میدان را باخته بودیم، دیپلمات‌های ما در مذاکرات چه حرفی برای گفتن داشتند؟
گروه جهان خبرگزاری آنا، مصاحبه مفصل محمدجواد ظریف با عنوان تاریخ شفاهی دیپلماسی دولت، متأسفانه حاوی نکات و مطالب نادرست متعدد، متناقض، ضد امنیت ملی، هزینه‌ساز برای کشور، خلاف عزت و اقتدار ملی، همسو با دشمنان قسم‌خورده نظام و هماهنگ با نقشه‌های شوم شیطانی آن‌هاست. قطعاً طراحان و برنامه‌ریزان تهیه برنامه تاریخ شفاهی فتنه، نقشه بزرگ‌تری را در مقابله با نظام اسلامی تدارک دیده‌اند، اما تأسف برای ظریف است که قربانی و بازی‌خورده این جریان فاسد شد. او در بخش‌هایی از این به اصطلاح گفت‌وگو به اسوه اخلاص، ایثار، تقوا، جهاد و شهادت و مرد میدان نبرد، شهید حاج قاسم سلیمانی ایراد می‌گیرد که چرا میدان را به نفع دیپلماسی ترک نکرد تا برجام به ثمر برسد!
دراین‌باره با سیدمحمد مرندی، استاد دانشگاه تهران گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه تقدیم می‌شود.
آنا: تحلیل کلی شما از فایل صوتی درزکرده از ظریف چیست؟ برخی‌ها معتقدند اظهارات وزیر امورخارجه عمداً یا سهواً باعث بی‌ثمر کردن راه مقاومت میدانی شهید قاسم سلیمانی و شهدای مقاومت شده است.
مرندی: دکتر محمدجواد ظریف تلاش زیادی کرد تا سیاست خارجی کشور را پیش ببرد، ولی به این دلیل که برجام با موفقیت مواجه نشد و آمریکایی‌ها چه در زمان باراک اوباما، چه در زمان دونالد ترامپ و چه در زمان جو بایدن به تعهداتشان عمل نکردند؛ زیرفشار قرار دارد و شاید افراد در این وضعیت حرف‌هایی بزنند که کاملاً سنجیده نباشد یا تقصیرات را گردن افراد یا کشورهایی بگذارند که چندان مناسب نباشد.
آنچه مسلم است، اینکه آمریکا هیچ‌گاه قصد اجرای برجام را نداشت و این موضوع به کشور ثالثی ربطی ندارد. برجام پرونده مستقلی است که هیچ ربطی به سوریه و دیگر پرونده‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ندارد و بر سر آن بسیار زیاد مذاکره شد. به هر حال دکتر ظریف زیر فشار این اظهارات را مطرح کرده است.
آنا: ظریف درحالی اظهارات را مطرح کرد که به‌زعم بسیاری از کارشناسان توان بازدارندگی و قدرت منطقه‌ای ایران در میدان بود که زمینه‌ساز و پشتوانه موفقیت دیپلماسی شد. تحلیلتان در این زمینه چیست؟
مرندی: در زمینه قدرت بازدارندگی عرصه میدانی، واقعیت این است که در پرونده سوریه، روس‌ها به اندازه ایران نیاز به ثبات دمشق داشتند، زیرا نگران مسلمانان اهل سنت خودشان و همچنین افراط‌گرایی در آسیای مرکزی هستند که تحت تأثیر تکفیری‌ها قرار بگیرد. علاوه بر این، روس‌ها بعد از فروپاشی شوروی در منطقه به جز سوریه جای پا نداشتند و نگران بودند آن را هم از دست بدهند. بنابراین وقتی دیدند حاج قاسم و بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه توانسته‌اند خط دفاعی مستحکمی در برابر تکفیری‌ها به وجود بیاورند، اعتماد و شراکت کردند و این به سود ایران شد، زیرا اگر نیروی هوای روسیه از عملیات سوریه پشتیبانی نمی‌کرد، ما شاید هزاران شهید بیشتر می‌دادیم.
با پشتیبانی نیروی هوایی روسیه بود که جان هزاران نفر از مدافعان حرم حفظ شد و هزینه‌های ما نیز کاهش یافت، زیرا بخشی از هزینه‌های جنگ را روس‌ها تقبل کردند و این کاملاً به نفع ایران بود.
معتقدم دیپلمات‌های ما زمانی در دیپلماسی موفق بودند که ما در سوریه پیروز شدیم و عراق به‌وسیله تروریست‌های داعشی سقوط نکرد. اگر سوریه سقوط می‌کرد، عراق و لبنان نیز سقوط می‌کردند و در ادامه جنگ به مرزهایمان کشیده و درنهایت ناامنی داخلی ایجاد می‌شد. سؤال اینجاست اگر در آن وضعیت ما در میدان باخته بودیم، دیپلمات‌های ما سر میز مذاکره دیگر چه حرفی برای گفتن داشتند و دارند؟ دیگر ابزار قدرتی وجود ندارد که کسی بخواهد با ما مذاکره کند. بنابراین قدرت پیروزی ما در میدان است که باعث می‌شود آمریکا و اروپایی‌ها جمهوری اسلامی را جدی بگیرند.
