به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، مجموعه‌ای از عوامل ازجمله افزایش فعالیت‌های بشر در قرن گذشته (همچون فعالیت‌های صنعتی و استفاده از سوخت‌های فسیلی) موجب ایجاد پدیده‌ای به نام گرمایش جهانی شده است. درواقع این پدیده باعث افزایش دمای کره زمین و سطح اقیانوس‌ها شده که این امر نگرانی دانشمندان را در پی داشته است.

اندازه‌گیری دمای هوای کره زمین از سال ۱۸۸۰ آغاز شده‌ و ادامه دارد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد گرمایش زمین در سال ۲۱۰۰ باعث خشک‌سالی شدید، گرمای شدید و توفان‌های وحشتناک خواهد شد. دانشمندان گرمای سال ۲۰۲۰ را بی‌سابقه‌ترین عنوان کردند، اما ظاهراً این گرما در سال ۲۰۲۱ نیز ادامه پیدا کرده و اکنون در مناطقی همچون کانادا و شمال آمریکا این گرما به اوج خود رسیده است.

بیشتر بخوانید:

تغییرات اقلیمی در کمین زمین/ به فجایع آب‌وهوایی عادت کنیم!

هنگامی‌که گرمای شدید مکرر شده و دمای هوا برای مدت طولانی بالا می‌ماند، استرس فیزیولوژیکی در انسان، حیوانات و محصولات کشاورزی افزایش می‌یابد. پروفسور «سِنولد اَسِنگ»، مدیر مرکز جهانی سیستم‌های کشاورزی در دانشگاه فنی مونیخ (TUM)، مروری بر آستانه‌های تحمل گرما و استراتژی‌های سازگاری را ارائه می‌دهد. وی که استاد کشاورزی دیجیتال در این دانشگاه است، می‌گوید: ما بررسی کرده‌ایم که کدام درجه حرارت برای انسان، دام‌های کوچک و بزرگ، طیور و محصولات کشاورزی مضر است و کدام درجه حرارت مطلوب است. یافته‌ها به ما نشان داد که این دو به طرز شگفت‌انگیزی مشابه هستند. طبق این مطالعه دمای مطلوب از ۱۷ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است.

چه زمانی دمای هوا برای انسان بیش‌ازحد گرم می‌شود؟

گرمای ملایم برای انسان در رطوبت بالا از حدود ۲۳ درجه سانتی‌گراد و در رطوبت کم از ۲۷ درجه سانتی‌گراد شروع می‌شود. پروفسور اَسِنگ می‌گوید: اگر افراد برای مدت طولانی در معرض دمای بالاتر از ۳۲ درجه سانتی‌گراد در رطوبت بسیار زیاد یا بالای ۴۵ درجه سانتی‌گراد در رطوبت بسیار کم قرار بگیرند، این امر می‌تواند کشنده باشد. در گرمای بسیار شدید با دمای بسیار بالاتر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد، مانند آن‌هایی که در حال حاضر در سواحل شمال غربی ایالات‌متحده و کانادا مشاهده می‌شود، مردم به پشتیبانی فنی (به‌عنوان‌مثال به‌صورت فضاهای تهویه مطبوع) نیاز دارند.

اَسِنگ برای کاهش فشار گرمای بیشتر، استراتژی‌های مختلفی را ذکر می‌کند ازجمله: افزایش سایه طبیعی درختان یا ایجاد سایه ساختمانی. با استفاده از عایق سقف و دیوار یا استفاده از رنگ‌های سبک‌تر و انعکاسی برای کاهش فشار گرما، می‌توان تأثیرپذیری شهرها و ساختمان‌ها را از دمای هوا کاهش داد.

گفتنی است طی روزهای گذشته حدود ۱۱۸ نفر در شمال غرب آمریکا و نیز بیش از ۷۲۰ نفر در کانادا به دلیل گرمای شدید جان خود را از دست داده‌اند.

طی روزهای گذشته دست‌کم ۱۱۸ نفر در شمال‌غرب آمریکا به دلیل موج گرمای بی‌سابقه جان خود را از دست داده‌اند. از سوی دیگر، موج گرما در کانادا باعث بروز بیش از ۱۷۰ مورد آتش‌سوزی شده که درپی آن دست‌کم دو نفر کشته شده‌اند.

