کاهش قدرت مانور واشنگتن در مواجهه با تهران
به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا که از ابتدای کمپین انتخاباتی سال ۲۰۲۰ شعار بازگشت به برجام و دیپلماسی در مقابل ایران را فریاد می‌زد پس‌از نشستن بر مسند قدرت و مشخصاً با هدف به‌زانو درآوردن ایران وارد دور جدیدی از مذاکرات شد. آمریکا با خیال اینکه ایران به دلیل درگیر بودن با مشکلات اقتصادی برآمده از فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده به هر شرط واشنگتن برای احیای برجام تن خواهد داد سعی بر تحمیل شرایط خود به ایران را داشت غافل از اینکه سیاست کلی دولت ایران اصرار بر مقاومت و عدم مذاکره بر سر خطوط قرمز است.
به این صورت بود که در خلال ۶ دور مذاکرات وین آمریکا و تروئیکای اروپایی شامل انگلیس، فرانسه و آلمان متوجه این موضوع شدند که ایران تا همه منافع به حقش در روند مذاکرات تأمین نشود خواسته‌های طرف مقابل که بازگشت به تعهدات برجامی است را نخواهد پذیرفت. غربی‌ها متوجه شدند که این تنها اقدام ایران آن‌هم در صورت لغو همه تحریم‌ها پس از راستی‌آزمایی خواهد بود و به‌جز این مورد که در قالب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است ایران به‌هیچ‌وجه بر سر دیگر خواسته‌های آمریکا ازجمله توان موشکی و نقش منطقه‌ای تهران در حمایت از محور مقاومت مذاکره نخواهد کرد.
آمریکا از محقق شدن برجام ناامید شده است
به‌هرحال از همان ابتدای ورود دولت بایدن به مذاکرات وین هم مشخص بود که کاخ سفید موارد فراتر از متن و روح برجام را در اندیشه دارد و فقط با وقت‌کشی و طولانی کردن مذاکرات می‌خواست به‌قول‌معروف ایران را در گوشه رینگ گیر بیندازد تا مشت آخر را با تمرکز و توانی بیشتری به ایران بزند اما به‌تدریج در روند مذاکرات مشخص شد که این خود آمریکا است که درنهایت با زیاده‌خواهی و رفتار غیرمنطقی به حاشیه رانده خواهد شد زیرا موضوع کاملاً واضح بود که در قدم اول آمریکا باید به توافقی که نقضش کرده بود بازگردد تا بقیه امور هم طبق همان توافق اجرایی شوند و به قولی توافق احیا شود.
درست است که دولت ترامپ به‌صورت یک‌جانبه همه تحریم‌ها علیه ایران را احیا کرد اما دولت بایدن که داعیه ترجیح دادن دیپلماسی بر فشار را دارد نیز دست به کار تعیین‌کننده‌ای نزده است
هم‌اکنون بسیاری از تحلیلگران آمریکایی به این عقیده رسیده‌اند که دولت بایدن که در خیال اجرایی کردن دو طرح دیگر شامل "کمتر در مقابل کمتر" و "بیشتر در مقابل بیشتر" است در حال حاضر حتی در دستیابی به برجام و مجاب کردن ایران به بازگشت به تعهدات برجامی هم ناموفق است. حتی رسانه‌های غربی ازجمله رویترز تنها راه برون‌رفت آمریکا از بن‌بست مذاکرات وین را بازگشت به برجام می‌دانند و گزینه‌های دیگر ازجمله کمتر در مقابل کمتر یا بیشتر در مقابل بیشتر که هر دو باید خارج از برجام انجام شوند را خارج از توان مانور کاخ سفید ارزیابی می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
وال استریت ژورنال ادعا کرد؛ آمریکا در حال بررسی تحریم‌های جدید علیه ایران
آمریکا و انگلیس: مهلت مذاکرات وین نامحدود نیست
آشنایان به روند مذاکرات در غرب معتقدند که مقامات واشنگتن هم متوجه به بن‌بست رسیدن ایالات‌متحده در احیای توافق هسته‌ای و تعامل با ایران شده‌اند و از این اوضاع نگران هستند. بنگاه خبری انگلیسی رویترز در گزارشی که بیانگر مواضع ایران و آمریکا در روند مذاکرات وین بود نوشت که تنها گزینه منطقی و قابل اجرایی که رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند به آن برای پایان دادن به بن‌بست مذاکره با ایران تکیه کند همان توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است و محقق ساختن هر گزینه جایگزین برای برجام بسیار سخت‌تر خواهد بود.
ناگفته پیداست که این دولت بایدن بود که در روند مذاکرات وین خدشه ایجاد کرد. یک‌بار به بهانه اینکه رفع همه تحریم‌ها به‌صورت یکجا از اختیارات کاخ سفید خارج است و یک‌بار دیگر با مخالفت با درخواست منطقی ایران و دو عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل متحد یعنی روسیه و چین برای ارائه تضمین و راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها روند مذاکرات را طولانی کرد و درواقع آن را به بن‌بست کشاند.
