چه کسانی سانسور حقیقت در فضای مجازی را هدایت می‌کنند؟

عصر روز جمعه خبر ترور شهید محسن فخری زاده رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع و از دانشمندان هسته‌ای کشورمان توسط عوامل تروریستی، به صدر اخبار رسانه‌های داخلی و خارج کشور تبدیل شد و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به این اقدام تروریستی واکنش نشان دادند.

با بالارفتن پست‌های مرتبط با این اقدام تروریستی و با یادآوری همزمانی این ترور با سالگرد شهادت شهید سلیمانی و شهید شهریاری دیگر دانشمند هسته‌ای کشورمان، اینستاگرام بار دیگر با غرض ورزی این پست‌های مرتبط را حذف کرد که این اقدام خلاف آزادی بیان، با واکنش بسیاری از کاربران در سایر شبکه‌های اجتماعی همراه شده است.

همراهی اینستاگرام با اقدامات تروریستی کشورهای متخاصم، از طریق حذف اکانت و پست کاربران ایرانی و جلوگیری از آزادی بیان ایرانیان در فضای مجازی، مسبوق به سابقه است.

سال گذشته نیز پست‌های مربوط به شهادت سردار سلیمانی و هشتگ انتقام سخت در این شبکه اجتماعی حذف و برخی از اکانت‌های کاربران ایرانی حذف شد.

این شواهد نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی خارجی از جمله اینستاگرام و فیس بوک به رغم آنکه خود را داعیه دار آزادی بیان می‌دانند، با حذف مطالب کاربران، تمامی تلاش خود را به کار می‌بندند تا جلوی انتشار تصویر خبیث و جنایتکار دشمنان ایران را که به راحتی قابل بازگویی و نمایان شدن برای مردم جهان در فضای مجازی است، بگیرند.

در همین رابطه دکتر «محمدصادق افراسیابی» معاون امور محتوایی مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اینستاگرام همان طور که برخی پست های مرتبط با شهید سردار حاج قاسم سلیمانی را حذف کرد، طی روزهای اخیر اقدام به حذف برخی پست های مرتبط با شهید دکتر محسن فخری زاده نموده است.

حضور جریان نفاق و سلطنت طلب ها در پشت پرده اینستاگرام

وی ادامه داد: این اقدام اینستاگرام قطعا خلاف قوانین بین المللی و بر خلاف جریان آزاد اطلاعات است. اینجانب مدتی است که در حال مطالعه روی رفتار حذفی اینستاگرام هستم و متوجه شدم در پشت پرده رفتار حذفی اینستاگرام جریان نفاق و سلطنت طلب های خارج از کشور حضور دارند.

آنها صفحات کاربران ایرانی را رصد میکنند و به اینستاگرام گزارش میدهند و اینستاگرام صفحات را حذف میکند. لذا با اطمینان می شود گفت حذف پست های مرتبط با شهید دکتر محسن فخری زاده حاصل پیوند جریان نفاق با خط مشی مدیران اینستاگرام است.

افراسیابی تاکید کرد: البته این احتمال هم وجود دارد که در برخی مواقع خاص مانند شهادت جانسوز شهید دکتر محسن فخری زاده به شکل هوشمند پست های مرتبط از سوی اینستاگرام شناسایی و حذف شود که این احتمال بعید به نظر میرسد چون پست های برخی کاربران حذف میشود و برخی دیگر از کاربران همچنان به فعالیت روشنگرانه خود ادامه میدهند.

این موضوع بیانگر نوع رفتار وقیحانه جریان نفاق و سلطنت طلبان خارج از کشور در قبال شهادت فردی است که جرم او از نظر آنها تلاش برای خودکفایی کشور در زمینه صنایع دفاعی و صنعت صلح آمیز هسته ای بوده است.

حضور در اینستاگرام و بازی در زمین غیر خودی

وی افزود: فارغ از اقداماتی که لازم است توسط دستگاه های حاکمیتی برای مقابله با این جریان سانسور اطلاعاتی اینستاگرام در فضای مجازی دنبال شود،‌ چند توصیه مهم به مردم عزیز کشورمان دارم.

