از چاپ 50 عنوان کتاب تا انجام 20 طرح پژوهشی در کارنامه جوانان نخبه/ پژوهشگرانی که تسهیلات و انگیزه نیاز دارند

گروه‌ استان‌های خبرگزاری آنا، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی به‌‌منظور جذب نخبگان و پرورش و هدایت دانشجویان و دانش‌آموزان مستعد به‌عنوان نخستین مركز شناسایی، جذب، پرورش، هدایت و حمایت پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاهی سال ۱۳۷۷ راه‌اندازی شد و اکنون در بیش از ۳۰۰ واحد دانشگاهی و ۱۰۰ آموزشکده سما در سراسر کشور در حال انجام مأموریت‌های خود و ایجاد روحیه مسئولیت‌پذیری پژوهشی و پرورش دانشجویان و دانش‌آموزان مستعد دانشگاه آزاد اسلامی است.

این باشگاه از سال ۱۳۷۷ تاکنون با جذب بیش از ۹۵ هزار عضو از میان دانش‌آموزان و دانشجویان که ۲۳ هزار و ۸۸۳ نفر آنان فعال هستند از اعضای خود حمایت‌های معنوی و مادی انجام داده و در برنامه جدید باشگاه، رویکرد فعالیت‌محوری جایگزین تسهیلات‌محوری شده است.

بیشتر بخوانید:

6 انجمن علمی جدید در دانشگاه آزاد اسلامی تهران‌شرق تشکیل می‌شود

ثبت اختراع دستگاه تب‌سنج دیجیتالی مادون قرمز

ساخت شیرفلکه‌های هوشمند کشاورزی/ ثبت ۴۰ ژن در بانک جهانی

خبرنگار خبرگزاری آنا در همین زمینه و در ادامه پرونده «در مسیر نخبه‌پروری» با معصومه زند، رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد درباره اقدامات، برنامه‌ها، اهداف و مأموریت‌های این باشگاه گفتگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.

آنا: در مورد راه‌اندازی باشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد توضیح دهید.

زند: از سال 88 و حدود 11 سال در خدمت باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد هستم. باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی از سال 77 راه‌اندازی شد و باشگاه واحد دانشگاهی بروجرد تقریباً جزء باشگاه‌های پیش‌رو است و قبل از بنده چهار نفر مسئولیت باشگاه را در واحد بروجرد بر عهده داشته‌اند.

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد بسیار فعال بوده است و هرساله تعداد زیادی از اعضا تشویق مقاله، کمک هزینه انجام طرح پژوهشی، بن کتاب و تشویق خرید کتاب چاپ شده دریافت می‌کنند.

بازدید علمی و اردوی طبیعت‌گردی از برنامه‌های هر‌ ساله باشگاه است؛ البته در دو سال اخیر به علت تغییر سیاست‌های باشگاه رکود زیادی را داشته‌ایم که به علت تغییر سامانه عضویت باشگاه نیز هست، (سامانه قبلی باشگاه (سامانه پیوند) بسیار راحت‌تر و کاربرپسندتر بود). باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد در مجموع 721 نفر عضو دارد.

آنا: مهم‌ترین فعالیت‌های شاخصی که سال‌های اخیر داشته‌اید، چیست؟

زند: یکی دو سال اخیر رویکرد باشگاه تغییر کرده و بیشتر به سمت مسابقات و فعالیت‌های دانشجویی پیش‌ رفته است. پیش از این، بیشتر رویکرد باشگاه پژوهش‌محور بود و از افرادی حمایت می‌کردیم که مقالات ISI و علمی پژوهشی داشتند یا اینکه در همایش‌ها برای ارائه مقاله شرکت می‌کردند. مبالغ تشویق مقالات خیلی عالی بود، حتی از مبالغی که به استادان داده می‌شد به‌دلیل ضرایبی که می‌خورد خیلی بهتر و بیشتر بود.

