دهه‌فجر، تلویزیون و عزمی که نیست/ «خلاقیت» عنصر فراموش‌شده جشن انقلاب تلویزیون
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، دومین‌ماه آخرین فصل سال برای همه ایرانیان یادآور روزهای پرتب‌وتاب پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 است. حتی با گذشت 42 سال از پیروزی انقلاب، هنوز طنین بانگ الله‌اکبر و غریو شعارهای انقلاب و شور و شوق مردمی برای ورق‌زدن تاریخ گوش‌ها را می‌نوازد؛ روزهایی که خیزش سراسری ملت ایران در برابر نظام دیرپا اما از درون تهی شاهنشاهی را یادآوری می‌کند.
این 10 روز به‌حق «ایام‌الله» لقب گرفته و در جان و ذهن مردم ایران حک شده و ناگفته پیداست که بر مبنای نص صریح قرآن کریم، تذکر مدام این ایام برای جامعه اسلامی امری ضروری است.
تلویزیون؛ عضو جدانشدنی جشن بزرگ انقلاب
از همان سال‌های نخست پس از پیروزی انقلاب، تلویزیون نیز همگام با سایر عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی در ایام دهه فجر این فضای شور و شعف را تقویت می‌کرد. پخش سریال‌های تاریخی و به تصویر کشیدن روند مبارزات انقلاب اسلامی در کنار سریال‌های طنز و مفرح باعث شده بود تا دهه فجر هم به یکی از مناسبت‌های ویژه برای مخاطبان تلویزیون تبدیل شود.
از سریال «شاه‌دزد» در ابتدای دهه شصت گرفته تا جُنگ‌های طنز «پرواز 57»، «وقایع درباریه»، «سیب خنده»، «باغ ستاره»، «بهاران در بهار»، «تلویزیون کابلی بچه‌ها» و... این روزها را به دوره‌ای متفاوت در پخش آثار نمایشی تبدیل کرده بود. این روند در سال‌های دهه هشتاد به پخش سریال‌های تلویزیونی محدود شد. آثاری که داستان خود را در بستر سال‌های پیش از انقلاب و دوران حکومت پهلوی و همچنین مبارزات منتهی به انقلاب روایت می‌کرد.
بخش دیگری از این آثار نمایشی هم در قالب فیلم و سریال به رخدادهای واقعی مرتبط با انقلاب اسلامی می‌پرداخت. از پخش چندباره فیلم‌های سینمای همچون «سناتور»، «ترن»، «شکار»، «تیرباران» و «مسافران مهتاب» هم نباید غافل شد؛ این فیلم‌ها با وجود تکرار هرساله، به خاطر حس خاطره‌انگیز و البته حضور بازیگران کاربلد با وجود برخی ایرادات فنی و فیلمنامه‌ای، بخش دیگری از این منظومه خاطرات را می‌ساختند.
هر سال دریغ از پارسال!
اما همین روند کج‌دار و مریز با همه نقاط ضعف و قوت خود از اوایل دهه نود به سراشیبی رفت. قالب‌های تکراری در تولید برنامه‌ها و دستان خالی تلویزیون در سریال‌سازی نمایشی باعث شد تا مخاطبان تلویزیون دلزده از این کم‌کاری‌ها، دهه فجر را از مناسبت‌های ویژه برای تماشای تلویزیون حذف کنند.
این وضعیت امسال هم به شکل روشن‌تری خود را نشان می‌دهد. درحالی‌که کمتر از یک هفته به آغاز دهه فجر باقیمانده، هنوز خبر خاص و قابل‌توجهی از پخش آثار نمایشی و یا جُنگ‌های تلویزیونی با موضوع دهه فجر شنیده نمی‌شود.
امسال هم تلویزیون در حوزه کارهای ترکیبی و طنز به احتمال قریب به یقین، سراغ قالب از پیش تعریف‌شده و کم‌دردسر برنامه‌های گفتگومحور خواهد رفت. برنامه‌هایی که در آن‌ها مهمان برنامه یا از میان مشاهیر هنری و ورزشی و یا از پیشکسوتان دوران مبارزه و سال‌های پس از پیروزی انقلاب هستند. معمولاً ترکیب این گونه برنامه‌ها با پخش وله‌های مختلف و حضور خوانندگان رنگارنگ هم این پازل را تکمیل می‌کند.
فضایی که هنوز بوی بهمن نمی‌دهد
تولید و پخش سریال‌های تلویزیونی با موضوع انقلاب اسلامی و دهه فجر هم تعریفی ندارد. سریال «روزهای ابدی» به کارگردانی جواد شمقدری که حدود یک ماه است روی آنتن شبکه یک رفته اگرچه یک اثر تاریخی و بر اساس رویدادهای واقعی است، اما بخش عمده آن و حداقل قسمت‌هایی که این روزها و روزهای آینده روی آنتن می‌رود به صورت مستقیم به انقلاب اسلامی مربوط نمی‌شود. ضمن این‌که کیفیت محتوایی و شکلی این مجموعه نیز در روزهای اخیر مورد نقد و تردید بسیاری از کارشناسان و مخاطبان قرار گرفته است.
در شبکه دوم سیما نیز فصل سوم «بچه محل» و فصل دوم «بیگانه‌ای با من است» را روی آنتن است و هنوز خبر موثقی از احتمال پخش سریال جدید از این شبکه منتشر نشده است. شبکه سوم هم سریال «باخانمان» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد را روی آنتن دارد. البته در این شب‌ها شبکه سوم تلویزیون با پخش فیلم‌های سینمایی با محوریت موضوعی انقلاب اسلامی تا اندازه‌ای توانسته برای ایام دهه فجر زمینه‌سازی کند.
شبکه‌های چهارم و پنجم سیما نیز هنوز برنامه‌ای را که مناسب با ایام سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی باشد، رو نکرده‌اند و سایر شبکه‌ها نیز درگیر برنامه‌های روتین خود هستند. البته طبیعی است که از دوازدهم بهمن ماه به روال هرسال شبکه‌های تلویزیون برنامه‌های ویژه‌ای را در قالب‌های مختلف با محوریت دهه فجر روانه آنتن کنند.
نباید فراموش کنیم که مسئله اصلی فقط پرکردن آنتن نیست، آن‌چه مهم است تولید و پخش آثاری است که علاوه بر آگاهی‌بخشی درباره زمینه‌ها و پیامدهای انقلاب، ذائقه مردم را نیز درنظر بگیرد و ماندگار شود. شاید بهتر باشد که حداقل در حوزه آثار نمایشی با تجمیع امکانات و بودجه‌ها در یک یا دو پروژه قوی با یک گروه سازنده حرفه‌ای، بار دیگر خاطره تولید آثار باکیفیت با موضوعات مرتبط با دهه فجر و انقلاب اسلامی را زنده کرد.
انتهای پیام/4104/پ
انتهای پیام/