«طرح الف و ب» و درآمدهای غیرشهریه‌ ۲ روی یک سکه | طرحی که مانع رکود علمی استادان می‌شود

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ نیمه بهمن ۹۹ محمدمهدی فداکار معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه آزاد اسلامی از تصویب افزایش ۵۵ درصدی حق مرتبه اعضای هیئت علمی این دانشگاه مطابق شیوه‌نامه (مدل الف) در جلسه هیئت امنای مرکزی دانشگاه خبر داد و با تشریح مصوبه‌ای مبنی‌بر «طرح نظام پرداخت اعضای هیئت علمی نوع الف و ب» اظهار کرد که اعضای هیئت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با پیشنهاد دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه مبنی بر افزایش حق مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه (مدل الف) مبتنی بر شیوه‌نامه پیشنهادی موافقت کردند.

وی عنوان کرد که این طرح در راستای افزایش انگیزه و استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تصویب رسیده و مطابق این طرح «عضو هیئت علمی تمام‌وقت الف» موظف به انجام نظام‌مند ۳۲ ساعت کار علمی در هفته (ثبت شده در سیستم حضور و غیاب) یا معادل آن در زمینه آموزش، پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری)، پژوهش‌های برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقاله، رساله، مشاوره فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه و مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه‌مدت، مدیریت آزمایشگاه‌ها، کارگاه، کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.

بیشتر بخوانید:

انتقاد از شیوه اجرای «طرح الف و ب»

تأثیر «طرح الف و ب» بر ارتباط پژوهشی استادان با خارج از دانشگاه

افزایش تولید علم و ارتقای دانش فنی استادان با اجرای «طرح الف و ب»

فداکار بیان کرد که عضو هیئت علمی تمام وقت(مدل ب) موظف به انجام نظام‌مند ۱۶ ساعت کار علمی در هفته مشتمل بر آموزش و پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری) است. در مدل «ب» حق مرتبه نسبت وضعیت فعلی با توجه به کاهش ساعات حضور و موظفی کاهش می‌یابد، اما هیئت علمی تمام‌وقت است.

طرح الف و ب موجب می‌شود ظرفیت‌های استادان دانشگاه آزاد اسلامی به شکل فردمحور مورد بهره‌برداری مؤثری قرار گیرد.بعد از ابلاغ شیوه‌نامه طرح «الف» و «ب» در اسفند ۹۹ به استان‌ها و واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واکنش‌هایی از سوی برخی اعضای هیئت علمی نشان داده شد و اعتراضاتی را در پی داشت که با این طرح مخالفت می‌شد و از طرفی این طرح موافقان پروپاقرصی هم داشته و دارد.

از طرفی احمد حیدری سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی به‌تازگی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، درباره بخشنامه نحوه همکاری اساتید با دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرده است که براساس این بخشنامه استادان اختیار کامل دارند تا نحوه همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کرده و به آنان اجازه فعالیت‌های برون دانشگاهی داده شده تا درآمد بیشتری کسب کنند و حتی می‌توانند از طریق برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت کسب درآمد داشته باشند.

وی بیان کرده است که ۹۰ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گروه الف بخشنامه همکاری اعضای هیئت علمی قرار می‌گیرند.

خبرنگار آنا به همین مناسبت با استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشسته و مزایا و فواید اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی این دانشگاه را جویا شده است.

صدیقه بهروزی‌فر استاد فیزیولوژی پزشکی و عضو هیئت علمی گروه پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره «طرح الف و ب» اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و فواید و مزایای آن سخن گفته است که از نظر مخاطبان می‌گذرد.

آنا: ابتدا تعریفی از طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و لزوم اجرای آن برای آشنایی بیشتر دانشگاهیان با این طرح بیان کنید.

بهروزی‌فر: طرح الف و ب شیوه‌نامه‌ای است که با هدف ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش و حصول عدالت طراحی و اجرا شده، بنابراین مسلم است که استادان شرایط یکسانی ندارند. برخی اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ممکن است با توجه به اینکه در سایر مؤسسات غیرآموزشی مشغول فعالیت هستند، نتوانند دوره‌های طولانی در دانشگاه حضور داشته باشند.

این شیوه‌نامه موجب می‌شود تا ظرفیت‌های استادان دانشگاه آزاد اسلامی به شکل فردمحور مورد بهره‌برداری مؤثری قرار گیرد، به عنوان مثال زمانی که شرایط برای اخذ پایان‌نامه فراهم نمی‌شود و در مقابل مطابق با شیوه‌نامه طرح الف و ب به تعداد ساعات تدریس و حضور اضافه می‌شود.

طرح الف و ب زمینه فعالیت استادان پژوهش‌محور را مهیا می‌کند

طرح الف و ب زمینه فعالیت مستمر را برای استادانی که پژوهش‌های مؤثری در دانشگاه یا جامعه انجام می‌دهند به نحو شایسته‌ای فراهم می‌کند. با توجه به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی مجموعه‌ای از دانشکده‌ها در حوزه‌های مختلف را زیرپوشش دارد، همکاری‌های بین‌رشته‌ای با سهولت بالایی قابل انجام است.

