«شایسته‌سالاری» و «پاسخگویی مسئولان» کلیدواژه نجات جامعه از بحران/ عدم تخصص مسئولان جامعه را فشل می‌کند!

مصطفی اقلیما، جامعه شناس در گفت‌وگو با خبرنگار خانواده گروه جامعه خبرگزاری آنا، در خصوص آمار منتشرشده مبنی بر اینکه در طول سال‌های اخیر شکاف طبقاتی در کشور بسیار زیاد شده‌ است، گفت: شکاف طبقاتی مسئله‌ای است اجتماعی نه فردی و مسائل اجتماعی در بلندمدت به وجود می‌آید اما مسائل فردی در کوتاه‌مدت شکل می‌گیرد. این اختلاف طبقاتی هم که امروز در جامعه زیاد شده مربوط به مدیریت یک دولت نیست و به دلیل کم‌کاری‌های دولت‌ها در گذر زمان ایجاد شده است.

وی با بیان این‌که هر سال میزان تورم در کشورمان افزایش می‌یابد ادامه داد: زمانی که تورم بالای ۱۵ یا ۲۰ درصد بود، میزان حقوق افراد را ۱۰ افزایش دادند و بنابراین هر سال مردم را ۱۰ درصد فقیر کردند.

این جامعه‌شناس با اشاره به شعار دولت گذشته مبنی بر این‌که همه‌چیز را درست می‌کنیم ادامه داد: در ابتدا با کشورهای خارجی قرارداد بستند و زمانی‌که با مشکل مواجه شدند همه‌چیز به طور سرسام‌آور گران شد و افرادی‌که فقیر بودند بی‌خانمان شدند به‌طوری‌که یا بر روی پشت‌بام خانه‌ها می‌خوابیدند و یا در کنار خیابان چادر می‌زدند.

اقلیما با تأکید بر این‌که در چند سال اخیر قیمت خانه رشد نجومی داشته است افزود: به عنوان مثال اگر یک استاد دانشگاه در ماه ۱۰ میلیون تومان حقوق بگیرد و همه آن را هم در بانک بگذارد، حداقل ۱۳ تا ۱۴ سال طول می‌کشد تا آن خانه را بخرد در صورتی که وقتی پس‌انداز او به قدر خریدن آن خانه کفایت داد، دیگر قیمت آن خانه یک میلیارد و ۲۰۰ هزار تومان نخواهد بود و در حقیقت ارزش پس‌اندازش چیزی معادل صفر خواهد شد.

بیکاری، فقر، تورم، عدم امنیت شغلی، طلاق، دزدی در کشور کولاک می‌کند

وی ضمن عنوان این‌که بیکاری و فقر، تورم، عدم اطمینان در کشور کولاک کرده و تورم به حد بالای خودش رسیده است گفت: در مملکت ما این یک رسم است که معمولاً رؤسای جمهور در یک سال آخر دوره زمامداری خود، کشور را به حال خود رها می‌کنند. در این دوره هم شیوع بیماری کرونا موجب شد تا در بحث افزایش قیمت‌ها هر کسی هر کاری می‌خواهد انجام دهد و از آن طرف دولت برای اینکه درآمدزایی کند مالیات‌ها را افزایش داد و تبلیغات در حوزه بورس پول‌های مردم را از جیب آنها خارج کرد.

این جامعه‌شناس با اشاره به افزایش آمار طلاق، دزدی، زورگیری، خشونت در جامعه عنوان کرد: دزدی فقط به معنای ربودن مال مردم نیست بلکه استاد دانشگاهی که وقت کلاس را به بطالت می‌گذراند، دانش به‌روزی ندارد و نمی‌رود کتاب بخواند و بی‌سوادی خود را به شاگردانش انتقال می‌دهد، در حقیقت از عمر و جان آن شاگرد دزدی می کند.

بیشتر بخوانید:

اختلاف فرهنگی، حلقه گمشده منتقدان کودک همسری/ نقش محیط و شرایط زندگی عامل موثر در بالغ شدن دختران

تربیت «آدمکش» در خانواده‌های متشنج/ ۹۹ درصد «عاملان قتل» مجازات نمی‌شوند

اقلیما فقر و بیکاری، عدم امنیت شغلی، تحصیل‌کرده‌های بیکار، تعطیلی کارخانه‌ها و در دو سال اخیر هم بیماری کرونا را عامل فقر و بدبختی مردم دانست و اظهار کرد: طبق آماری که ارائه شده خانم‌ها در دوران کرونا ۱۰ برابر آقایان بیکار شده‌اند و زمانی‌ که مرد به‌تنهایی برای تامین مخارج خانه کار کند چرخ زندگی نمی‌چرخد و همین امر موجب افزایش خشونت در خانواده و طلاق می شود. رئیس پلیس چهار ماه قبل اعلام کرد ۵۰ درصد از دزدهایی که اعتراف به جرم کردند بار اول‌شان بود. یعنی این‌ها دزد نیستند بلکه مجبور شده‌اند برای سیری شکم خود اجناس کوچک را در خیابان بدزدند و این‌ها نشان از عدم رسیدگی به جامعه و انتصاب افراد ناکارآمد در راس امور است.

شایسته‌سالاری و پاسخ‌گویی مسئولان آسیب‌ها را کاهش می‌دهد

وی به قانون شایسته‌سالاری که در جمهوری اسلامی از آن صحبت شده اشاره کرد و افزود: شایسته‌سالاری یعنی اینکه آن آدم، مسلمان باشد و آدمی که مسلمان واقعی باشد، در جایی که تخصص ندارد ورود نمی‌کند. اما وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم شاید ۷۰ تا ۸۰ درصد کسانی که بر سر کار می‌آیند، آگاهی و دانش لازم را ندارند و از سوی دیگر اصلاً پاسخگویی هم برای پاسخ به این سوالات نداریم.

