لابی‌گری حقوقی‌ها مانع رسیدگی به تخلفات است/ سرنوشت بورس بعد از انتخابات ۱۴۰۰
به گزارش خبرنگار حوزه بورس، بانک و بیمه گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، در دنیای امروز به بازار بورس به‌عنوان یک دماسنج و نمایه‌ای شفاف از وضعیت مالی، صنعتی و اقتصادی نگریسته می‌شود و هرچقدر یک اقتصاد پویا و رو به رشد باشد وضعیت بازار بورس نیز به تبع آن مناسب خواهد بود.
تعادل و منطقی بودن از مهمترین ویژگی‌های بازار سالم محسوب می‌شود و زمانی که این تعادل بر هم بخورد، دیری نخواهد پایید که در قبال دستکاری‌ها، رفتار معکوس و مقاومتی خود را نشان می‌دهد و در این بین فعالان خرد بازار بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.
نمونه‌ای از بازار نامتعادل را در سال جاری در بازار بورس اوراق بهادار تهران شاهد بوده‌ایم؛ به طوری که از ابتدای سال تا اواسط تابستان بازار به طور مداوم مثبت بود و پس از آن ریزش‌های شدیدی را تجربه کرده و تقریباً تمام مسیر صعود کرده را بازگشته است و در این بین سهامداران تازه‌واردی که اطلاع چندانی از نحوه کار در بازار نداشته و سرمایه‌های پرریسک خود را به بورس آورده بودند زیان شدیدی را تجربه کرده‌اند.
در این رابطه خبرگزاری آنا گفت‌وگویی با قاسم صادقی، کارشناس بورس و بازار سرمایه انجام داده است که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
دولت به خاطر فروش سهم‌های خود تعادل بازار را بر هم زد
آنا: رشد بی‌رویه‌ای که بورس در ابتدای امسال تجربه کرد چه دلایلی داشت و آیا اصولی بود یا خیر؟
صادقی: رشدی که با دخالت در بازار ایجاد شود در نهایت منجر به اصلاح‌های عمیق می‌شود و بسیاری را متضرر می‌کند به طوری که حتی نمی‌توانند سرمایه خود را از بازار خارج کنند. زیرا هر زمان در یک بازار مالی دخالت شود، آن بازار تعادل خود را از دست داده و از بنیادمحور بودن خارج می‌شود.
برای مثال حتی سهم‌هایی که شرکت‌های آن‌ها ارزندگی نداشتند و کاملاً ورشکسته بودند در آن زمان به دلیل شرایط هیجانی بازار رشدهای ۴ تا ۵ برابری را تجربه کردند و سپس دچار کاهش شدیدی شدند.
دولت به خاطر فروش یک سری از سهم‌های خود در بازار دخالت کرد و سبب به هم خوردن تعادل بازار شد که بازگشت این تعادل به بازار قطعاً زمان‌بر خواهد بود.
در حال حاضر بازار کمتر رو به هیجان قدم برمی‌دارد و روزهایی که هیجانی می‌شود نیز به علت اقدامات برخی از حقوقی‌ها و بازارگردان‌هاست و اگر این اقدامات نباشد تعادل به‌خوبی در بازار ایجاد می‌شود.
تقریباً همه اتفاقات اخیر بازار بورس به دستوری بودن و دستکاری‌ها برمی‌گردد که نتایج منفی و عدم تعادل بازار را به دنبال داشت.
در حال حاضر حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها قواعد بازار را رعایت نمی‌کنند و عملاً موجب عدم تعادل در بازار می‌شوند درحالی‌که اگر هیچ کاری انجام ندهند نتایج بهتری خواهیم گرفت.
