایجاد کرده‌اند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که دستکاری انجام شده در وزیکول‌های توموری سیستم ایمنی را تحریک می‌کند که این امر منجر به شناخت سلول‌های توموری و از بین رفتن‌ آنها به دست سلول‌های سیستم ایمنی می‌شود.

این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی و روی موش‌های مبتلا به سرطان پستان انجام شده و در صورت حمایت‌های مادی تیم تحقیقاتی ایرانی می‌توانند آن را توسعه داده و وارد فاز بالینی کنند. براساس یافته‌های جدید وزیکول‌های خارج سلولی ترشح شده از تومور نه‌تنها می‌توانند شانس نجات موش‌های مبتلا به سرطان را افزایش دهند بلکه کاهش رشد تومور را نیز القا می‌کنند. ویزکول‌های خارج سلولی باعث برانگیخته شدن سلول‌های تی کشنده (نوعی سلول سیستم ایمنی) می‌شود. تزریق عضلانی محتویات این وزیکول‌ها نیز کاهش قابل‌توجه تومور را به به دنبال دارد. نتایج این پژوهش مقدمه‌ای برای توسعه واکسن‌های توموری به شمار می‌رود و از این روش می‌توان برای درمان انواع سرطان استفاده کرد.

انتهای پیام/۴۰۲۱/