اولا باید بدانیم که حضور در اینستاگرام، بازی در زمین یک رسانه غیر خودی است و باید تلاش کنیم تا با اطلاع از رفتارهای حذفی اینستاگرام از این رسانه و از سایر ظرفیت های جهانی برای روشنگری در خصوص شهدای علم و فناوری و شهدای مرتبط با فعالیت های صلح آمیز هسته ای استفاده کنیم و در این مسیر از فعالیت جهادی خویش ناامید نشویم.

نباید حذف پست های ما باعث شود که از روشنگری دست برداریم. باید بدانیم که در همان زمانی که پست های ما در دسترس کاربران اینستاگرام است تاثیر خود را در داخل و خارج از کشور خواهد داشت و دقیقا به دلیل همین اثر گذاری است که این پست ها حذف میشوند.

معاون امور محتوایی مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهارداشت: ثانیا گاهی برخی از همکاران ما معتقدند نباید کاربران ایرانی در رسانه های جهانی فعالیت کنند و توصیه میکنند خوب است فعالیت کاربران ایرانی صرفا در رسانه های داخلی باشد. بنده هم قبول دارم که اولا فعالیت در اینستاگرام ممکن است گاهی ناامن باشد و ثانیا اشخاصی که مخاطب آن ها صرفا کاربران ایرانی است بهتر است در رسانه های کاربر محور داخلی فعالیت کنند.

به فکر راه اندازی پلت فرم رسانه ای در سطح جهانی باشیم

وی با بیان اینکه اما توجه داشته باشیم وقتی همه کاربران ایرانی خصوصا کاربرانی که فعالیت های تبلیغی و ترویجی دینی و سیاسی انجام میدهند، اگر صرفا در رسانه های کاربر محور داخلی فعالیت کنند ما چه طور میتوانیم حقیقت ظلم هایی که در حق ملت ایران میشود را بر مردم جهان آشکار کنیم؟ تصریح کرد: راه مطلوب این است که شاهد عزم ملی برای ایجاد یک پلت فرم رسانه ای مقبول در سطح جهانی باشیم اما ایجاد چنین پلت فرمی هم زمان بر است و هم پیچیدگی های خاص خود را دارد خصوصا مقبول واقع شدن پلت فرم در سطح جهان ظرافت هایی دارد که نیازمند برنامه ریزی دقیق و مبتنی بر نیازهای مخاطب است.

افراسیابی عنوان داشت: نکته سوم و آخر هم ضرورت شناسایی، فهم و شناساندن نوع رفتار اینستاگرام در قبال کاربران است که نیازمند برگزاری نشست های تخصصی تر است تا اشخاصی که در این رسانه فعالیت میکنند با علم و دانش کامل و با احاطه بر فضای اینستاگرام به فعالیت خود ادامه دهند و از چالشهای ناشی از این فضا و نحوه ی تاثیرگذاری بیشتر بر افکار عمومی جهانی آگاه باشند.

در این خصوص معاونت برون مرزی سازمان صدا و سیما و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تجربیات ارزشمندی دارند که شاید در قالب برگزاری برخی کارگاه ها بتوان از تجربیات این دو سازمان استفاده کرد.

نصیری: اینستاگرام استاندارد دوگانه در پیش گرفته است

اما در همین رابطه معصومه نصیری ـ کارشناس و مدرس سواد رسانه ای- با اشاره ترور دانشمند دفاعی کشورمان با بیان اینکه بعد از این اقدام تروریستی ما خط ترور را اینستاگرام با پاک کردن پست‌های مربوط به شهید فخری‌زاده در این پلتفرم شاهد بودیم، معتقد است: این تروریسم مجازی را ما برای نخستین بار نیست که شاهدیم و بارزترین نمونه آن را در زمان شهادت سردار شهیدمان حاج قاسم سلیمانی مشاهده کردیم.

وی با بیان اینکه اینستاگرام البته با بهانه واهی چون نقض قوانین این رفتار مستبدانه را از خود بروزمی دهد، گفت: این در حالی است که ما به راحتی شاهد آموزش جنگ شهری و اقدام مسلحانه در لایوها و صفحات این شبکه اجتماعی هستیم و هیچگاه هم نمی بینیم این صفحات بسته شده یا محدود شود.