دلایل ریزش چند باره بورس، غرض ورزی‌های سیاسی+هیجانات سهامداران
آنا: به نظر شما دلایل نزول چند باره بازار چه بود؟
صادقی: علاوه بر هیجان و عرضه‌های بی‌رویه، می‌توان به دعواها و غرض‌ورزی‌های سیاسی اشاره کرد که موجب ریزش‌های چندباره بازار شد. اما این مسئله تا حدی قابل درک بود اما از یک جایی به بعد با عدم کنترل و رهاشدگی بازار مواجه شدیم که سبب سلب اعتماد سهامداران شد.
البته عملکرد حقوقی‌ها و اینکه در عرض یک ماه فروش‌های سنگینی انجام می‌دادند اما خرید حجیمی نمی‌کردند نیز در ریزش بازار تأثیرگذار بود و نشانه‌هایی از اینکه بازار اصلاح در پیش دارد، داشت.
اکثر فعالان و تحلیلگران بازار انتظار داشتند این اصلاح در حد ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار واحد به پایان برسد و خرید حقوقی‌ها آغاز شود اما این اتفاق نیفتاد و بازار دچار افت شدیدی شد که این مسئله نشان از هماهنگی و تخلف حقوقی‌ها دارد. نمایندگان مجلس نیز به این تخلفات و لزوم مشخص و مجازات شدن متخلفان اشاره کرده‌اند، اما به علت قدرتمند بودن و لابی داشتن حقوقی‌ها این اتفاق تاکنون رخ نداده است.
نقش عمده بازارگردان‌ها نیز در ریزش بازار بورس بی‌تأثیر نبود و بازارگردان نداشتن برخی سهم‌ها نیز سبب نزول شدید و پیش‌بینی‌نشده آن‌ها شد. در مجموع می‌توان همه عوامل دست به دست هم دادند تا این ریزش اتفاق بیفتد.
آنا: تأثیر عوامل بین‌المللی و نقش قیمت ارز در بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
صادقی: به نظر من عوامل بین‌المللی نقشی نداشتند و همه اتفاقات محصول عوامل داخلی بود. عوامل بین‌المللی نهایتاً ۵ تا ۱۰ درصد موثر بودند. در ادامه نیز روند بازار همین طور است و عوامل داخلی بیشتر موثر هستند.
حتی در زمان ریزش بازار، دلار صعودی بود اما بازار نزولی شد. این به معنی خروج پول‌های بزرگ از بازار بود که وارد بازار ارز و سکه می‌شد و سبب حرکت معکوس این دو بازار شده بود.
آنا: نقش سهامدار خرد در جهت‌دهی به بازار چیست؟
صادقی: قطعاً حقیقی‌ها در صورتی که بزرگان و حقوقی‌ها جهت مخالف به بازار ندهند، در تعیین مسیر بازار نقش اصلی و تعیین‌کننده دارند. درحال حاضر حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها قواعد بازار را رعایت نمی‌کنند و عملاً موجب عدم تعادل در بازار می‌شوند درحالی‌که اگر هیچ کاری انجام ندهند نتایج بهتری خواهیم گرفت.
حقوقی‌ها بیشتر نوسان‌گیری می‌کنند و اگر این موضوع از بازار حذف شود حقیقی‌ها می‌توانند به بازار جهت‌دهی کنند.
از زمانی که سرمایه‌های ریسک‌دار و پول‌هایی که مردم به آن نیاز دارند وارد بازار شده، حساسیت بیشتر است و عدم توانایی ریسک کردن آن‌ها سبب منفی شدن بازار می‌شود.
مردم با وارد کردن سرمایه‌های ریسک‌دار، بازار و خود را به خطر می اندازند
آنا: رفتار گروهی هیجانی و بدون تخصص سهامداران خرد چه آسیبی به بازار می‌زند؟
صادقی: بسیاری از سهامداران خردی که متضرر شده‌اند با گذشت زمان بیشتر ماهیت بازار را حس کرده‌اند و این رفتار گروهی در حال حاضر کمتر شده است. افرادی که تازه وارد بورس شده اند، حاضر به فروش سهام خود با بیش از ۶۰ تا ۸۰ درصد ضرر نیستند اما وقتی عرضه‌های سنگین را می‌بینند تلاش می‌کنند جلوی ضرر بیشتر را بگیرند و بازار را دچارعدم تعادل می‌کنند.