برای مقالات آی اس آی 20 درصد، مقالات علمی پژوهشی 15 درصد و مقالات علمی ترویجی 10 درصد بیشتر از بخشنامه پژوهش تشویقی می‌دادیم، به مقالات ارائه شده در همایش‌ها از دو تا چهار روز حق مأموریت معادل استادیار تعلق می‌گرفت؛ اما در دو سال‌ اخیر، رویکرد کاملاً تغییر کرده و بیشتر به سمت مسابقه رفته است، در این باشگاه حتی طرح پژوهشی خیلی زیادی داشتیم (21 طرح پژوهشی خاتمه یافته و 11 طرح در حال اجرا و بیش از 40 طرح داوری شده).

در طول مسئولیت این جانب بالغ بر 300 مقاله ISI و ISC و علمی پژوهشی و بیش از 300 مقاله در همایش‌ها مورد تشویق قرار گرفته، حدود 50 عنوان کتاب چاپ شده از اعضا خریداری و حدود 300 بن کتاب و بیش از 55 مورد تخفیف شهریه، پرداخت شده است.

آنا: ارزیابی شما از رویکرد قبلی و کنونی باشگاه چیست؟

زند: سیستمی خوب و پسندیده است که در آن پژوهش و حمایت از پژوهشگر مطرح باشد. در حقیقت سیستمی که به‌دنبال حمایت از کار و فعالیت پژوهشی باشد؛ اما اکنون بیشتر می‌خواهیم فعالیت‌های دانشجویی را حمایت کنیم که می‌توان گفت مسئولیت معاونت دانشجویی در هر دانشگاه است. با رویکرد جدید خیلی افت تعداد اعضا  داشتیم و قبلاً استقبال بیشتری از باشگاه می‌شد.

آنا: دلایل افت اعضای باشگاه را چه می‌دانید؟

زند: وقتی یک مسابقه مطرح می‌شود، ویژگی‌های خودش را دارد؛ مثلاً حول و حوش یک موضوع خاص مسابقه برگزار می‌شود؛ اما وقتی می‌گفتیم پژوهشگر، دیگر فرق نمی‌کرد، پژوهشگر در هر موضوعی که تخصص خودش بود، طرح پژوهشی و مقاله می‌داد و مطلب بیان می‌کرد؛ اما اکنون مثلاً در باشگاه ما یک مسابقه با عنوان کرونا، پیشگیری و مدیریت در شرایط بحرانی مثل سیلاب، زلزله و آتش‌سوزی برگزار می‌شود که این شیوه‌ خیلی ایده‌ها را محدود می‌کند.  آیین‌نامه تسهیلات باشگاه دیگر جذابیتی برای پذیرش پژوهشگران ندارد؛ البته افت تعداد اعضا به‌علت تغییر بخشنامه عضویت و نیز تغییر سامانه باشگاه نیز هست.

آنا: در رویکرد سابق همه پژوهش‌ها فقط در حد چاپ مقاله بود. هیچ‌کدام از این پژوهش‌ها تبدیل به ثروت نشده فقط مقاله چاپ می‌شده در این مورد چه نظری دارید؟

زند:  دانشجویان دکتری تا دو مقاله علمی و استاندارد نداشته باشند، اجازه دفاع از پایان‌نامه خود را ندارند؛ اما آیا می‌شود گفت تمام کارهایشان با آن همه هزینه هم از لحاظ مادی و هم از لحاظ معنوی و زمانی که صرف می‌شود، تبدیل به ثروت می‌شود؟

