مدرسه کسب‌وکار نرم‌افزار و هوش مصنوعی راه‌اندازی می‌شود/ 2 نکته تضمینی در مسیر موفقیت سراهای نوآوری

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، حسین عقابی؛ اردیبهشت ۹۸ از طرف معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی دستورالعمل راه‌اندازی سراهای نوآوری این دانشگاه به‌منظور ابلاغ به واحدهای دانشگاهی اعلام نهایی شد. سراهای نوآوری‌ای که شامل زیرساخت‌های فناوری و نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، مراکز TTO، مراکز شتاب‌دهی، مراکز کسب و کار، مراکز ثبت اختراع و مراکز خدمات فناوری هستند و به‌صورت متمرکز ایجاد می‌شوند.

معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کرد که با توجه به ظرفیت استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی در هر استان بین یک تا چند سرای نوآوری ایجاد و به‌صورت واحد فناوری مانند واحدهای دانشگاهی فعالیت می‌کنند و مسائل مالی و قراردادی آن‌ها کاملاً به‌صورت جداگانه انجام می‌شود.

سراهای نوآوری در اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور علاوه بر این‌که می‌توانند در محدوده دانشگاهی تأثیرگذار باشند و افراد بسیاری را به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان سوق دهند و شرکت‌های کارآفرین ایجاد کنند در رونق تولید و اقتصاد مقاومتی نیز نقش بسیار مؤثری ایفا خواهند کرد.

هفته دوم شهریور (۱۲ شهریور ۹۸) و بعد از ابلاغ دستورالعمل راه‌اندازی سراهای نوآوری، این اعلام و وعده محقق شد، وعده‌ای که چهار ماه بیشتر طول نکشید و نشان داد دانشگاه آزاد اسلامی در عرصه علم و فناوری و حرکت به سمت دانشگاه‌‌های کارآفرین و نسل چهارمی جدی است. در این راستا چهار سرا در نقاط مختلف کشور کلید خورد و ابتدا دو سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با محور «صنایع فلزی و ماشین‌سازی» و «کشاورزی» با رویکردی ملی کار خود را آغاز کرد.

بعد از این دو سرای نوآوری در استان اصفهان در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان هم نخستین سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان با محور کشت، تجاری‌سازی و صادرات گیاهان زینتی گشایش یافت. چهارمین سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان ارتقای عملکرد اسب اصیل ترکمن در واحد دانشگاهی علی‌آباد کتول گشایش یافت.

حالا و بعد از حدود ۲ سال که از ابلاغ دستورالعمل راه‌اندازی سراهای نوآوری می‌گذرد و تعداد این سراها در واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور به عدد ۳۰ نزدیک شده و درخواست ایجاد سراها با توجه به ظرفیت واحدهای دانشگاهی در شورای مدیریت فعالیت‌های اقتصاد دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی در حال بررسی و اخذ مجوز است.

خبرگزاری آنا در سلسله گفت‌وگوها و گزارش‌هایی با عنوان «تبدیل فناوری به ثروت» مجموعه مأموریت‌ها، فعالیت‌ها و دستاوردهای سراهای نوآوری ایجادشده در واحدهای دانشگاهی را پیگیری و بررسی می‌کند.

بیشتر بخوانید:

بهبود کسب‌وکار گیاهان دارویی با چاشنی نوآوری

جذب 8 هسته فناور در سرای نوآوری فرش ماشینی

4 تیم فناور در سرای نوآوری مبل و منبت مستقر می‌شوند

دانشگاه آزاد اسلامی قزوین از سال ۱۳۸۲ با راه‌اندازی آزمایشگاه تحقیقاتی مکاترونیک موفق به اخذ عنوان «قطب علمی روباتیک» شد و مرکز تحقیقات خودرو را با به‌کارگیری گروهی از استادان اهل‌ فن راه‌اندازی کرد.

دانشگاه آزاد اسلامی قزوین یکی از مهم‌ترین مراکز تربیت دانشجویان توانمند بوده و با توجه به سابقه موفقیت‌آمیز این دانشگاه در سال‌های متمادی در زمینه تربیت نیروهای متخصص، استادان مجرب و توسعه دانش‌های بنیادین در قطب روباتیک، سرای فناوری و نوآوری‌های پیشرفته حمل‌ونقل و هوش مصنوعی را راه‌اندازی کرد.

