معجزه مرد لبنانی برای بشار اسد/ چرا قنطار ترور شد؟

سیامک کریمی، گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: صبح امروز (یکشنبه) صدای انفجارهای مهیبی، ساکنان محله حومصی در شهرجرمانا در جنوب دمشق را از خواب بیدار کرد. یک ساختمان شش طبقه در این محله کاملا تخریب شده بود و هشت تن از ساکنان این ساختمان که یکی از آن‌ها سمیر قنطار، فرمانده ارشد عملیاتی حزب‌الله بود، کشته شده بودند.

به گفته شبکه المیادین، نزدیک به حزب‌الله لبنان، قنطار نزدیک به یک‌سال در این ساختمان سکونت داشت.

همچنین وب‌سایت «وای‌نت» متعلق به روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارونوت» گزارش کرده است که علاوه بر قنطار، فرحان الشعلان یکی دیگر از اعضای حزب‌الله لبنان نیز در اثر این حملات کشته شده است.

اسرائیل از ابتدای جنگ داخلی در سوریه، بارها با تجاوز به حریم هوایی سوریه، شماری از فرماندهان یا وابستگان به حزب‌الله لبنان را ترور کرده است.

در حمله اخیر نیز دو جنگنده اسرائیلی که احتمالا از نوع F15 بوده‌اند، با پرواز در ارتفاع بالا در آسمان سوریه و سپس شلیک موشک‌های برد بلند هدایت‌پذیر، ساختمان محل سکونت قنطار را به تلی از خاک تبدیل کردند. این حمله نشان می‌دهد که منابع امنیتی اسرائیل اشراف کاملی بر موقعیت قنطار پیدا کرده بودند.

سمیر قنطار، هفت سال پیش و پس از 30 سال اسارت در طرح معاوضه اسیران لبنانی و اسرائیلی از زندان آزاد شد. او که پیش از بازداشت توسط نیروهای امنیتی اسرائیل، گرایش‌های مارکسیستی داشت و عضو «جبهه آزادیبخش فلسطین» به شمار می‌آمد در زندان‌های اسرائیل با اعضای حزب‌الله لبنان آشنا و تحت تاثیر آن‌ها به این گروه لبنانی پیوست.

روابط حسنه حزب‌الله لبنان و دولت سوریه باعث شد تا وی خیلی زود مورد توجه بشار اسد قرار گیرد. اسد در مراسمی مدال ملی سوریه را به قنطار اعطا و از مجاهدت‌های ضداسرائیلی او به نیکی یاد کرد. اما این آخرین رابطه میان قنطار و اسد نبود.

جنگ داخلی سوریه و شبه‌نظامیان لبنانی

با شروع جنگ داخلی در سوریه، ارتش این کشور که آمادگی ایستادگی در برابر آن دسته از شبه‌نظامیانی را نداشت که به خوبی برای جنگ چریکی آماده بودند، بشار اسد را مطلع کردند که این وضعیت می‌تواند به محاصره کامل دمشق منجر شود.

اسد بلافاصله دست به دامان متحدان منطقه‌ایش شد. حزب‌الله لبنان که کارنامه درخشانی از جنگ چریکی در ایام «جنگ 33 روزه جنوب لبنان» برای خود دست و پا کرده بود، روانه سوریه شد تا در برابر شبه‌نظامیان مخالف اسد ایستادگی کند. رهبران حزب‌الله برای این عملیات، حساب ویژه‌ای روی سمیر قنطار باز کرده بودند که در نوجوانی و جوانی دوره‌های مختلف جنگ چریکی را در اردوگاه‌های شبه‌نظامیان چپ‌گرای جبهه آزادی‌بخش فلسطین پشت سر گذاشته بود.

هنوز مشخص نیست که قنطار از چه زمانی وارد سوریه شده است. اما وب‌سایت «وای‌نت» ادعا کرده است که قنطار در سال 2014 به سوریه اعزام شده است.

قنطار در سوریه ماموریت مشخصی را برعهده داشت. او که اصالتا از مسلمانان دروزی، یکی از فرقه‌های اسماعیلیه، به شمار می‌آمد، وظیفه داشت تا شبه‌نظامیانی از میان دروزی‌های سوریه که عمدتا در نواحی بلندی‌های جولان سکونت دارند، تشکیل دهد.

اگرچه این مبارز لبنانی نزدیک به 30 سال، از اسلحه و رزم به دور بود اما آموزش‌های دوره‌های نوجوانی و جوانی‌اش به اندازه‌ای موثر بودند تا وی، شبه‌نظامیانی کارآمد در میان دروزی‌های سوریه تشکیل دهد. اطمینان بشار اسد به قنطار سبب شد تا بخش عمده‌ای از عملیات آزادسازی «قنیطره» به قنطار واگذار شود. این مبارز لبنانی خیلی زود و با موفقیت از این عملیات خارج شد. قنیطره پس از یک ماه نبرد میان شبه‌نظامیان دروزی تحت رهبری قنطار و شبه‌نظامیان عضو «ارتش آزاد سوریه» و «جبهه النصره»، به کنترل کامل یگان تحت رهبری قنطار درآمد.

