راستی آزمایی در دوره اوباما زمان‌بر بود اما حالا نیست؟/ دو عبارت «خسارت محض» رهبر معظم انقلاب؛ گویای دستاوردهای ادعا شده
گروه جهان خبرگزاری آنا، مالک شریعتی با انتشار رشته توییتی به موضوع تناقضات نظرات کارشناسی وزارت امور خارجه درباره راستی آزمایی پرداخت و با به راه انداختن هشتگ #راستی_آزمایی_واقعی نوشت: در نظر رسمی حسن روحانی و محمدجواد ظریف در معنای راستی آزمایی استدلال‌های قبلی و گزارش‌های متقن مرکز پژوهش‌های مجلس کنار گذاشته شده؛ گزارش‌هایی که مستند به سه گزارش رسمی وزارت امور خارجه به مجلس، سه، ۶ و ۹ ماه پس از اجرای برجام و قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در ۲۶ فروردین تا ۲۶ مهر ۹۵ است.
وی افزود: در گزارش سه ماهه موضوع رفع تحریم‌ها در بخش (ج) آمده است؛ در ابتدای بند اول آن یعنی از بین رفتن زیرساخت تحریم‌ها نوشته شده است «برچیده شدن و از بین رفتن زیرساخت تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای که بعضاً از آن با تعبیر لغو تحریم‌ها روی کاغذ یاد می‌شود، به لحاظ حقوقی و سیاسی اهمیت خاصی دارد». در بند دوم و مهم این بخش از گزارش، رفع تحریم‌ها در عمل است؛ دقیقاً آنچه امروز به‌عنوان راستی آزمایی همه به دنبال آن هستیم. مجلس می‌گوید زمان‌بر است و دولت ادعا می‌کند خیلی سریع قابل انجام است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در ادامه با تأکید بر عبارت‌های مهم می‌نویسد: سوئیفت که قطع آن باعث قطع ارتباط بانکی کشور با نظام مالی پولی بین‌المللی شده بود، بار دیگر برقرار شد. استفاده از سوئیفت به دلیل ضرورت به‌روزرسانی نرم‌افزارها و تمهید سایر زمینه‌های فنی، در عمل چند هفته‌ای طول کشید. روابط بانکی به‌تدریج روند بازگشت به وضعیت عادی را طی می‌کند. سال‌های ۸۹ تا ۹۲، مشتریان نفت ما به سمت سایر تولیدکنندگان رفتند و نیازهای خود را عمدتاً با قراردادهای مدت‌دار تأمین کردند. بعد از اجرای برجام تحریم نفت مرتفع و فروش نفت از سر گرفته شد. مشتریان قبلی به‌تدریج در حال بازیابی و مشتریان جدید نیز به‌تدریج اضافه می‌شوند.
شریعتی در ادامه بیان گزارش وزارت امور خارجه نوشت: ظرف سه ماه گذشته با تلاش فوق‌العاده وزارت نفت، فروش نفت خام به حدود ۲ میلیون بشکه رسیده است و انتظار می‌رود تا یک سال دیگر به سقف قبلی بازگردد. مذاکره با شرکت‌های معتبر بین‌المللی برای انعقاد قراردادهای اکتشاف و سرمایه‌گذاری نیز در حال انجام است. براثر رفع تحریم‌های حوزه کشتیرانی، کشتی‌سازی و حمل‌ونقل، بخش عمده ناوگان کشتیرانی ایران و شرکت‌های کشتیرانی و نفت‌کش از تحریم‌ها خارج شدند و امکان احیای فعالیت‌های عادی خود را بازیافته‌اند. همچنین فعالیت مجدد خطوط و شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی در بنادر ایران شروع شده است.
وی افزود: وزارت امور خارجه حل‌وفصل دعوای پرونده خریدهای نظامی پس از ۳۰ سال و اخذ اصل و سود پول ایران بالغ بر ۱.۷ میلیارد دلار (پرونده جیسون رضاییان)، مذاکرات موفق با برخی کشورها درباره تأمین مالی پروژه‌ها بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار و مذاکره موفق موافقت‌نامه‌های دوجانبه حمایت از سرمایه‌گذاری را در این گزارش ذکر کرده است.