خبرنگار آنا به همین مناسبت با مرتضی موسی‌خانی رئیس سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین که دربرگیرنده دو سرای نوآوری هوش مصنوعی به سرپرستی سعید ابراهیمی‌جم و سرای نوآوری خودرو و حمل‌ونقل پیشرفته به سرپرستی محمد نوروزی است، گفت‌وگو کرده است که در ادامه خواهیم خواند.

آنا: دلایل انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی قزوین برای ایجاد دو سرای نوآوری هوش مصنوعی و سرای نوآوری خودرو و حمل‌ونقل پیشرفته چه بود و فعالیت‌ها از چه زمانی آغاز شد؟

موسی‌خانی: سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین دربرگیرنده دو سرای نوآوری هوش مصنوعی به سرپرستی سعید ابراهیمی‌جم و سرای نوآوری خودرو و حمل‌ونقل پیشرفته به سرپرستی محمد نوروزی بوده که مجوز آن تابستان 1399 به تصویب شورای مدیریت دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی رسید. این سرای نوآوری در ساختمان مرکز فناوری و نوآوری سینتک مستقر بوده که راه‌اندازی و فعالیت آن از سال 1390 در این واحد دانشگاهی آغاز شده است.

دانشگاه آزاد اسلامی قزوین از دیرباز دانشگاهی متمرکز بر رشته‌های مهندسی و صنعتی بوده و اغلب در زمینه‌های مختلف اتوماسیون صنعتی، فناوری اطلاعات و نرم‌افزار فعالیت می‌کند. مرکز تحقیقات مکاترونیک این دانشگاه حدود 14 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده و با اخذ عنوان «قطب علمی روباتیک» همواره در جذب و تربیت دانشجویان توانمند و علاقه‌مند به فعالیت در زمینه هوش مصنوعی و روباتیک و همین‌طور به‌کارگیری گروهی از استادان اهل‌فن، بسیار فعال و موفق بوده است.

اعضای این مرکز تاکنون بیش از 50 مقاله علمی چاپ کرده و بیش از 190 مقام جهانی را از مسابقات معتبر بین‌المللی کسب کرده‌اند. راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان توسط ایده‌پردازان و نیروهای متخصص پرورش‌یافته در قطب علمی روباتیک (MRL) از مهم‌ترین دستاوردهای این مجموعه است.

دلایل ایجاد 2 سرای‌نوآوری در واحد قزوین

از سوی دیگر مرکز تحقیقات خودرو و مکانیک نیز از سال 1386 فعالیت خود را در راستای توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل مبتنی بر انرژی‌های پاک مانند خودرو الکتریکی، خورشیدی و هیبریدی و ... آغاز کرد و در این سال‌ها موفق به کسب هشت مقام ملی و بین‌المللی در مسابقات داخلی و خارجی شد. از مهم‌ترین فعالیت‌های این مرکز می‌توان طراحی و ساخت محصولات متعددی مانند انواع خودرو، موتورسیکلت و تجهیزات جانبی و ساخت خودرو الکتریکی یوز نام برد.

پس از بررسی عملکرد روشن فناوری‌ها، تکیه بر سبقه موفقیت‌آمیز مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در سالیان متمادی، تربیت نیروهای متخصص و استادان مجرب در حوزه‌های مختلف و به‌دلیل توسعه و حمایت بیش‌ازپیش در راستای تجاری‌سازی محصولات و پژوهش‌های انجام‌شده، ایجاد سراهای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی قزوین پیشنهاد و به تصویب شورای مدیریت فعالیت‌های دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی رسید.

آنا: از ابتدای آغاز کار سرای نوآوری در واحد متبوع شما چه فعالیت‌هایی صورت گرفته است؟

موسی‌خانی: سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین اکنون در فضایی با مساحت حدود 20 هزار مترمربع در مجموعه فناوری و نوآوری سینتک واقع شده که فاز دوم ساختمان آن تیر 99 در 7 هزار مترمربع افتتاح شد. فضای کار اشتراکی با نام اوزون با مساحت 900 مترمربع برای فعالیت خلاقانه و تیم‌های نوبنیان و رویدادهای کارآفرینانه تجهیز و آماده بهره‌برداری است.

برنامه فعالیت یک‌ساله سرای نوآوری هوش مصنوعی و حمل‌ونقل پیشرفته تدوین و برای اخذ مصوبه شورای مدیریت فعالیت‌های دانش‌بنیان ارائه شده است. بخش دیگری از ساختمان سرای نوآوری به دو هسته بازی‌سازی دانش‌بنیان و یک هسته تحقیقاتی نوآوری‌های مالی و کارگاه تولید مربوط به شرکت دانش‌بنیان در حوزه خودرو الکتریکی تخصیص یافته است.

