حس بویایی دیجیتالی می‌شود/ «رایحه و عطر» داده‌های جدید دنیای فناوری

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، رایحه‌ها و بوها سرنخ‌های منحصر به فردی از محیط را برجای می‌گذارند؛ اما اکثریت انسان‌ها برخلاف حیوانات یا حتی گیاهان، به طور گسترده از این اطلاعات بویایی استفاده کمی دارند. به نظر می‌رسد در سال 2021 این مسئله تغییر خواهد کرد و حس بویایی به عنوان یک نوع «داده» به شمار خواهد رفت.   

مدتی است بحث ارتباطات مبتنی بر رایحه‌های مختلف مطرح شده است، اما در سال 2021 شاهد روش‌های پیچیده‌ای برای رمزگذاری، ضبط و گزارش سیگنال‌های بویایی خواهیم بود و پردازش داده‌های بویایی در کنار جست‌وجوهای صوتی، محقق خواهد شد. این داده‌های جدید را می‌توان در زمینه‌های مختلف از جمله در ارتباطات چندرسانه‌ای، بازاریابی، پیام‌رسانی عمومی و حتی اهداف آموزشی مورد استفاده قرار داد. در حال حاضر یک شرکت اسپانیایی در این حوزه کار می‌کند و ابزار شبیه‌ساز رایحه‌های مختلف، فعال‌سازی رایحه‌ها از طریق صدا و تولید عطر سفارشی متناسب با خواسته افراد و مشتریان را عرضه کرده است.   

حس بویایی را از نو باید شناخت

استفاده از رایحه و عطر برای تشخیص فضاهای گوناگون، یک مهارت قابل یادگیری برای ماشین است. مشارکت‌های شرکت‌های بزرگ فناوری و توسعه برنامه‌های کامپیوتری به تغییر در درک و نگرش راجع به اهمیت حس بویایی کمک می‌کند. 

بخش‌هایی از مغز انسان که در پردازش رایحه‌های مختلف(آمیگدال، هیپوکامپ، اینسولار) دخیل هستند تنها طی یک دهه اخیر شناسایی شده‌اند، اما ارتباط بین اختلالات خُلقی(mood disorder) و حس بویایی در عمل پزشکی دست کم گرفته شده است. در سال 2021 ، پزشکان از آزمایش بویایی داخل وریدی برای تشخیص و جلوگیری از اختلال عملکرد بویایی استفاده می‌کنند.

این روش در حال حاضر در ژاپن استفاده می‌شود، چنین آزمایش‌هایی مقرون به صرفه‌تر است و به آزمایشگاه‌های تخصصی نیاز ندارد (برخلاف دستگاه‌های  بویاییﺳﻨﺞ یا اولفاکتومترهای استاندارد که برای سنجش بویایی مورد استفاده قرار می‌گیرند). در این روش تزریق وریدی آلینامین صورت می‌گیرد که باعث ایجاد بویی شبیه سیر می‌شود و به عنوان بخشی از آزمایش بویایی ذهنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حس بویایی در دوران اخیر

افزایش استفاده از داروهای ضدعفونی‌کننده و بهداشتی در شرایط همه‌گیری اخیر به نوعی موجب تغییر حساسیت بویایی طبیعی در بین مردم عادی شده است. شاید در نگاه اول این مسئله کم اهمیت به نظر برسد اما تحقیقات نشان می‌دهد تضعیف حس بویایی، مشکلات رفتاری و اختلالات خلقی را افزایش می‌دهد. برخی از شرکت‌های دارویی که با ارتباطات بویایی/هیجانی مانند تأثیر عطرهای رایج مرکبات برای درمان افسردگی و اضطراب آشنا هستند تولیداتی را در این حوزه عرضه کرده‌اند.

داده‌های بویایی در رابط‌های جدیدی تعبیه می‌شوند که برای نظارت بر وظایف معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، با استفاده از ردیابی GPS پویا و تشخیص بوی محیط، رفتار یک راننده از نظر پایبندی به وقفه‌های حرکتی و برنامه‌های غذایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از موسسات آمریکایی، سرویس «ای-نوز» (e-nose) را برای اتومبیل‌های خودران مبتنی بر هوش مصنوعی  پیشنهاد کرده است.

در هنر نیز آثار نقاشی مبتنی بر عطر، مانند نمونه‌ای که توسط مارتینکا واوریزنیاک(Martynka Wawrzyniak) با عنوان خود-پرتره بویایی ارائه شد از عناصر معطر و بیولوژیکی(روغن‌های استخراج شده از بدن انسان) استفاده شده است. شرکتی فرانسوی نیز در یکی از رویدادهای خود، ویدئوهای هماهنگ‌شده با هشت رایحه مختلف را عرضه کرده است که در هر بخش یکی از این رایحه‌ها پخش می‌شوند.

حس بویایی و تجارت الکترونیک

اگر حس بویایی را در واقعیت افزوده بتوان تجمیع کرد آن‌گاه خرید آنلاین و تجارت الکترونیک متحول خواهد شد زیرا مشتریان  حس‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، در پروژه‌های واقعیت مجازی که فرد در محیطی جنگلی حضور پیدا می‌کند می‌توان رایحه‌هایی مانند بوی چوب یا گیاهان را در فواصل منظم آزاد کرد و به تجربه واقع‌گرایانه حضور فرد در جنگل کمک نمود. پیش‌بینی می‌شود در تجارت الکترونیک، برندهایی که وبسایت‌های خود را برای پشتیبانی از حس بویایی مجازی بازطراحی کرده‌اند در آینده فروش‌شان افزایش خواهد یافت.

با توجه به اینکه بسیاری از رایحه‌های طبیعی در حال از بین رفتن هستند، مشکلات قابل توجهی در رابطه با رایحه عصاره‌هایی مانند یاسمن یا چوب صندل وجود دارد که به‌سختی می‌توان به صورت مصنوعی آن را تولید کرد. فناوری در این زمینه به تازگی ورود کرده است و برای حافظت از رایحه‌های طبیعی که به تدریج در حال از بین رفتن هستند ممکن است لازم باشد چارچوب‌های قانونی و نظارتی ایجاد شود. صنعت تولید عطر نیز با تولید رایحه‌هایی بر پایه بوهای کاملاً مصنوعی پیشرفت خواهد کرد و خود را با فرایندهای تخریب محیط زیست سازگار خواهد کرد. انتظار می‌رود پس از این تولید عطر طبیعی به یک آپشن تبدیل شود و فقط افراد ثروتمند از آن برخوردار باشند. با این حال، سال 2021 سال سختی برای صنعت عطر طبیعی خواهد بود!

در حالی که سال 2020 در مورد اتوماسیون و بهینه‌سازی فناوری‌های مبتنی بر حس بویایی اقدامات خوبی انجام گرفت، احتمالاً 2021 سال ارائه محتوای بویایی به عنوان داده جدید خواهد بود. همچنین رابط‌های بویایی در کنار فناوری‌های احراز هویت و صفحه‌های لمسی استاندارد مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

انتهای پیام/پ