آیا می‌توان به انجام تعهدات آمریکای بدعهد که سابقه بد خود را در دوران اوباما (معاونت بایدن) اثبات کرده، اعتماد کرد و آیا دقت کافی در راستی آزمایی انجام تعهدات، اساساً ظرف مدت کوتاه چند روز و هفته قابل دستیابی است؟
در بخش «د» گزارش مذکور درباره چالش‌ها و موانع موضوع تداخل تحریم‌های لغو شده و نشده و به‌ویژه تأثیر تحریم‌های اولیه آمریکا بر سایر تحریم‌ها ذکر شده و آمده است: به‌عنوان نمونه ممنوعیت استفاده از سیستم مالی آمریکا یک تحریم اولیه است، بسیاری از تعاملات مالی دنیا کم یا زیاد با این سیستم سروکار پیدا می‌کند. تنها ۳ ماه از اجرای برجام گذشته است. بازگشت به وضعیت قبل از تحریم‌ها به لحاظ فنی و عملیاتی مسلماً به زمان احتیاج دارد. یک نمونه ساده میزان فروش نفت خام است. فروش نفت خام کشورمان بر اثر تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا از ۲.۵ میلیون بشکه به ۱ میلیون در آستانه توافق ژنو رسید. در این مدت بسیاری از مشتریان نفت ما به سمت سایر تولیدکنندگان رفته‌اند. طبیعی است که انتظار نمی‌رود روز بعد از رفع تحریم‌ها فروش ما به ۲.۵ میلیون بشکه بازگردد. مسلماً می‌بایست مجدداً بازاریابی انجام شود، خریداران سابق احیا یا خریداران جدید پیدا شوند، قرارداد تنظیم شود و ...
بیشتر بخوانید:
در ادامه گزارش وزارت امور خارجه در سال ۱۳۹۴ که شریعتی آن را بازنشر کرده، آمده است: نگرانی مؤسسات مالی به دلیل ارعاب آمریکا و تحمیل جریمه‌های سنگین چندین میلیاردی بر بانک‌ها، فضای روانی سنگینی برای شروع مجدد همکاری با ایران ایجاد کرده و بهانه‌تراشی، کارشکنی و تعلل طرف آمریکایی به‌ویژه وزارت خزانه‌داری آمریکا مزید بر علت و به مشکلی اساسی تبدیل شده است. با وجود اظهارنظرهای مکرر مقام‌های آمریکایی درباره تعهد آمریکا به ایفای تعهدات خود وفق برجام، محافل قدرتمندی درون دستگاه اجرایی آمریکا (دولت اوباما) رغبت چندانی به اقدام فعالانه برای رفع نقاط ابهام ندارند و حتی در مواردی تلاش‌های انجام‌شده برای رفع موانع را خنثی می‌کنند.
این گزارش می‌افزاید: تقریباً تمامی بانک‌ها، شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی که از آنها انتظار همکاری اقتصادی با ایران می‌رود، بخش خصوصی هستند و به دستور دولت‌ها وارد تعاملات اقتصادی نمی‌شوند. مهم‌ترین عامل در محاسبه هزینه -فایده بنگاه‌های اقتصادی، میزان اطمینان به این تعامل و فضای پیرامونی آن است.
با وجود این، در گزارش ۶ ماهه که ۲۶ تیرماه همان سال به مجلس شورای اسلامی ارائه شد، با کمی پسرفت نسبت به گزارش گذشته آمده است: در حوزه ارتباطات بانکی برقراری روابط در حال گسترش است، البته بانک‌های کوچک‌تر با رغبت بیشتری وارد تعامل شده ولی بانک‌های بزرگ‌تر برقراری روابط بانکی را به انجام بررسی‌های بیشتر منوط کرده‌اند. مشتریان گذشته نفت خام ایران به‌تدریج در حال بازیابی هستند و مشتریان جدید نیز به‌تدریج اضافه می‌شوند. صادرات نفت خام از ۹۷۰ هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست ۱۳۹۲ به حدود ۲ میلیون بشکه در خردادماه ۱۳۹۵ افزایش یافته و بازار نفت خام ایران در اروپا در حال احیا است. واقعیت این است که بسیاری از انتظارات و توقعات قبلی که در بسیاری فعالان اقتصادی ایرانی و خارجی ایجاد شده بود، برآورده نشده است و برآورده شدن بسیاری از انتظارات به زمان طولانی‌تری نیاز دارد.