موفقیت قنطار در آزادسازی قنیطره، فرماندهان امنیتی و نظامی سوریه را به این صرافت انداخت که ماموریت‌های حساس‌تری به وی بسپارند. به این ترتیب، شماری از کماندوهای حزب‌الله لبنان و ارتش سوریه تحت فرماندهی قنطار قرار گرفتند. این بار ماموریت دوگانه‌ای به قنطار سپرده شد. او در ماموریت جدیدش وظیفه داشت از یک سو، ارتش سوریه را در پاکسازی مناطق تحت کنترل مخالفان بشار اسد کمک کند و از سوی دیگر، حملات ایذائی حزب‌الله لبنان از داخل خاک سوریه به نواحی مرزی واقع در سرزمین‌های اشغالی ورای بلندی‌های جولان را مدیریت کند.

وب‌سایت «دبکا فایل» نزدیک به منابع امنیتی و نظامی رژیم صهیونیستی گزارش کرده است که حمله حزب‌الله لبنان به اهدافی ورای بلندی‌های جولان زیر نظر مستقیم قنطار انجام شده است. مراد از این حملات، عملیات راکتی حزب‌الله لبنان در ژانویه 2014 (دی‌ماه 93) است. در این حملات، چندین خودرو متعلق به ارتش اسرائیل در پاسخ به ترور «جهاد مغنیه» پسر «عماد مغنیه» فرمانده ارشد حزب‌الله لبنان، هدف حمله قرار گرفتند.

این حملات، نخستین حملات از داخل خاک سوریه به اسرائیل پس از 32 سال به شمار می‌آمد. آخرین حملات مشابه، در جریان جنگ «یوم کیپور» انجام شده بود. جنگی که با پیروزی گسترده و غافل‌گیرکننده ارتش سوریه و مصر آغاز شد اما پس از باز شدن معبری در میان مواضع ارتش سوریه در بلندی‌های جولان و دور زدن ارتش مصر توسط یگان‌های نظامی ارتش اسرائیل و محاصره تیپ‌های عملیاتی مصر در صحرای سینا با پیروزی تل‌آویو خاتمه پیدا کرد.

به نظر می‌رسد ماموریت جدید قنطار، سبب شد تا وی مجددا در کانون ماشین تجاوز اسرائیل قرار گیرد. شبکه 10 اسرائیل نیز در گزارشی ادعا کرد: «قنطار، رهبری شبکه تروریستی ضداسرائیلی در سوریه را برعهده گرفته بود.» ادعایی مشابه نیز توسط وب‌سایت «اورشلیم پست» مطرح شده است.

وب سایت «تایمز آو اسرائیل» متعلق به همین روزنامه که با بیش از 2 میلیون نسخه فروش، پرتیراژترین روزنامه در سرزمین های اشغالی به شمار می آید، ادعای دیگری مطرح کرده است. به نوشته این وب‌سایت، قنطار در ماه‌های اخیر بسیار به ایران نزدیک شده و با مستشاران سپاه قدس ارتباط نزدیکی داشت. این گزارش بدون آن که جزئیاتی از این ارتباط ارائه دهد، افزود که این حمله را باید پاسخی به ایران دانست تا حزب‌الله لبنان.

وب سایت «هاآرتص» نیز در گزارشی به قلم «آموس حرل» ادعای مشابهی را مطرح کرده بود. حرل که عمدتا گزارش‌های مربوط به مسائل امنیتی مربوط به ایران را برای وب‌سایت هاآرتص می‌نویسد، در این گزارش مدعی شده بود که مستشاران نظامی ایرانی، از مدت‌ها پیش متوجه هوشمندی عملیاتی قنطار شده بودند و قصد داشتند تا ماموریت‌های ضداسرائیلی به وی بسپارند. حرل نیز همچون گزارش‌نویس تایمز آو اسرائیل، هیچ مدرک و نشانه‌ای از این ادعا به دست نداده است.

به هر تقدیر، واضح است که احیای فعالیت های نظامی و عملیاتی قنطار، باعث شده بود تا فرماندهان موساد خطرات زیادی از جانب وی متوجه رژیم اسرائیل ببیند. آن ها بیم آن داشتند که بازگشت قنطار به جنوب لبنان می‌تواند دردسرهای بسیاری برایشان فراهم کند. به همین دلیل، ترور این مبارز لبنانی نه تنها به زعم خودشان، خیال‌شان را راحت می‌کرد بلکه می‌توانستند با این عملیات، ضربه‌ای به دولت بشار اسد وارد کنند که در ماه‌های اخیر با حمایت‌های روسیه، پیروزی‌های میدانی گسترده‌ای به دست آورده است.