همه‌چیز درباره عوارض واکسیناسیون/ آیا عدم واکنش بدن به معنای عمل نکردن واکسن است؟
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، اکثر واکسن‌ها عوارضی جانبی دارند و واکسن‌های کرونا نیز از این قاعده مستثنا نیستند. درواقع قبل از واکسیناسیون به مردم اطمینان داده می‌شود که اگر بازوی آنها در جایی که سوزن وارد شده احساس درد می‌کند و یا احساس خستگی، سردرد، تب یا حالت تهوع دارند، صرفاً نشانه‌هایی از عملکرد سیستم ایمنی بدن است. این باعث شده است که برخی از مردم تعجب کنند که اگر سیستم ایمنی بدن باید کار خود را انجام بدهد، آیا کمبود عوارض جانبی به این معنی نیست که سیستم ایمنی بدن من برای محافظت از من فعال نشده است؟
اما محققان به شما اطمینان می‌دهند که این موضوع به معنای چنین چیزی نیست. آزمایش‌های بالینی واکسن انجام‌شده توسط شرکت فایزر نشان می‌دهد که ۵۰ درصد از شرکت‌کنندگان در طول آزمایش، عوارض جانبی قابل‌توجهی را تجربه نکرده‌اند، بااین‌وجود ۹۰ درصد از شرکت‌کنندگان در برابر ویروس ایمنی پیدا کرده‌اند. علاوه بر این توصیه‌های مربوط به واکسن مدرنا می‌گوید که عوارض جانبی شایع ممکن است از هر ده نفر تنها روی یک نفر مشاهده شود، بااین‌حال این واکسن از ۹۵ درصد کسانی که آن را استفاده می‌کنند محافظت می‌کند.
این را می‌توان با در نظر گرفتن نحوه ایجاد سیستم ایمنی بدن در برابر ایمنی محافظتی در برابر ویروس‌ها هنگام تحریک توسط واکسن توضیح داد. اکثر واکسن‌های ویروس کرونا، ازجمله چندین موردی که توسط سازمان بهداشت جهانی مجاز شده‌اند، از پروتئین ویروسی موجود در پوشش بیرونی ویروس کرونا (که به‌عنوان پروتئین سنبله شناخته می‌شود) استفاده می‌کنند تا عفونت ویروسی طبیعی و شروع پاسخ ایمنی بدن را تقلید کند. شاخه پاسخ ایمنی معروف به ایمنی ذاتی تقریباً بلافاصله به پروتئین سنبله ویروسی واکنش نشان می‌دهد. با شروع التهاب که علائم اصلی آن تب و درد است، علیه آن حمله می‌کند. بنابراین این پاسخ ایمنی ذاتی است که باعث عوارض جانبی مشترکی می‌شود که افراد یک یا دو روز پس از واکسن زدن آنها را تجربه می‌کنند.
ایمنی خاص طولانی‌مدت، که هدف نهایی هر واکسیناسیون است تنها با فعال کردن شاخه دوم پاسخ ایمنی به دست می‌آید؛ «ایمنی تطبیقی» (adaptive immunity). ایمنی تطبیقی با کمک اجزای ایمنی ذاتی ایجاد می‌شود و منجر به تولید سلول‌های T و آنتی‌بادی می‌شود که در اثر تماس بعدی با ویروس از عفونت محافظت می‌کنند. («لنفوسیت تی» (سلول‌های T) از انواع سلول‌های دستگاه ایمنی بدن است. این سلول‌ها به طور مستقیم به سلول‌های آلوده به ویروس و سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند)
برخلاف مصونیت ذاتی، ایمنی تطبیقی نمی‌تواند التهاب را شروع کند، اگرچه مطالعات اخیر نشان می‌دهد که می‌تواند به طور قابل‌توجهی به بروز آن کمک کند. در برخی افراد، این پاسخ التهابی توسط سیستم ایمنی ذاتی و تطبیقی بیش‌ازحد می‌شود و به‌عنوان یک عارضه جانبی بروز پیدا می‌کند. در برخی دیگر اگرچه به‌طور معمول کار می‌کند، اما در سطحی نیست که بتواند عوارض جانبی قابل‌توجهی ایجاد کند. درهرصورت، ایمنی در برابر ویروس ایجاد می‌شود.
چه عواملی باعث پاسخ ایمنی متفاوت می‌شود؟
دانشمندان متوجه شده‌اند که افراد بالای ۶۵ سال عوارض جانبی کمتری نسبت به واکسن دارند. این می‌تواند به کاهش تدریجی فعالیت ایمنی مرتبط به سن مربوط شود. اگرچه این امر می‌تواند به کاهش سطح آنتی‌بادی مربوط باشد، اما افراد بالای ۶۵ سال هنوز در برابر ویروس مصونیت دارند.
رابطه جنسی نیز می‌تواند نقش داشته باشد. در یک مطالعه آمریکایی، ۷۹ درصد گزارش‌های مربوط به عوارض جانبی از زنان بوده است. این سوگیری جنسی می‌تواند ارتباطی با هورمون تستوسترون داشته باشد. تستوسترون تمایل به کاهش التهاب و ازاین‌رو عوارض جانبی مرتبط با آن دارد. مردان تستوسترون بیشتری نسبت به زنان دارند که ممکن است دلیل این امر باشد که مردان کمتر از زنان دچار عوارض می‌شوند.
همچنین افرادی که از بیماری‌های التهابی مزمن مانند «روماتیسم مفصلی» (rheumatoid arthritis)، بیماری التهابی روده و بیماری ام اس رنج می‌برند (که برای کنترل علائم خود از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند)، ممکن است عوارض جانبی کمتری را به دلیل پاسخ التهابی مرطوب تجربه کنند. اگرچه پاسخ ایمنی بدن کمرنگ است، اما به معنای عدم وجود آن نیست. طی مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰، مقادیر آنتی‌بادی در افرادی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند با افرادی که استفاده نمی‌کنند مقایسه شد. محققان از این مطالعه نتیجه گرفتند افرادی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی دارند مقادیر کمتری آنتی‌بادی تولید می‌کنند، اما هیچ‌یک از آنها از پادتن ضدویروسی عاری نیستند.
درمجموع عوارض جانبی واکسن نباید به‌عنوان معیار سنجش اثر واکسن در نظر گرفته شود. با وجود پاسخ ایمنی مختلف به واکسن‌ها، اکثر افراد بدون توجه به وجود، عدم وجود و شدت عوارض در هنگام واکسیناسیون، به ایمنی در برابر ویروس کرونا می‌رسند.
انتهای پیام/۴۱۱۲/پ
انتهای پیام/