رها شدن از بند وابستگی با استقلال نظامی/ پهپادهای ایرانی راه پیروزی را پیش گرفتند

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، کشور ایران، به رغم تحریم‌های بین‌المللی در طی دهه‌های گذشته تقریباً در همه جنبه‌های علم و فناوری رشد چشمگیری داشته است. گواه این امر، افزایش تعداد مراکز آموزش عالی، دانشجویان و انتشار مقالات علمی است. جمعیت دانشجویان ایران از ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۵۷ به ۳.۵ میلیون نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده است.  رشد تولید محتوای علمی در ایران پس از قرن جدید میلادی شتاب زیادی به خود دید به طوری که در سال ۲۰۱۱ مجله معتبر نیوساینتیست طی مقاله‌ای اعلام کرد ایران از منظر رشد علمی «در رتبه اول جهان» قرار دارد. کشور ما در بخش‌های مختلف علوم از جمله هوافضا، فناوری هسته‌ای، تجهیزات پزشکی و تحقیقات سلول‌های بنیادی، شبیه‌سازی و... گام‌های بلندی را برداشته است. ایران در طول تاریخ همواره مهد علم و دانش بوده است و دانشمندان ایرانی در حوزه پزشکی، ریاضیات، نجوم و فلسفه و... مشارکت برجسته‌ای داشته‌اند. امروزه دانشمندان ایرانی در تلاشند تا دوران طلایی علم را در کشور احیا کنند و خود را به سطح اول فناوری جهان برسانند.

تسلیحات نظامی

ایران دارای فناوری پرتاب موشک‌های سریع ضدزیردریایی است(که می‌تواند با سرعت ۱۰۰ متر بر ثانیه در زیر آب حرکت کند) که از این حیث، کشورمان را در برخورداری از این فناوری پس از روسیه در جایگاه دوم جهان قرار می‌دهد. ایران یکی از پنج کشور جهان است که مهماتی با فناوری هدف‌گیری لیزری تولید کرده است. همچنین ایران از معدود کشورهایی است که دانش فنی هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) مجهز به سیستم‌های اسکن و شناسایی را در اختیار دارد.

در عین حال ایران در میان ۱۲ کشور دارای فناوری موشکی و سیستم‌های پیشرفته دفاع هوایی متحرک است. کشورمان طی سال‌های گذشته، پیشرفت چشمگیری در بخش دفاعی داشته و در تولید تجهیزات و سیستم‌های مهم نظامی به خودکفایی رسیده و از سال ۱۹۹۲ نیز تانک‌ها، نفربرهای زرهی، رادارهای پیشرفته، موشک‌های هدایت‌شونده، زیردریایی و هواپیماهای جنگنده خود را تولید کرده است.

تهران برای مقابله با تحریم تسلیحاتی که ایالات متحده و متحدان غربی‌اش به آن تحمیل کردند در طول جنگ ایران و عراق برنامه توسعه تسلیحات خود سرعت بخشید.

از وابستگی تا حرکت به سوی استقلال

ایران کمابیش از دهه چهل شمسی تا سال ۱۳۵۷، مجهز به جدیدترین سخت‌افزارهای و تجهیزات نظامی غربی بود. حتی برخی تجهیزات قبل از اینکه در کشورهای سازنده آن تأمین شود، به ایران صادر می‌شد که به عنوان مثال می‌توان از جنگنده اف-۱۴ تام‌کت آمریکا یا تانک چیفتن انگلیس نام برد. ایران در این برهه بیش از همه سلاح‌های خود را از بلوک غرب تأمین می‌کرد اما گوشه‌چشمی به اتحاد جماهیر شوروی نیز داشت.

پس از انقلاب اسلامی، با شروع جنگ عراق با ایران بسیاری از کشورهای غربی ایران را مورد تحریم قرار دادند. از سوی دیگر تجهیزات خریداری‌شده پیش از انقلاب که کفاف چندین سال جنگ را نمی‌دادند یا به‌سرعت تمام شدند و یا تأمین جایگزین‌ها به طور فزاینده‌ای دشوار شده بود.