رویداد پل نوآوری برای حل چالش‌های فناوری هوش مصنوعی و اتوماسیون شرکت «دیجی‌کالا نکست» به‌صورت مجازی برگزار می‌شود.

آنا: نحوه تعامل و همکاری نهادها و سازمان‌های مربوط با سرای نوآوری واحد قزوین به چه صورت بوده و آیا تفاهم‌نامه و یا قراردادی در زمان فعالیت سرا تبادل شده است؟

موسی‌خانی: تاکنون برخی تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران منعقد شده که با توجه به تعریف نشدن هویت مستقل حقوقی این سرای نوآوری همه تفاهم‌نامه‌ها بین دانشگاه آزاد اسلامی قزوین و سازمان‌ها به امضا رسیده و تفاهم‌نامه‌ای نیز با صندوق‌های پژوهش و فناوری و دو سازمان در دست انجام است.

آنا: با توجه به فعالیت متمرکز سرا در زمینه زیرساخت‌های فناوری و نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، TTO، شتاب‌دهی، کسب‌وکار، ثبت اختراع و مراکز خدمات فناوری چه فعالیتی در سرای نوآوری قزوین صورت گرفته است.

موسی‌خانی: اکنون دو شتاب‌دهنده نرم‌افزاری سورس و سخت‌افزاری هکسین در حال اجرای برنامه‌های شتاب‌دهی اختصاصی خود برای استارت‌آپ‌ها هستند. شتاب‌دهنده سورس در وسعت 500 مترمربع با امکانات فضای کار اشتراکی و اداری و تجهیزات کامپیوتری از سال 1394 و با تمرکز بر حوزه نرم‌افزار، فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی آغاز به‌کار کرده، این مرکز تاکنون برای بیش از 30 استارت‌آپ در چهار نسل برنامه شتاب‌ده‌ی اجرا کرده و اکنون مشغول به اجرای پنجمین برنامه شتاب‌دهی استارت‌آپ‌های نرم‌افزاری برای چهار استارت‌آپ جدید است.

شتاب‌دهنده هکسین با وسعت 500 مترمربع با امکانات فضای کار اشتراکی، آزمایشگاه الکترونیک، کارگاه مکانیک و تجهیزات کامپیوتری سال 1397 افتتاح شد و در حال اجرای دوره نخست شتاب‌دهی برای هفت استارت‌آپ با اولویت در حوزه سلامت دیجیتال و حمل‌ونقل (پروژه ویلچیر هوشمند ایستا و اسکوتر) است. مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین به‌عنوان بخش دیگری از این سرای نوآوری در دو طبقه از ساختمان با 57 شرکت که 20 شرکت آن دانش‌بنیان هستند، خدمات خود را ارائه می‌دهد.

آنا: برنامه‌های پیش روی سراهای نوآوری واحد قزوین را تشریح کنید.

موسی‌خانی: برنامه‌های سال جاری سرای نوآوری بر اساس مندرجات ماده 15 آیین‌نامه سراهای نوآوری در سه قالب برنامه شامل آموزش خلاقیت با راه‌اندازی مدرسه کسب‌وکار و رویدادهای جذب ایده‌های برتر، برنامه رشد و کارآفرینی با حمایت مالی و مربیگری، اجرای برنامه شتاب‌دهی برای استارت‌آپ‌ها، برنامه تجاری‌سازی و ارزش‌آفرینی با حمایت از شرکت‌ها برای اخذ گواهی دانش‌بنیان و تخصیص تسهیلات و سرمایه‌گذاری است که امیدواریم با تصویب این برنامه‌ها و تأمین اعتبارهای لازم به اهداف مورد نظر دست یابیم.

تهیه اساسنامه سرای نوآوری، افتتاح حساب بانکی سرای نوآوری، عقد قرارداد همکاری برای تأمین سرمایه برنامه‌ها و طرح‌های در حال اجرا در سرای نوآوری از طریق سرمایه‌گذاران خطرپذیر، تخصیص فضا برای استقرار نمایندگان شرکت‌های سرمایه‌گذاری، حمایت از توسعه حداقل پنج محصول و سرویس جدید استارت‌آپی با اجرای برنامه شتاب‌ده‌ی منحصربه‌فرد در شتاب‌دهنده‌های سورس و هکسین و حمایت برای اخذ گواهی دانش‌بنیان برای محصولات فناورانه خارج شده از رویدادهای سرا ازجمله برنامه‌های در دست اقدام این سرای نوآوری است.