همچنین در گزارش ۹ ماهه که ۲۶ مهر ۹۵ ارائه شد، نامه اعتراض به فدریکا موگرینی، مسئول وقت سیاست خارجه اتحادیه اروپا بیان شد و آمده است: اشاره به پایبندی کامل ایران به تعهدات خود، ضرورت اقدامات لازم برای اجرای مؤثر تعهدات طرف‌های مقابل، بیان نمونه‌هایی از تعلل یا اهمال طرف‌های مقابل به‌ویژه آمریکا و کشورهای اروپایی در اجرای مؤثر تعهدات خود در بخش رفع تحریم‌ها، درخواست تشکیل جلسه کمیسیون مشترک در سطح وزیران امور خارجه برای رسیدگی به موارد تعلل طرف‌های مقابل و رفع موانع بهره‌مندی کامل ملت ایران از ظرفیت‌های برجام، عملکرد نامطلوب در بخش مالی و بانکی و دسترسی نداشتن ایران به حوزه‌های تجارت، فناوری، تأمین مالی و انرژی مطرح شد.
همچنین با تشکیل جلسه وزیران و دو جلسه سطح کارشناسی، پس از ۹ ماه، مجوز فروش ایرباس و بوئینگ به ایران صادر شد و پس از ۱۰ جلسه کارگروه خرید کمیسیون برجام فعال شد که تمهید ملزومات فنی و انسانی برای این منظور در کارگروه و اعضای آن ازجمله ایران و دبیرخانه سازمان ملل متحد، زمان‌بر بود. از روز اجرای برجام، صادرات نفت خام پیوسته در حال افزایش بوده است. به‌طوری که از ۹۷۰ هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست ۹۲ به ۲.۴ میلیون بشکه در روز در شهریور ۹۵ افزایش یافته و شاهد رفت‌وآمد کم‌سابقه (و بی‌نتیجه) سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی بودیم.
مالک شریعتی در ادامه بیان گزارش وزارت امور خارجه نوشت: شرکت ملی نفت‌کش، امکان احیای فعالیت خود را بازیافت، موفق شده بعد از ۹ ماه، ۳ میلیارد دلار اعتبار اخذ کند، امکان خرید قطعات موردنیاز نفت‌کش‌ها تا حد زیادی فراهم شد، تعمیرات ادواری و سفری با استفاده از حوضچه‌های خشک تسهیل شده و بهره‌مندی از خدمات باکیفیت بالا و هزینه کم‌تر میسر شده است. برخی موانع و مشکلات فنی در مراودات مالی و بانکی، اهمال‌ها و تعلل‌های طرف‌های غربی ۱+۵ به‌ویژه آمریکا باعث شد تا گشایش‌های ناشی از برجام کم‌تر از حد انتظار باشد.
وزارت امور خارجه درباره زمان‌بر بودن به‌روزرسانی مؤسسات مالی و بانک‌های داخلی گزارش کرد: در بیش از ۱۰ سال تحریم علیه ایران، بانک‌ها و مؤسسات مالی ایران به‌طور کامل از نظام مالی بین‌المللی منقطع شد و عملاً از تحولات عقب مانده‌اند. در این فاصله، تحولات عمده‌ای به لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری رخ داده است.
مالک شریعتی با توجه به نکات فوق در گزارش‌های رسمی وزارت امور خارجه این سؤالات را مطرح کرد: آیا می‌توان به انجام تعهدات آمریکای بدعهد که سابقه بد خود را در دوران اوباما (معاونت بایدن) اثبات کرده، اعتماد کرد و آیا دقت کافی در راستی آزمایی انجام تعهدات، اساساً ظرف مدت کوتاه چند روز و هفته، قابل دستیابی است؟
وی افزود: آیا در پایان دولت اوباما دو عبارت خسارت محض رهبر انقلاب و تقریباً هیچ رئیس وقت بانک مرکزی و محقق نشدن وعده‌ها، گویای واقعیت دستاوردهای ادعاشده در این سه گزارش نیست؟ چرا در مقام استدلال اینکه تحریم‌ها رفع نشد، می‌گفتید زمان‌بر است، ولی الان می‌گویید سریع و چند روزه شدنی است؟
انتهای پیام/۴۰۳۳/
انتهای پیام/