چرا داوطلبان تمایلی به تحصیل در رشته ریاضیات و آمار ندارند؟/ ارتباط فاصله «صنعت و دانشگاه» با مهجورماندن رشته ریاضی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ علی ابراهیم‌نژاد به‌تازگی از سوی هیئت ممیزه دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان نخستین عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر در گروه ریاضیات و آمار به مرتبه استادی ارتقا یافت.

ابراهیم‌نژاد دارای مدرک دکتری تخصصی در رشته ریاضی کاربردی از دانشگاه علوم و تحقیقات بوده که از سال 1386 همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر آغاز کرده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر تاکنون 120 مقاله علمی در مجلات داخلی و خارجی و حدود 100 مقاله در کنفرانس‌های داخلی و خارجی در حوزه بهینه‌سازی فازی و تحلیل پوششی داده‌ها چاپ و ارائه کرده است.

او تألیف و چاپ سه کتاب علمی و تخصصی توسط ناشر بین‌المللی اشپرینگر و همکاری به‌عنوان داور با بیش از 70 مجله را در کارنامه علمی خود ثبت کرده است.

ابراهیم‌نژاد سال 1392 به‌عنوان پژوهشگر برتر استان مازندران در گروه علوم پایه از سوی استاندار مازندران، سال 1395 برگزیده علمی دانشگاه آزاد اسلامی، سال 1397 به‌عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران و سال 1398 استاد نمونه دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران انتخاب شد.

ریاضیات و آمار چه جایگاهی در دانشگاه‌ها دارد؟

وی سال‌های 1393 و 1395 از سوی دانشگاه گرانادای اسپانیا برای انجام امور پژوهشی مشترک دعوت به همکاری شد‌ و چند سخنرانی تخصصی در آن دانشگاه داشت.

این استاد دانشگاه سال 99 براساس گزارشی که توسط متخصصان دانشگاه استنفورد آمریکا در 16 اکتبر 2020 در مجله PLOS منتشر شد در لیست دو درصد دانشمندان و نخبگان علمی جهان قرار گرفت و به‌عنوان پژوهشگر برتر سال 99 دانشگاه‌های استان مازندران در گروه علوم پایه هم انتخاب و از او تجلیل شد.

ابراهیم‌نژاد سال 1358 در خانواده مذهبی در روستای مرزون‌آباد مشهدی‌کلا از توابع شهرستان بابل به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی را در دبستان شهید حسین فهمیده مرزون‌آباد، تحصیلات دوره راهنمایی را در مدرسه شهید دستغیب مرزون‌آباد و تحصیلات مقطع دبیرستان را در مدرسه شهید بهشتی شهرستان بابل به پایان رساند.

رشد و تکامل بسیاری از علوم بدون توجه به ریاضی امکانپذیر نیست، با این وجود شرایطی به‌وجود آمده که رشته ریاضی مهجور مانده و این موضوع سبب کاهش تمایل داوطلبان به این رشته شده است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به مناسبت ارتقای علمی ابراهیم‌نژاد به مرتبه استادی در گروه آموزشی ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر درباره جایگاه، مزایای شغلی، چالش‌ها و ....  رشته ریاضی با او گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: گروه رشته ریاضیات و آمار چه جایگاهی در دانشگاه‌ها دارد؟

ابراهیم‌نژاد: جایگاه ویژه رشته ریاضی در دانشگاه‌ها بر کسی پوشیده نیست، چراکه این رشته یکی از شاخه‌های علوم پایه بوده و همانطور که از نام آن پیداست، پایه و اساس گسترش و تقویت سایر علوم است.

با این وجود نمی‌توان این حقیقت را کتمان کرد که در کشور ما برخلاف کشورهای پیشرفته کمتر در رشته‌های علوم پایه مانند ریاضی سرمایه‌گذاری شده است.