دمای بالا چگونه بر دام تأثیر می‌گذارد؟

در حیواناتی مانند گاو فشار گرما در ۲۴ درجه سانتی‌گراد با رطوبت بالا و در ۲۹ درجه سانتی‌گراد با رطوبت کم رخ می‌دهد. میزان تولید شیر از گاوها هنگام قرار گرفتن در معرض فشار گرمایی می‌تواند ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش یابد. دامنه دمای مطلوب برای طیور ۱۵ تا ۲۰ درجه است. مرغ‌ها در دمای ۳۰ درجه سانتی‌گراد فشار گرمای ملایمی را تجربه می‌کنند. در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد و بالاتر، آن‌ها استرس گرمایی شدیدی را تجربه می‌کنند و میزان تخم‌گذاری آنها کاهش می‌یابد.

استرس گرمایی به‌طورکلی منجر به کاهش رشد احشام و گاوهای شیرده، مرغ‌ها و سایر دام‌ها می‌شود که این به معنی عملکرد و بهره‌وری پایین‌تر و باروری کمتر است. اَسِنگ می‌گوید: البته نمونه‌هایی از سازگاری تکاملی با آب‌وهوای گرم در پستانداران زمینی وجود دارد. برای مثال «مرغ‌های گردن برهنه ترانسیلوانا» نسبت به سایر گونه‌های مرغ به دلیل جهش ژنتیکی پیچیده‌ای که رشد پرها را سرکوب می‌کند، گرما را تحمل می‌کنند. آنها فاقد پر روی گردن خود هستند و گرما را راحت‌تر تحمل می‌کنند.

واکنش محصولات کشاورزی به دمای بالا چگونه است؟

پروفسور اَسِنگ توضیح می‌دهد: در محصولات کشاورزی، به نظر می‌رسد منطقه دما و آستانه‌های تحمل دما متنوع‌تر باشند. به‌عنوان‌مثال محصولات با مزاج سرد مانند گندم در دمای سردتر بهتر عمل می‌کنند، درحالی‌که محصولات با دمای گرم مانند ذرت به یخ‌زدگی حساس هستند اما می‌توانند دمای گرم‌تر را تحمل کنند. استراتژی‌های کاهش تنش گرمایی در محصولات زراعی شامل تغییر در تاریخ کاشت برای جلوگیری از تنش گرمایی در اواخر فصل، آبیاری (در صورت امکان)، روی آوردن به محصولات مقاوم در برابر گرما و غیره است.

تغییرات اقلیمی چگونه بر زندگی روی زمین تأثیر می‌گذارد؟

اَسِنگ می‌گوید: در پایان قرن، ۴۵ تا ۷۰ درصد از مساحت زمین تحت تأثیر شرایط آب‌وهوایی قرار می‌گیرد که در آن انسان نمی‌تواند بدون پشتیبانی فنی مانند تهویه مطبوع زنده بماند. در حال حاضر این میزان ۱۲ درصد است. این بدان معناست که در آینده، ۴۴ تا ۷۵ درصد از جمعیت انسانی تحت تأثیر گرما قرار خواهند گرفت. برای دام‌ها، طیور، محصولات کشاورزی و سایر موجودات زنده نیز افزایش مشابهی در تنش گرمایی پیش‌بینی می‌شود.

پروفسور اَسنگ عنوان کرد: سازگاری ژنتیکی با آب‌وهوای متغیر اغلب نسل‌های زیادی به طول می‌انجامد. اگر روند فعلی آب‌وهوا ادامه یابد، بسیاری از موجودات زنده ممکن است به‌شدت تحت تأثیر قرار بگیرند یا حتی به دلیل تغییر دما از زمین کاملاً ناپدید شوند.

به عقیده بسیاری از دانشمندان با اقداماتی ازجمله افزایش آگاهی‌ عمومی، مصرف بهینه سوخت و انرژی، افزایش فضای سبز، جلوگیری از تخریب جنگل‌ها، بازیافت مواد و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید می‌توان این پدیده و اثرات منفی آن را بر زندگی بشر کنترل کرد.

انتهای پیام/۴۱۱۲/پ