به نظر می‌رسد که هم‌اکنون توپ در زمین آمریکاست زیرا این واشنگتن بود که از قرارداد خارج شد و حاضر نیست که بار دیگر بدون قید و شرط به آن بازگردد. درست است که دولت ترامپ به‌صورت یک‌جانبه در مخالفت با سند برجام و قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل همه تحریم‌ها علیه ایران را احیا کرد اما دولت بایدن که داعیه ترجیح دادن دیپلماسی بر فشار را دارد نیز دست‌به‌کار مهم و تعیین‌کننده‌ای نزده است.
مقاومت ایران در مذاکرات وین غربی ها را بهت زده کرد
واضح است که آمریکا در یک مرحله به‌صورت یک‌جانبه از برجام خارج شد یعنی اینکه اصلاً خروجش در قالب یک توافق با دیگر اعضای برجام (روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان) نبود، یا نتیجه شکست در اجرای مفاد برجام نبود و از حمایت هیچ نهاد بین‌المللی نیز برخوردار نبود. منظور این است که نقض برجام توسط آمریکا به‌صورت گام‌به‌گام و در قالب یک روند قانونی نبود که حالا بازگشتش گام‌به‌گام باشد. بازگشت واشنگتن به برجام و لغو تحریم‌ها باید مثل خروجش در یک گام صورت گیرد.
ایران حتی قبول نکرد که با آمریکا مذاکره مستقیم داشته باشد زیرا واشنگتن ناقض توافق هسته‌ای را شایسته حضور بر سر میز مذاکره ندانست
درواقع آمریکا یک اقدام غیرقانونی انجام داده و برای جبران باید بدون قید و شرط به تعهداتش بازگردد. البته به عقیده برخی از کارشناسان دولت بایدن فضای درون ایران را به‌گونه‌ای می‌دیده که شاید بتواند شرایطش را به تهران تحمیل کند. بایدن با زعم اینکه ایران در مقابل فشارهای اقتصادی دولت ترامپ به ستوه آمده و هر شرطی برای رفع تحریم‌ها را می‌پذیرد وارد مذاکرات شد اما وقتی دید که ایران قصد امتیازدهی به غرب را ندارد و حتی در قبال بازگشت آمریکا به برجام ضمانت اجرایی هم می‌خواهد و خواستار راستی‌آزمایی لغو تحریم‌های نیز هست آنگاه متوجه شد که در چه مخمصه‌ای گرفتار شده است.
از اوایل فروردین سال جاری که مذاکرات وین شروع شد تابه‌حال، آمریکا در یک سردرگمی کامل به سر می‌برد. از یک‌سو ایران حتی قبول نکرد که با آمریکا مذاکره مستقیم داشته باشد زیرا واشنگتن که ناقض توافق هسته‌ای بود را شایسته حضور بر سر میز مذاکره ندانست و از سوی دیگر کاملاً متوجه شد که این بار ایران به دنبال تضمین و راستی‌آزمایی است.
در همین راستا، عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رئیس هیئت ایرانی شرکت‌کننده در مذاکرات وین در پایان ششمین دور مذاکرات در اواخر خردادماه گفت: "ملاک ایران رسیدن به یک توافق خوب است."
بیشتر بخوانید:
عراقچی: وین باید منتظر دولت جدید در ایران بماند
همین اظهارات مقامات ایرانی باعث شد که آمریکا از به سرانجام رسیدن برجام ناامید شود و در پی گرفتار شدن در یک بن‌بست دیپلماتیک به ارائه دو طرح دیگر خارج از برجام بپردازد. طرح اول "کمتر در مقابل کمتر" است یعنی اینکه تحریم‌های کمتری نسبت به برجام علیه ایران لغو شود و ایران در مقابل تعهدات کمتری را متعهد شود و طرح دوم "بیشتر در مقابل بیشتر" است یعنی ایران در مقابل رفع محدودیت‌های تحریمی بیشتر نسبت به برجام تعهدات بیشتری را متقبل شود.
یک مقام ارشد آمریکایی که به‌شرط عدم افشای نامش با خبرگزاری رویترز مصاحبه کرد، گفت: "فکر می‌کنم همه گزینه‌های دیگر (خارج از برجام) برای ما بدترند. به همین دلیل است که ما از مدت‌ها پیش‌گفته‌ایم که بهترین گزینه بازگشت به پایبندی توافق هسته‌ای است."
رویترز در این زمینه نوشته است که دو طرح خارج از برجام آمریکا شانس بسیار کمتری نسبت به برجام دارند زیرا توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ دارای متنی است که مدت‌ها برایش زمان گذاشته شد اما دو طرح ادعایی واشنگتن فاقد این مشخصه هستند و به تأیید هیچ نهاد بین‌المللی هم نرسیده اند.
انتهای پیام/۴۱۵۵/
انتهای پیام/