رقابت نفس‌گیر بر سر تولید واکسن کرونا/ وقتی رکورد جهانی ساخت واکسن شکسته می‌شود

گروه فناوری خبرگزاری آنا ، سازمان بهداشت جهانی در تلاش است تا هماهنگی‌های لازم برای تولید واکسن کرونا را انجام دهد و تا پایان سال میلادی آینده 2 میلیارد دوز در جهان توزیع شده باشد.  شاید باور این واقعیت دشوار باشد اما امکان دارد 10 تا 15 سال طول بکشد تا این واکسن وارد بازار شود. بنابراین جهان در حال شکستن یک رکورد است. واکسن‌ها قبل از اینکه برای تأیید به آژانس‌های نظارتی ارسال شوند، یک فرآیند آزمایش بالینی سه‌مرحله‌ای را پشت سر می‌گذارند که خود می‌تواند یک پروسه طولانی باشد.

حتی پس از تأیید واکسن هم در هنگام تولید و توزیع، موانع بالقوه‌ای وجود دارد، از جمله اینکه چه جمعیتی نسبت به بقیه برای دریافت واکسن اولویت دارد و هزینه آن چقدر است. برخی از تولیدکنندگان واکسن با توجه به نیاز فوری، با اجرای همزمان مراحل آزمایشی، روند بالینی SARS CoV 2 را فشرده‌سازی کرده‌اند.

چشم‌انداز یک واکسن

هدف واکسن‌های کاندیدای کووید-19 مانند تمام واکسن‌های دیگر این است که سیستم ایمنی بدن را برای دفاع آماده کنند. برای انجام این کار، برخی از واکسن‌ها از ویروس کرونا، در حالت کشته‌شده یا ضعیف‌شده، استفاده می‌کنند. برخی دیگر تنها از بخشی از ویروس استفاده می‌کنند، اعم از پروتئین یا قسمتی از آن. تعدادی از کاندیداها پروتئین‌های ویروس کرونا را به ویروس دیگری منتقل می‌کنند که بعید است خود باعث بیماری جدیدی شود. در نهایت، برخی از واکسن‌های در دست ساخت، به ماده ژنتیکی ویروس کرونا وابسته‌اند، بنابراین سلول‌های بدن انسان می‌توانند به طور موقت پروتئین‌های ویروس کرونا را برای تحریک سیستم ایمنی بدن تولید کنند. هنوز زود است که بگوییم کدام یک از کاندیداها در نهایت موفق می‌شود اما در این گزارش مروری بر پیشروترین کاندیداها (مواردی که به فاز سه و بالاتر رسیده‌اند) خواهیم داشت.

فایزر 

نام واکسن: BNT162b2

فایزر (Pfizer) یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های دارویی جهان، مستقر در نیویورک است و با همکاری شرکت بیوتکنولوژی بیواندتک (BioNTech)  آلمان در حال کار روی واکسن است. این واکسن کاندیدا بخش‌هایی از ماده ژنتیکی ویروس، در این مورد mRNA، را به سلول‌های انسان انتقال می‌دهد. آنها پروتئین‌های ویروسی ایجاد می‌کنند که از رفتار ویروس کرونا تقلید می‌کند و سیستم ایمنی بدن را برای تشخیص وجود آن آموزش می‌دهد. هر واکسن موفق مبتنی بر این فناوری، اولین واکسن mRNA است که برای استفاده انسان تأیید می‌شود. این واکسن به دو دوز با فاصله 21 روز نیاز دارد.

بهارات بیوتک 

نام واکسن: کووکسین (COVAXIN)

بهارات بیوتک (Bharat Biotech) یک شرکت بیوتکنولوژی هندی است که با همکاری شورای تحقیقات پزشکی هندوستان و مؤسسه ملی ویروس‌شناسی در حال تولید واکسن است.  کووَکسین از یک فرم ویروس کرونای غیرفعال یا غیرعفونی استفاده می‌کند که نمی‌تواند باعث بیماری شود اما در عین حال، پاسخ ایمنی بدن را تحریک می‌کند. این واکسن به دو دوز نیاز دارد که با فاصله 14 روز تجویز می‌شود. نتایج ارسال شده در ماه سپتامبر نشان می‌دهد که این واکسن در میمون‌ها آنتی‌بادی تولید می‌کند. مدیر اجرایی بهارات بیوتک  در ماه اکتبر به رویترز گفت که نتایج آزمایش‌های اولیه واکسن نشان داد که بیش از 90 درصد از شرکت‌کنندگان انسانی آنتی‌بادی تولید کرده‌اند.

نوواواکس (Novavax)

نام واکسن:  NVX CoV2373

نوواواکس یک شرکت بیوتکنولوژی مستقر در گیترزبرگ، مریلند است. این شرکت عمل مهندسی زیستی را روی پروتئین‌های اسپایک ویروس کرونا انجام داده است. پروتئین مزبور به ویروس کمک می‌کند تا به سلول‌ها حمله کند اما فاقد قدرت تکثیر و ایجاد کووید-19 است. این واکسن برای ایجاد پاسخ ایمنی می‌تواند همراه با داروی اختصاصی متریکس-ام (Matrix-M) تزریق شود که ترکیبی برای  سلول‌های ایمنی است. نواواکس در دو دوز و به فاصله 21 روز تجویز می‌شود.