آنا: رابطه میدان و دیپلماسی را که در تعابیر ظریف در تقابل با یکدیگر مطرح شد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مرندی: میدان خیلی خرج دیپلماسی شده و نمونه عینی آن برنامه هسته‌ای است. بخش زیادی از برنامه هسته‌ای را تعطیل کردیم تا برجام امضا شود، آن هم درحالی‌که در برجام از خطوط قرمز عبور کردند، ولی درنهایت اجازه داده شد برجام امضا شود. ما از بخش‌هایی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خودمان صرف‌نظر کردیم، یعنی چه؟ یعنی هزینه میدانی!
بیشتر بخوانید:
«ظریف گیت» تلاشی مذبوحانه برای تغییر موازنه انتخابات
ظریف در اداره وزارت خارجه دچار ضعف‌های جدی است
ما در کشور برای دیپلماسی هزینه میدانی کردیم و آنجایی که در میدان قدرت یافتیم، قدرت چانه‌زنی ما نیز در میز مذاکره افزایش یافت.
آنا: چرا ظریف نتوانست برخلاف ادعاهایش در عرصه دیپلماسی منطقه‌ای موفق عمل کند؟
مرندی: در منطقه غرب آسیا به‌دلیل اشغالگری آمریکایی‌ها در عراق، افغانستان، سوریه و دراختیار داشتن پایگاه‌های نظامی و حمایت از تکفیری‌ها، حرف اول را وزارت امور خارجه آمریکا نمی‌زند، بلکه حرف اول را سنتکام و وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) می‌زند. طبیعی است وزارت امور خارجه کشورمان از پس سنتکام برنمی‌آید، بنابراین نیروهای مسلح، ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس باید در برابر زیاده‌خواهی و تجاوز آمریکایی‌ها بایستند و از فروپاشی منطقه جلوگیری کنند.
وزارت امور خارجه در مناطقی مانند برزیل، آفریقا و آمریکای لاتین و کشورهایی مانند هند و دیگر نقاط دنیا حرف نخست را می‌زند، ولی در شرایطی که سنتکام طرف ماست، طبعاً باید در برابر آن‌ها نیروهای مسلح قرار بگیرند و این واضح است. توقع دکتر ظریف را درک می‌کنم که به‌عنوان وزیر امور خارجه دوست دارد در حوزه خارجی حرف نخست را بزند، ولی در این وضعیت و این مناطق خاص، طبیعی است که ممکن نیست.
آنا: ظریف مدعی است اگر سردار سلیمانی نبود، قدرت دیپلماسی ما افزایش می‌یافت و مذاکرات برجام پیشرفت داشت. آیا این ادعا درست است، آن هم در حالی که شاهدیم حاج قاسم نیست و مذاکرات احیای برجام به بن‌بست خورده است؟
مرندی: اصلاً این حرف اشتباه است. دکتر ظریف زیر فشار و ناراحت است و معتقدم نباید خیلی به او سخت گرفت. برخلاف این اظهارات، اگر حاج قاسم نبود سوریه، عراق و لبنان سقوط می‌کردند که هیچ، جنگ به مرزهای ما کشیده می‌شد و امنیت ملی خود را از دست می‌دادیم. آن زمان دیگر در برجام و در هر مذاکره‌ای، غربی‌ها دست برتر را داشتند.
تنها راه مقابله ما با اشغالگری آمریکا و حمایت‌شان از تکفیری‌ها این است که با ساختار مشابهی در برابر آن‌ها قرار بگیریم.
وقتی مرزها و داخل کشورمان ناامن شود، هزینه دفاع از کشور ۱۰ برابر خواهد بود. بنابراین حاج قاسم، دانشمندان هسته‌ای و متحدان ایران مجموعاً باعث شدند ما بر سر برجام و دیگر موضوعات قدرت چانه‌زنی داشته باشیم.
آنا: شواهدی از نفوذ در وزارت امورخارجه در برخی سریال‌ها مطرح شد و گمانه‌زنی‌هایی درباره نفوذ در مصاحبه ظریف وجود دارد. نظر شما چیست؟
مرندی: مصاحبه دکتر ظریف از اول نباید انجام می‌شد، نه اکنون بلکه ۱۰ سال دیگر هم نباید انجام می‌شد. حرف‌های دکتر ظریف اشتباه بود، ولی آقایان ایشان را فریب دادند و حتماً باید دستگاه‌های امنیتی بفهمند پشت‌پرده این ماجرا چه کسی بوده است.
معتقدم افرادی که این مصاحبه را ترتیب دادند کار بسیار اشتباه، بد و نامناسبی انجام دادند؛ به‌ویژه اینکه اطراف حسام الدین آشنا را کسانی گرفته‌اند که اصلاً با نظام هم‌سویی ندارند. دستگاه‌های امنیتی باید طرفهایی که این مصاحبه را به دشمنان ارسال کردند بیابند و شدیداً مجازات کنند.
انتهای پیام/۴۰۳۳/
انتهای پیام/