از زمانی که سرمایه‌های ریسک‌دار و پول‌هایی که مردم به آن نیاز دارند وارد بازار شده، حساسیت بیشتر است و عدم توانایی ریسک کردن آن‌ها سبب منفی شدن بازار می‌شود.
مردم با آوردن سرمایه‌های ریسک‌پذیر خود در بورس نظیر پول رهن منزل، پول وام و غیره… هم بازار و هم سرمایه‌های خود را به خطر می‌اندازند.
استعفای رئیس سازمان بورس هیچ تغییری در وضع بازار نمی‌دهد
آنا: استعفای رئیس سازمان بورس به چه دلایلی اتفاق افتاد؟ تاثیر این استعفا در ادامه روند بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
صادقی: به صورت کلی زمانی که نارضایتی مردمی رخ می‌دهد، اتفاقاتی باید بیفتد تا مردم قانع شوند و جابه‌جایی‌هایی به این شکل باید انجام شود اما در عمل تاثیر خاصی در این تغییر پیش‌بینی نمی‌کنم و مشی کلی همان وضعیت قبلی است. امیدوارم برخی سیاست‌ها تغییر کند اما همچنان تا زمانی که سیاست‌ها تغییر نکند اتفاق خاصی رخ نخواهد داد.
رئیس سازمان بورس از بدنه وزارت اقتصاد است و در هماهنگی کامل با آن‌ها فعالیت می‌کند بنابراین برای تغییر روند باید برنامه کلی تغییر کند و تنها در این صورت است که بازار می‌تواند وضعیت بهتری پیدا کند.
فعلاً بازار در روند نزولی است و نشانه خاصی برای برگشتن آن به روند صعودی مشاهده نمی‌شود و این موضوع با گذشت زمان و شکست کانال نزولی از دیدگاه تکنیکال می‌تواند مشخص شود.
به طور کلی اگر برنامه‌ها تغییر کند و رفتار حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها مناسب شود می‌توان انتظار بازگشت به کانال صعودی را داشت. پول‌های بزرگ منتظر چراغ سبز قدرتمند بازار هستند تا بتوانند مطمئن وارد بازار شوند. هرچقدر بازار متعادل باشد و از وضعیت سراسر سبز یا سراسر قرمز خارج شود موجب می‌شود بازگشت به روند صعودی پایدارتر و طولانی‌تر باشد تا بزرگان بازار پول‌های پارک شده خود را به بازار تزریق کنند.
قیمت‌گذاری دستوری سهامداران را می‌ترساند
آنا: دخالت وزارت صمت در قیمت‌گذاری با چه هدفی انجام می‌شود و چه تاثیری دارد؟
صادقی: اهداف و موضوعات متفاوتی در این زمینه وجود دارد و این موضوع دارای محاسن و معایبی است که باید در نظر گرفته شود اما به صورت کلی این دخالت و قیمت‌گذاری دستوری روی رفتار سهامداران و تفکر آن‌ها تأثیر می‌گذارد و ممکن است سبب ترس آن‌ها در آن صنعت شود.
آنا: تأثیر انتخابات ۱۴۰۰ و تغییر دولت چه سرنوشتی را برای بازار رقم خواهد زد؟
صادقی: کاملاً بستگی به دولت بعدی و برنامه‌های آن دارد اما پیش‌بینی من این است که دولت بعدی از اردوگاه اصولگرایان خواهد بود و برای اخذ تأیید و جلب اعتماد مردم احتمال دارد بودجه‌ای را برای تقویت و رونق بازار سرمایه در نظر گیرد که در ابتدای امر موجب صعودی شدن بازار سرمایه می‌شود.
انتهای پیام/۴۱۵۹/پ
انتهای پیام/