این استاندارهای دوگانه خود نشانگر رفتاری هدفمند برای نرسیدن صدای بخشی از مخاطبان به گوش جهانیان است که این موضوع در توییتر هم ساری و جاری است.

نصیری با اشاره به واکنش همسر شهید رضایی‌نژاد به حذف پست خود درباره شهید فخری‌زاده در اینستاگرام و اینکه آنها هم ترور میکنند هم پست های فضای مجازی را برمی دارند و این یعنی آنها از اسم‌ شهدای ما نیز وحشت دارند، تصریح کرد: این رفتارهای مبتنی بر حذف و سانسور به عنوان مصادیق بارز دروازه‌بانی رسانه‌ای است؛ یعنی کسانی که صاحبان بسترها و پلتفرم ها هستند تشخیص می‌دهند چه صدایی به گوش جهانیان برسد و حتی با چه ضریبی این صدا پژواک پیدا کند.

غربی ها «آزادی» را ذبح کرده اند

این کارشناس رسانه با یادآوری اینکه امروز بسیاری از رسانه ها و مالکان آنها در سطح جهان شعار آزادی و پایبندی به گردش آزاد اطلاعات را سر می دهند اما آزادی را به قربانگاه برده و ذبح می کنند، گفت: امروز این استبداد اطلاعاتی در قالب نمونه ای از استعمار فرانوین تیغ حذف و انکار را در دستور کار خود قرار داده تا در قالب پیوست رسانه ای ترور، به امتداد آن در افکار عمومی بپردازد.

وی افزود: در مقطعی که سیاست‌های جهانی و منطقه‌ای در فضای رسانه‌ای جریان پیدا می‌کند، بازیگران سیاسی دنیا از طریق سازماندهی کنش سیاسی خود حول و حوش رسانه‌ها به نوعی به مقابله با جریان آزاد اما واقعی اطلاعات پرداخته و عملا به ایجاد امپریالیسم خبری دست زده‌اند.

نصیری با اشاره به اینکه استبداد اطلاعاتی یعنی سوءاستفاده‌های گروهی حکومت‌های قدرتمند جهانی از ظرفیت بالای رسانه‌ای که امروزه در قالب رسانه های نوین و شبکه های اجتماعی پیگیری می شود، اظهار کرد: این نگاه و دیکتاتوری نوین یعنی حذف یمن از اخبار جهانی، عبور فوری از اخبار مربوط به نرخ بیکاری در آمریکا، یعنی انتصاب اقدامات تروریستی به مسلمانان، یعنی متوحش نشان دادن برخی کشورها و متمدن نشان دادن برخی دیگر. یعنی ما تصمیم می گیریم نگاه ملت ها حتی به خودشان چگونه باشد و...

وی کلمه استبداد را مترادف با خود رأی بودن، فرمانروایی مطلق و ظلم و تعدی معنا کرد و ادامه داد: قرآن کریم نیز خاستگاه استبداد را در «خود بنیاد پنداری آدمی» می داند.

ضرورت حکمرانی سایبری

این مدرس سواد رسانه ای با اشاره و تاکید بر ضرورت حکمرانی سایبری و بایسته های آن در فضای فعلی جهانی اظهار کرد: این حکمرانی سایبری است که به اینستاگرام این اجازه را می دهد ما در بزنگاه های حیاتی محدود کرده و حذف کند؛ نکته ای که اگر ما به آن توجه داشته باشیم می تواند قدرت سایبری را افزایش داده و ما را از تحت سلطه بودن در فضای مجازی کمی نجات دهد.

وی با تاکید بر ضرورت تحقق حداکثری شبکه ملی اطلاعات، گفت: در کنار اینکه شبکه ملی اطلاعات امروز ضرورتی غیر قابل انکار و کاهش دهنده سیطره استبداد مجازی مالکان پلترفرم هاست، ارتقای سواد رسانه ای مخاطبان نیز باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

مخاطب فعال و دارای سواد رسانه ای کمتر تحت سلطه و متاثر از استبداد رسانه ای غول های رسانه ای دنیا قرار می گیرد و فرا گرفته است چگونه زیر متن ها را تشخیص داده و سطرهای نانوشته پیام های رسانه ای را بخواند.