جانسون اند جانسون

نام واکسن: JNJ 78436735

جانسون اند جانسون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چند ملیتی جهان، مستقر در نیوجرسی بوده که تخصص آن در محصولات بهداشتی و دارویی است. این شرکت در حال تولید واکسن آدنوکتور است که بخشی از  DNA در SARS CoV 2 را به آدنوویروس معمول که باعث سرماخوردگی می‌شود، وارد می‌کند؛ به طوری که نمی‌تواند در بدن تکثیر شود. شرکت جانسون اند جانسون از این همین فناوری برای تولید واکسن ابولا و همچنین کاندیداهای واکسن زیکا (Zika) و HIV استفاده می‌کند.

مدرنا تراپیوتیک (Moderna Therapeutics)

نام واکسن:  mRNA 1273

مدرنا یک شرکت زیست‌فناوری مستقر در ماساچوست است که با همکاری مؤسسات ملی بهداشت در حال تولید واکسن است. این واکسن کاندیدا نیز برای پاسخ ایمنی باید mRNA  را در سلول‌های انسانی وارد کند. این واکسن به دو دوز و با فاصله چهار هفته نیاز دارد.

دانشگاه آکسفورد

نام واکسن:  ChAdOx1 nCoV 19

این دانشگاه انگلیسی، با همکاری شرکت زیست‌داروسازی AstraZeneca از نخستین شرکت‌هایی بود که در عرصه تولید واکسن کووید-19 به فعالیت پرداخت. کاندیدای آکسفورد به عنوان واکسن ناقل ویروسی شناخته می‌شود و اساساً «اسب تروایی» است که به سیستم ایمنی بدن ارائه می‌شود. تیم تحقیقاتی آکسفورد پروتئین اسپایک SARS CoV 2  را به یک نسخه ضعیف شده از آدنوویروس منتقل می‌کنند. هنگامی که این آدنوویروس به انسان تزریق شود، امید این است که پروتئین اسپایک پاسخ ایمنی را در بدن تحریک کند.

سینووَک (Sinovac)

نام واکسن:  CoronaVac

سینووک یک شرکت زیست دارویی چینی، با همکاری مرکز تحقیقات برزیل باتانتان (Butantan) در حال تلاش برای تولید واکسن است. کروناوک واکسنی غیرفعال است که از نسخه غیرعفونی ویروس کرونا برای تحریک پاسخ ایمنی استفاده می‌کند.

سینوفارم (Sinopharm)

نام واکسن: هنوز ندارد!

سینوفارم یک شرکت داروسازی دولتی چین است با همکاری مؤسسه محصولات بیولوژیکی ووهان در حال توسعه واکسن است. این شرکت نیز از ماده SARS CoV 2 غیرفعال استفاده می‌کند و امید است تا پایان سال 2020 به مردم برسد. یافته‌های اولیه از دو آزمایش منتشر شده در  JAMA نشان می‌دهد که این واکسن می‌تواند باعث پاسخ آنتی‌بادی بدن  آن هم بدون هیچگونه عوارض جانبی شود. در این مطالعه، پاسخ‌های ایمنی واسطه سلول تی اندازه‌گیری نشد. با این وجود، این نتایج قابل‌توجه است زیرا اولین اطلاعات منتشر شده از آزمایش‌های بالینی کووید-19 است که از یک ویروس غیرفعال شده کامل استفاده می‌کند.

مؤسسه تحقیقات کودکان مرداک

نام پروژه واکسن: Bacillus Calmette-Guerin BRACE trial

مرداک بزرگ‌ترین مؤسسه تحقیقات بهداشت کودک در استرالیا است و اکنون با همکاری دانشگاه ملبورن تلاش دارد واکسن بسازد. این شرکت برای تقریباً صد سال، دوز کمی از باکتری‌های زنده را در معرض بیماران قرار می‌داد، این روش از بروز بیماری سل جلوگیری می‌کرد. بر اساس شواهد موجود،  این واکسن می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به بدن در مبارزه با سایر بیماری‌ها نیز کمک کند. محققان در حال بررسی این هستند که آیا این ویژگی و مزایا ممکن است به SARS CoV 2 نیز گسترش پیدا کند یا خیر. این آزمایش در استرالیا به فاز سوم رسیده است.

 کن‌سینو بیلوژیک (CanSino Biologics)

نام واکسن:  Ad5 nCoV

یک شرکت زیست دارویی چینی که با استفاده از نسخه تضعیف شده آدنوویروس، واکسن تولید کرده است. نتایج اولیه آزمایش‌های فاز دو، منتشر شده در لنست، نشان می‌دهد که این واکسن پاسخ ایمنی قابل‌توجهی در اکثر دریافت‌کنندگان ایجاد می‌کند و هیچ عارضه جانبی جدی ثبت نشده است.

مرکز ملی اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی گامالیا 

نام:  اسپاتنیک 5 (Sputnik V)

مؤسسه تحقیقاتی روسیه با مشارکت صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم دولت روسیه، این واکسن را ساخته است. این واکسن از نسخه تضعیف‌شده ویروس سرماخوردگی برای معرفی پروتئین اسپایک SARS CoV 2 در بدن استفاده می‌کند.  اسپاتنیک 5 از دو سویه آدنوویروس استفاده می‌کند و برای تقویت پاسخ ایمنی بدن، به تزریق دوم بعد از 21 روز نیاز دارد.

انتهای پیام/4021/پ