آنا: طرح الف و ب تا چه اندازه می‌تواند در بخش درآمدهای غیرشهریه‌ای مؤثر باشد؟

بهروزی‌فر: خیلی زیاد. در برخی رشته‌ها امکان کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای به طور مؤثری فراهم بوده، هرچند رشته‌هایی مانند علوم انسانی از این امر مستثنی هستند. بهادادن به بخش درآمدهای غیرشهریه‌ای موضوع مهمی است که با کمک طرح الف و ب می‌توان مشکلات بودجه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی را به سطح پایینی تنزل داد.

از سوی دیگر درآمدهای غیرشهریه‌ای می‌تواند موجب افزایش تولید در بخش‌های صنعت، کشاورزی، علوم زیستی و ... شود و زمینه را برای اشتغال جمع زیادی از جوانان به همت استادان فعال و دلسوز دانشگاه در این عرصه فراهم کند و آینده روشنی را نیز برای اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی رقم خواهد زد.

بیشتر بخوانید:

خروج دانشگاه از پژوهش صِرف با اجرای «طرح الف و ب»

تأثیر «طرح الف و ب» در پویایی و فعالیت اعضای هیئت علمی

از حضور منظم استاد در دانشگاه تا تبادل علمی مستمر با دانشجویان

سال‌هاست که دانشگاه‌های کشور از بلااستفاده ماندن نتایج تحقیقات دانشگاهی در جامعه رنج می‌برند و از سوی دیگر جوانان دستیابی به شغل را در گرو اخذ مدرک تحصیلی بالاتر می‌بینند و در نهایت با خیل زیادی از جوانان بیکار با مدارک تحصیلی بالا مواجه هستیم و دلایل آن ایجاد شکاف عجیب بین دانشگاه و جامعه بوده که رخ داده است.

آنا: دلیل شکاف میان دانشگاه و جامعه چیست؟

بهروزی‌فر: دانشگاه‌ها فکر می‌کنند با ارائه مدرک به دانشجو در پایان تحصیل و رهاکردن او، رسالت خود را به درستی انجام داده‌اند، غافل از اینکه برای هر دانشجوی تحصیلات تکمیلی هزینه‌های زیادی صورت گرفته و لازم است این هزینه‌ها به نحوی با ارتقای تولیدات داخلی توسط فرد دانش‌آموخته جبران شود.

طرح الف و ب استادان را به کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای تشویق می‌کند

مطابق شیوه‌نامه الف و ب استادان به کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای تشویق می‌شوند و در نتیجه پای نتایج تحقیقات دانشگاهی به جامعه باز شده و استادان را وادار می‌کند تا طرح‌های پژوهشی ارائه کنند که جنبه سودآوری برای خود، دانشگاه و جامعه داشته باشد.

آنا: ارزیابی شما از طرح الف و ب در مقایسه با طرح‌های موازی در دیگر دانشگاه‌ها چیست؟

تیم نظارتی قوی برای بررسی اجرای صحیح مفاد شیوه‌نامه الف و ب در نظر گرفته شود و هریک از مسئولان باید اجرای این شیوه‌نامه را ابتدا از خود آغاز و مفاد آن را به دقت رعایت کنند.بهروزی‌فر: با توجه به اینکه آغاز اجرای طرح «کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای» برای نخستین‌بار در دانشگاه آزاد اسلامی کلید خورده، اجرای طرح الف و ب کمک زیادی به افزایش کیفیت پروژه‌های درون‌دانشگاهی و برون‌دانشگاهی خواهد کرد و می‌تواند تحولی بزرگ در سیستم آموزشی و پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد کند و الگویی برای سایر مؤسسات آموزشی زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد و از سوی دیگر از رکود علمی استادان ممانعت به عمل خواهد آورد.

آنا: پیشنهاد شما برای مقابله با رکود علمی استادان چیست؟

بهروزی‌فر: پیشنهاد می‌کنم اگر سفرهای علمی متناسب با رشته تحصیلی با هدف آشنایی دانشجو با زمینه‌های شغلی در حرفه پیش روی وی در طول ترم برگزار و به‌عنوان حق مأموریت برای استادان دانشگاه آزاد اسلامی لحاظ شود، می‌تواند در نشاط روانی دانشجویان و استادان مؤثر باشد و زمینه برای پذیرش مسئولیت‌های شغلی متناسب با علایق دانشجو در سطوح تحصیلی پایین‌تر فراهم می‌شود.

آنا: و سخن پایانی...

بهروزی‌فر: دوباره پیشنهاد می‌کنم یک تیم نظارتی قوی برای بررسی اجرای صحیح مفاد شیوه‌نامه الف و ب در نظر گرفته شود و هریک از مسئولان باید اجرای این شیوه‌نامه را ابتدا از خود آغاز و مفاد آن را به دقت رعایت کنند تا در آینده نارضایتی درباره ایجاد تبعیض بین همکاران هیئت علمی ایجاد نشود.

انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/