ایران برای تأمین نیازهای کوتاه‌مدت خود اندکی به اتحاد جماهیر شوروی، کره شمالی، برزیل و چین روی آورد. با این وجود، به دلیل تجربه استفاده از تجهیزات با کیفیت غربی، استفاده از تجهیزات ضعیف‌تر برای نیروهای مسلح ایران قابل قبول نبود. کشورمان از اینجا به بعد تلاش کرد توانایی خود را برای فناوری ساخت تجهیزات نظامی که مشابه آن را دشمنانش دارند افزایش دهد.  

در اواخر جنگ، ایران به منظور توسعه زیرساختی همچنان نمی‌توانست روی کمک بلوک غرب حساب کند اما کوشید صنایع فناوری نظامی خود را با نبوغ مهندسان داخلی و پشتیبانی فنی روسیه، چین و کره شمالی ارتقا دهد و این فناوری‌ها را از حالت صرفاً مونتاژ به حالت مولد درآورد.

ایران در سال‌های پس از جنگ کوشید تا وابستگی نظامی خود را حتی به کشورهایی مانند روسیه و چین کم کند زیرا تجربه ابتدای انقلاب نشان داد استقلال کامل ایمن‌ترین راه ممکن است. با این حال برخی کارشناسان معتقدند بخش هوافضا هنوز یک استثناء محسوب می‌شود.

ایران که یکی از تحصیل‌کرده‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌آید، در بسیاری از مواقع  مهندسی معکوس را برای رمزگشایی از جدیدترین تجهیزات خارجی مورد استفاده قرار می‌دهد و آنها را با نیازهای خود سازگار می‌نماید. یک نمونه از مشهورترین تولیدات داخلی جنگنده آذرخش است که گفته می‌شود با تصحیحات و تغییراتی روی جنگنده اف-۵ ساخته شده است. ‌

برنامه پهپاد

ایران تاکنون چندین هواپیمای بدون سرنشین(پهپاد) تولید کرده است که می‌تواند برای عملیات شناسایی و جنگی مورد استفاده قرار گیرد. ایران چند بار هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی را با موفقیت سرنگون کرد و سپس از طریق مهندسی معکوس از فناوری مورد استفاده آنها برای ارتقای تولیدات خود بهره برد. هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی در طی جنگ داخلی سوریه و همچنین جنبش حوثی‌ها در طول جنگ داخلی یمن، به طور گسترده‌ای عمدتاً علیه اهداف سعودی مورد استفاده قرار گرفتند.

برنامه موشک هدایت‌شونده

ایران یکی از معدود قدرت‌های موشکی جهان شناخته می‌شود. در نوامبر سال ۲۰۰۶، طی یک مانور، ده‌ها موشک از جمله موشک‌های شهاب -۲ و شهاب -۳ پرتاپ شدند و توانایی نظامی ایران به رخ جهانیان کشانده شد. بُرد این موشک‌ها از ۳۰۰ کیلومتر تا ۲۰۰۰ کیلومتر متغیر بود.

کارشناسان ایرانی در موشک‌های شهاب -۳ تغییراتی ایجاد کرده‌اند که در کلاهک‌های خوشه‌ای آن ۱۴۰۰ بمب حمل شود. این مانور ایران کمتر از یک ماه پس از مانور نظامی ایالات متحده در خلیج فارس انجام شده بود. پایگاه‌های موشکی زیرزمینی ایران در بسیاری از شهرستان‌ها در عمق ۵۰۰ متری زمین قرار دارد.

ریشه برنامه توسعه موشک در صنایع نظامی ایران به جنگ طولانی و پرهزینه کشورمان با عراق برمی‌گردد که زمانی رژیم بعثی، وقت و بی‌وقت حملات هوایی به شهرها انجام می‌داد. از سوی دیگر ایران دریافته بود که نمی‌تواند با نیروهای خود به برخی تأسیسات یا اهداف خاص عراق حمله کند. این مسئله، منجر به تدوین یک برنامه بلندپروازانه توسعه موشکی شد که همچنان ادامه دارد و ایران را به یکی از قدرت‌های برتر موشکی جهانی تبدیل کرده است. همچنین به لطف این تحقیقات، ایران امروز در کنار توسعه موشک‌های پیچیده هدایت‌شونده میان‌برد، در حال توسعه ماهواره و تجهیزات فضایی است. مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک(IISS) دستاوردهای ایران را در توسعه صنایع موشکی «چشمگیر» خوانده است.

انتهای پیام/۴۱۶۰/پ