آنا: علاقه‌مندان به تحصیل در رشته ریاضی باید در چه زمینه‌هایی دارای استعداد باشند و چه آموزه‌هایی را فرابگیرند؟

ابراهیم‌نژاد: دانشجویانی که در رشته ریاضی و آمار تحصیل می‌کنند چنانچه بتوانند در زمینه برنامه‌نویسی کامپیوتری نیز خود را تقویت کنند و با نرم‌افزارهای کاربردی آشنا شوند، نه‌تنها به پیشرفت آنان در مقاطع تحصیلات تکمیلی کمک خواهد کرد؛ بلکه می‌توانند آینده شغلی متناسب با رشته تحصیلی خود متصور شوند؛ چراکه بسیاری از شرکت‌ها برای رمزنگاری یا مدل‌سازی و تحلیل آماری به ریاضیدان و کارشناس آمار نیاز دارند.

آنا: آینده شغلی دانش‌آموختگان ریاضیات و آمار در بازار کار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ابراهیم‌نژاد: فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی توانمندی لازم را برای تجزیه و تحلیل مشکلات موجود در بنگاه‌های اقتصادی، بخش‌های تولیدی و صنعت داشته و قادرند راه‌حل‌های علمی پیشرفته‌ای را ارائه کنند و این می‌تواند در کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید و کارایی کاملاً مؤثر واقع شود.

كاربرد ریاضی در علوم‌ مختلف‌ انكارناپذیر است‌

از سوی دیگر، كاربرد ریاضی در علوم‌ مختلف‌ انكارناپذیر است‌، به‌عنوان مثال‌ مبحث‌ آنالیز تابعی در مكانیک كوانتومی، كاربرد بسیار زیادی دارد یا در بیشتر رشته‌های‌ مهندسی‌ معادله‌ «لاپلاسی‌» كه‌ یک معادله‌ ریاضی‌ است‌، مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد.

در جامعه‌شناسی‌ نیز نظریه‌ احتمال‌ و نظریه‌ گروه‌ها نقش‌ بسیار مهمی‌ ایفا می‌كند. مسئله پیش‌بینی آینده در اقتصاد کاملاً مرتبط با ریاضی و آمار است. کارشناسان ریاضی و آمار براساس مباحث سری زمانی و فرآیندهای تصادفی با استفاده از اطلاعات موجود وضعیت آینده را پیش‌بینی می‌کنند و می‌توانند به حل بحران‌های اقتصادی کمک کنند.

مشکل ترافیک یکی از موضوعات مرتبط به نظریه «گراف» در ریاضیات است و از فارغ‌التحصیلان رشته‌های ریاضی و آمار در رفع معضلات شهری از جمله ترافیک می‌توان کمک گرفت. مسئله ارزیابی عملکرد سازمان‌ها یکی از موضوعات مهمی است که با استفاده از فنون ریاضی و آمار انجام می‌‌شود.

در واقع همه‌ صنایع‌ زیرساخت‌ ریاضی‌ دارند، به‌ همین‌ دلیل‌ در همه‌ مراكز صنعتی‌ و تحقیقاتی‌ دنیا، ریاضیدان‌ها در كنار مهندسان‌ و دانشمندان‌ سایر علوم‌، حضوری‌ فعال‌ دارند و آنچه‌ در نهایت‌ ارائه‌ می‌شود، نتیجه‌ كار تیمی‌ آنان است‌.

در جامعه‌ ما نیز اگر مشاغل‌ جنبه‌ علمی‌ داشته‌ باشند، قطعاً به‌ تعداد قابل‌ توجهی‌ ریاضیدان‌ نیاز خواهیم‌ داشت‌،؛ چراکه یک ریاضیدان‌ می‌تواند مشكلات‌ را به‌ روش‌ علمی‌ حل‌ كند.

از آینده شغلی و بازار کار رشته ریاضیات و کاربردها می‌توان برنامه‌نویسی، استخدام آموزش و پرورش، استخدام در وزارت علوم، کار در شرکت‌های صنعتی، اشتغال در مؤسسات خصوصی، اشتغال در مؤسسات محاسبات نجومی، اشتغال در بانک و مؤسسات مالی و کارشناس یا مدیر پایگاه داده در کارخانه‌ها یا شرکت‌ها را نام برد.

با این وجود اطلاعات ریاضی یک دانش‌آموخته ممکن است در حرفه‌اش به کار نیاید؛ اما موجب ورزیدگی فکری فرد خواهد شد و این موجب می‌شود در حرفه‌اش موفق باشد.