اقلیما با اشاره به سخنان حضرت علی(ع) مبنی بر این‌که با دو چیز می‌توانید آدم‌ها را بخرید اول با دادن پست و مقام و بعد هم پول گفت: در کشور ما همین اتفاق افتاده است. همه ما مسلمان و در کشوری اسلامی هستیم اما از صبح تا شب مرتب دروغ می‌شنویم و ریشه تمام آسیب‌های اجتماعی در الگوپذیری از افرادی است که مسئولیت دارند. اگر پدر خانواده دروغ بگوید و کلک بزند، بچه‌ها هم یاد می‌گیرند و در جامعه هم مردم از مسئولان الگو می‌گیرند. مردم ما مجبور می‌شوند برای زندگی کردن سر دیگری را کلاه بگذارد.

وی با تأکید بر این‌که تحصیلات دیگر در جامعه ارزشی ندارد و الان اکثر دانشجویان دختری که من دارم، در مترو دارند دستفروشی می‌کنند اظهار کرد: وقتی این فشارها به اجتماع می‌آید، روز به روز فقر افزایش پیدا می‌کند و افزایش فقر هم نباید به گردن یک نفر و یک دولت بیندازیم بلکه در ایجاد شکاف اجتماعی عمیقی که امروز در جامعه ایجاد شده است تمام دولت‌ها مسئول هستند.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: اگر بخواهیم این مملکت درست شود، باید به دو مسئله شایسته‌سالاری و پاسخ‌گویی که رهبر فرمودند توجه و عمل شود. یعنی این‌که وقتی وزیر بهداشت ‌و درمان نمی‌تواند بحران کرونا را در کشور کنترل کند و مدام تقصیر را بر گردن مقام مسئول دیگر می‌اندازد، باید فورا برکنار شود اما متاسفانه در کشور ما نه‌تنها فرد برکنار نمی‌شود بلکه در دوره‌های بعدی هم از او استفاده می‌کنند و تمام این‌ها موجب آسیب‌های امروز جامعه می‌شود.

شکاف طبقاتی و آسیب‌های اجتماعی یک‌شبه به‌ وجود نیامده است

اقلیما در خصوص ارائه راهکار برای رهایی از این شکاف طبقاتی گفت: برای حل هر مشکلی باید به سابقه شکل‌گیری آن نگاه کنیم و شکاف طبقاتی و اجتماعی هم معضلی است که یک‌شبه ایجاد نشده است و ریشه در چند دهه گذشته کشور دارد. برای ایجاد تغییر ابتدا باید نگاه مردم عوض شود و آن هم مستلزم کاهش آسیب‌هاست اگر از همین امروز برای بهبود شرایط در سطح کلی جامعه و دستگاه‌های دولتی برنامه‌ریزی شود می‌توانیم بگوییم ۵۰ سال دیگر (نه فردا) زندگی‌ها به روال عادی خود برمی‌گردد.

وی به تفاوت تربیت بین نسل‌های گذشته و امروز اشاره کرد و افزود: جوانان گذشته برای رسیدن به اهداف خود تلاش می‌کردند و زحمت می‌کشیدند اما جوانان امروز به خانواده‌ متکی شده‌اند و برای تامین مخارج خود حاضر نیستند تن به هر کاری بدهند و همچنان توقع دارند پدر و مادر آنها را تامین کنند از این رو فرد دچار تکرار و خلأ و بی‌هدفی می‌شود و راحت‌ترین راه یعنی خودکشی را انتخاب می‌کند.

به گفته اقلیما در جامعه امروز تامین نیازهای فرزندان به فقیر یا غنی بودن خانواده بستگی ندارد زیرا هرکدام به نوعی خود را ملزم می‌دانند به هر طریقی همه نیازهای فرزندانشان را برطرف کنند و این‌گونه فرزندانی بی‌مسئولیت و خودخواه و تن‌پرور بار می‌آورند که تن به هر کاری نمی‌دهد. نداشتن کار و بیکاری، اعتماد شخص را از بین می‌برد زیرا کار به فرد امنیت فکری و شخصیت اجتماعی می‌دهد و وقتی فرد شخصیت و اعتبار اجتماعی را نداشته باشد به کارهای خلاف روی می‌آورد.

جوانان امروز تن به کار نمی‌دهند

این جامعه‌شناس با بیان این‌که جوانان در جامعه امروز پرتوقع و تن‌پرور شده‌اند عنوان کرد: این جوانان خودشان را با یکدیگر مقایسه می‌کنند جامعه و خانواده مسبب ایجاد این توقع بی‌جا هستند زیرا تحت شرایط اعتماد به نفس و استقلال فرد گرفته شده است و به ازای این فقدان چیزی برایش جایگزین نشده است.

وی در خصوص معضل بیکاری که در جامعه شایع است اظهار کرد: اگر کسی کارکن باشد و کار را عیب نداند و نگوید من فلان مدرک تحصیلی را دارم فقط باید پشت میزنشین باشیم، برای خودش کار می‌سازد و هیچ وقت بیکار نمی‌ماند.

اقلیما خاطرنشان کرد: اگر موارد خودکشی در جامعه مشاهده می‌شود به دلیل روش‌های تربیتی اشتباه و در نهایت رها کردن است. و ما بچه‌هایمان را مستقل بار نمی‌آوریم و بعد از مدتی انتظار داریم وارد جامعه شود و روی پای خودش بایستد درحالی‌که نوع رفتار خود ماست که موجب بروز آسیب‌های اجتماعی می‌شود.

انتهای پیام/۴۱۶۱/پ