در رویکرد قبلی باشگاه تبدیل به ثروت پژوهش‌ها برای اعضا خیلی بیشتر بود. یعنی شاید بشود گفت تعدادی از اعضایمان توانستند شرکت‌های خیلی خوب تأسیس کنند که اکنون خودشان دارند در شرکت‌ها کار می‌کنند و یا با پیشینه پژوهشی‌شان در دانشگاه‌ها، ادارات، سازمان‌ها و شرکت‌های معتبری مشغول به کار هستند. (دکتر محمدرضا جابرانصاری، دکتر مسعود بیژنی، دکتر مسعود رحمتی، دکتر مهدی شعبان، دکتر یونس محمدی، دکترعبدالرضا اسدی قنبری، دکتر زین‌العابدین جویبان، دکتر محمد سجادنژاد، دکتر احمد شاهسواران، دکتر علی آریاپور، دکتر کیانوش گودرزی و ... آقایان علی سالاری، مهدی نصیری، علی عابدینی، ایمان باجلان، مهرداد خسروی، ابراهیم گودرزی، مصطفی کاوند، محمد حاجی‌وند، وهاب حاجی و ... خانم‌ها سمن رهنمائیان، محدثه عبدلی، نصیبه تیغ‌تیز، شیما گودرزی، مهتاب زند، نینا نیک‌نژاد، زهرا رحمتی‌مطلق و ...) از جمله این اعضا هستند؛ اما اکنون تعداد اعضای ما خیلی کم شده است. قبلاً در طول سال بیش از 200 عضو فعال داشتیم، اما اکنون اعضای فعال باشگاه 60 - 70 نفر هستند.

آنا: درباره مهم‌ترین فعالیت‌های شاخص باشگاه پژوهشگران واحد بروجرد توضیح دهید.

زند: باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد تقریباً جزء باشگاه‌های خوب ایران بوده است، بیش از 20 طرح پژوهشی خاتمه یافته داریم که به نتیجه رسیده‌اند. برای خاتمه طرح‌ها حتماً نیاز داشتیم که کتاب یا مقاله ISI یا مقاله علمی-پژوهشی چاپ شود، فکر می‌کنم بیشترین مواردی که بوده مقالات ISI بوده که از لحاظ معرفی دانشگاه آزاد اسلامی در جهان خیلی مهم است.

پژوهشگران این باشگاه حدود 50 عنوان کتاب چاپ کرده‌اند که به نام باشگاه و دانشگاه بروجرد است و به هر حال معرف خوبی برای دانشگاه آزاد اسلامی است.

آنا: در مورد چاپ مقاله ISI وضعیت شما چگونه است؟

زند: بالای 200 عنوان مقاله ISI با اینپکت فکتور بالا، چاپ شده داریم که جزء مقالات خیلی تاپ هم هستند. دو سال پیش کارگاهی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد برگزار شد و عده‌ای از تهران برای معرفی سایت‌های برتر ارائه مقاله آمده بودند و در بررسی که داشتند بیشتر مقالاتی که با افیلیشن دانشگاه آزاد واحد بروجرد ارائه شده بود توسط اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان این واحد دانشگاهی بود.

وضعیت پژوهشگران و دانشجویان موفق در استان لرستان طوری است که اگر هر سال دانشجوی برتر انتخاب می‌کنند، معمولاً در میان منتخبان از باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان این واحد دانشگاهی هستند (مانند فاطمه گودرزی و مهدی طباطبایی در سال گذشته و سال قبل از آن مهدی نصیری و علی عابدینی)، حتی دانشجوی برتر در  کشور هم داشتیم (محمدرضا رحیمی) یکی از اعضای باشگاه بروجرد (مراد (مهدی) شعبان) چند سال پیش جزء اعضای برتر کل باشگاه‌های ایران شد.

آنا: درباره سیاست‌گذاری‌هایی که در دوران کرونا در پیش گرفته‌اید توضیح دهید.