آنا: با توجه به اینکه رشته ریاضیات و آمار یکی از رشته‌های پرجاذبه بوده، استقبال داوطلبان از این رشته چگونه است؟ چالش‌های این رشته را چه چیزهایی می‌دانید و راهکارها شما در این باره چیست؟

ابراهیم‌نژاد: واقعیت این است که رشد و تکامل بسیاری از علوم بدون توجه به رشته علوم ریاضی امکانپذیر نیست، با این وجود شرایطی به‌وجود آمده که رشته ریاضی مهجور مانده و این موضوع سبب کاهش تمایل داوطلبان به این رشته شده است.

ارتباط صنعت و دانشگاه موجب پویاترشدن رشته ریاضی می‌شود

اصرار استادان بر آموزش ریاضی به‌صورت سنتی، فاصله زیاد دانشگاه و صنعت برای معرفی توانایی فارغ‌التحصیلان این رشته و دغدغه یافتن شغل متناسب با رشته تحصیلی از دلایل عمده عدم گرایش داوطلبان به این رشته است.

در بیشتر کشورهای پیشرفته، صنایع پروژه‌های کاربردی خود را به دانشگاه‌ها معرفی و دانشگاه‌ها نیز بر این اساس به جذب دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی اقدام می‌کنند.

تغییر نگرش استادان در شیوه تدریس و اضافه شدن دروس کاربردی به سرفصل‌های رشته ریاضی می‌تواند در وهله اول سبب افزایش استقبال داوطلبان به این رشته شود. صنایع و دانشگاه‌ها باید به هم اعتماد کرده و ارتباط تنگاتنگی بین آن‌ها برقرار شود تا صنایع برای رفع مشکلات خود از متخصصان دانشگاهی استفاده کنند.

در بیشتر کشورهای پیشرفته، صنایع پروژه‌های کاربردی خود را به دانشگاه‌ها معرفی و دانشگاه‌ها نیز بر این اساس به جذب دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی اقدام می‌کنند.

به نظر می‌رسد چنانچه چنین ارتباطی در کشور ما بین صنایع و دانشگاه‌ها برقرار شود، نه‌تنها موجب پویاشدن رشته‌های علوم پایه مانند رشته ریاضی می‌‌شود؛ بلکه با ایجاد بازار کار مناسب از مهاجرت بسیاری از فارغ‌التحصیلان نخبه این رشته جلوگیری خواهد شد.

آنا: گروه ریاضیات و آمار دانشگاه آزاد اسلامی در تربیت دانشجویان چقدر موفق بوده است؟

ابراهیم‌نژاد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر اکنون در رشته ریاضی‌ ـ کاربردی گرایش بهینه‌سازی در مقطع کارشناسی‌ارشد دانشجو می‌پذیرد. این دانشگاه اکنون پنج عضو هیئت علمی در رشته ریاضی‌ ـ کاربردی دارد که شامل یک استادتمام، یک دانشیار و یک استادیار گرایش بهینه‌سازی، یک دانشیار گرایش آنالیز عددی و یک استادیار گرایش معادلات دیفرانسیل است.

همگی این افراد از سابقه‌ آموزشی و پژوهشی عالی برخوردارند. دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر در رشته ریاضی محض گرایش آنالیز در مقطع دکتری نیز دانشجو می‌پذیرد، این دانشگاه اکنون 6 عضو هیئت علمی در رشته ریاضی‌ محض دارد که شامل دو استادیار گرایش آنالیز، یک دانشیار و دو استادیار گرایش جبر و یک استادیار گرایش گراف است.

علاوه بر این، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر با داشتن چهار عضو هیئت علمی در رشته آمار شامل یک دانشیار و سه استادیار در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دانشجو می‌پذیرد. تاکنون دانشجویان زیادی در تمام مقاطع تحصیلی رشته ریاضی و آمار از این واحد دانشگاهی فارغ‌التحصیل و در صنایع و سازمان‌های مختلف جذب شده‌اند.

انتهای پیام/4078/4062/