اجرای برنامه‌های آموزش تخصصی، مهم‌ترین رکن در ایجاد خلاقیت و بروز ایده‌های نوآورانه است؛ بنابراین گام نخست سرای نوآوری، راه‌اندازی مدرسه کسب‌وکار نرم‌افزار و هوش مصنوعی خواهد بود. در این مدرسه محتوای آموزشی در سه رشته برنامه‌نویسی، بازی‌سازی رایانه‌ای و طراحی ابزارهای هوشمند (از مبتدی تا پیشرفته) تدوین و تدریس خواهد شد.

چالش دیگر اکنون جذب ایده، انتخاب بهترین‌ها و گروه‌سازی است. برگزاری دو رویداد فناورانه با عنوان چالش هوش مصنوعی و ابزارک‌های هوشمند ایران و چالش برنامه‌نویسی کاربردی از دیگر فعالیت‌های سال جاری است که نتیجه این رویدادها به شناسایی استعدادها و ایده‌های برگزیده منجر شده و برگزیدگان این رویدادها به شتاب‌دهنده‌ها معرفی خواهند شد.

آنا: تأثیرگذاری سرای نوآوری متبوع شما در دانشگاه (درآمد غیرشهریه و..)، شرکت‌های دانش‌بنیان، کارآفرینی، رونق تولید و .... چگونه بوده است.

موسی‌خانی: موفقیت در حوزه فناوری‌های نوظهور، قطعاً به زمان نیاز دارد و در گام‌های ابتدایی انتظار بازدهی بالای اقتصادی از هسته‌ها و شرکت‌هایی که در مرحله رشد قرار دارند، غیرممکن است؛ اما با سیاست‌ها و تدابیر حمایتی مناسب از تشکیل این کسب‌وکارهای فناورانه در آینده‌ای نزدیک امکان درآمدزایی غیرشهریه‌ای برای دانشگاه ممکن خواهد بود.

از سوی دیگر حمایت از هسته‌های کارآفرینی که به تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان متعدد در سرای نوآوری منجر شده، باعث استخدام تعداد زیادی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی قزوین می‌شود که این امر قطعاً باعث تبلیغات غیرمستقیم و جذب دانشجویان بیشتر برای واحد دانشگاهی است.

آنا: استقبال دانشجویان، اعضای هیئت علمی و دانشگاهیان از ایجاد سرای نوآوری چگونه بوده است؟

موسی‌خانی: اکنون حدود 500 نفر از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان در مراکز مختلف مستقر در سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین فعال هستند که با توجه به شرایط خاص شیوع بیماری کرونا به‌صورت شیفتی یا دورکاری با استارت‌آپ‌ها و مراکز و شرکت‌ها همکاری دارند.

بیش از 30 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه هم جزء بنیان‌گذاران مراکز، شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های مستقر در این مجموعه بوده و هر یک از مراکز و شتاب‌دهنده‌ها نیز توسط اعضای هیئت علمی این واحد دانشگاهی اداره می‌شوند.

آنا: و کلام آخر...

موسی‌خانی: با تشکر از آیین‌نامه سراهای نوآوری و مدل‌های سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان که توسط روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و همکاران در این معاونت تدوین شده، معتقدیم که این آیین‌نامه الگوی کامل و بسیار ارزنده است که تبعیت و اجرای کامل آن منجر به اتقاقات بسیار اثربخش و کارآمدی در حوزه فناوری و نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی خواهد شد.

اجرای دو نکته مهم‌ترین تضمین برای موفقیت این آیین‌نامه است. نکته نخست؛ روح این آیین‌نامه برای افزایش چابکی و هویت بخشی حقوقی به فعالیت‌های سرای نوآوری بوده که الزام واحدهای دانشگاهی به اجرای مقررات اداری مالی سرای نوآوری مندرج در ماده 31 آیین‌نامه موجب اثربخشی این فعالیت‌ها خواهد شد.

نکته دوم؛ با توجه به اینکه نیروی انسانی متخصص برای مدیریت امور، یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در حوزه فناوری و نوآوری است؛ بنابراین اجرای تبصره 15 ماده 29 درباره نمودار سازمانی موقت سرا امری ملزوم برای نیل به اهداف سراهای نوآوری خواهد بود که توسط واحدهای دانشگاهی اجرا نمی‌شود. امیدوارم با الزام اجرای این دو بند از آیین‌نامه گره‌های موجود در توسعه فعالیت سراها به‌زودی باز شوند.

انتهای پیام/4121/4062/