زند: در روزهای ابتدایی کرونا، دچار قرنطینه و از دانشگاه و باشگاه جدا شدیم؛ اما بعد که به خودمان آمدیم تصمیم گرفتیم رویکرد و اطلاع‌رسانی‌هایمان را بیشتر به سمت مطالب در فضای مجازی ببریم، همین مسابقه ملی ایده‌شو که پیشنهاد دادیم و در حال برگزاری است؛ البته این شرایط- فعالیت مجازی و برگزاری وبینار- بر همه باشگاه‌ها حکمفرماست، مطلع هستید معمولاً کارگاه‌ها را به‌صورت حضوری برگزار می‌کردیم؛ اما اکنون وبینارهای ملی خیلی فراگیرتر شده است و حداقل هفته‌ای دو سه وبینار برگزار می‌شود، نه اینکه مختص باشگاه ما باشد، همه باشگاه‌ها وبینار برگزار می‌کنند.

آنا: با توجه به قرارگرفتن انجمن‌های علمی زیر نظر باشگاه، چه تعداد انجمن علمی دارید؟ و در چه زمینه‌هایی فعال هستند.

زند: دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد دارای 24 انجمن علمی ثبت شده است که خوب و فعال بودند؛ اما با تغییر و تحولاتی که انجام شده می‌توان گفت این فعالیت‌ها دچار نوعی سکون شده است. اگر انجمن‌های فعال دو سال پیش تحویل باشگاه می‌شد، می‌توانستم بگویم ما جزء انجمن‌های خیلی موفق هستیم، با توجه به شیوع کرونا دانشجویان را عملاً در دانشگاه نداریم، به‌طور کلی باید مجدداً برای انجمن‌هایمان انتخابات انجام شود تا هسته اولیه آنها شکل بگیرد و بتوانیم لااقل از طریق فضای مجازی به آنان اطلاع‌رسانی و از فعالیت‌هایشان حمایت کنیم.

در بهترین حالت یک دانشجو که دانشجوی کارشناسی است و چهار سال در دانشگاه حضور دارد، عضو انجمن است، اگر از ترم دوم هم عضو باشگاه شود، لااقل سه سال باید در دانشگاه باشد؛ اما همانطور که قبلاً عرض کردم از حدود دو سال قبل از تحویل انجمن‌ها به باشگاه، این انجمن‌های خوب همه اعضای اصلی آنها فارغ‌التحصیل شده‌اند. اگر با اعضای اصلی انجمن‌ها ارتباط داشتم و فارغ‌التحصیل نشده بودند، لااقل از طریق آنها اطلاع‌رسانی می‌کردم و بچه‌ها دوباره فعال می‌شدند.‌

البته با وجود شرایط جدید و شیوع بیماری کرونا، حضور نداشتن دانشجویان در دانشگاه نیز مزید بر علت است و علاوه بر فعال نبودن انجمن‌ها، عملاً امکان فعالیت ایشان هم مقدور نیست.

آنا: پیشنهادها و خواسته‌هایی برای ارتقا و توانمندسازی باشگاه‌ها برای ستاد مرکزی دارید تا بتوانید بهتر از گذشته به فعالیت خود ادامه دهید؟

زند: ستاد مرکزی باشگاه در یکی دو سال گذشته تغییرات زیادی از لحاظ ریاست و مدیران داشته، به همین دلیل رویکردها کاملاً تغییر کرده است. به هر حال باید با شرایط جدید کنار بیاییم و رویکردهای جدید باشگاه را دنبال کنیم. یک موضوع خیلی مهمی که فکر می‌کنم در فعالیت دفاتر باشگاه و مسئولان باشگاه در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد تأثیر داشت؛ اجلاس‌های سالانه باشگاه بود.

باشگاه هر سال یک اجلاس مبسوط تقریباً حدود چهار پنج روزه برگزار می‌کرد که در این اجلاس‌ها که هر سال در یکی از باشگاه‌های ایران برگزار می‌شد، رؤسای تمام باشگاه‌ها و مسئولان ستاد مرکزی باشگاه در یک شهر جمع می‌شدیم، تمام دیدگاه‌هایی را که هر فردی داشت خیلی راحت و صمیمی می‌توانست در جلسات تخصصی بیان کند، حتی دقیقاً می‌توانم به شما بگویم در اجلاس سال 93 بندرعباس یکی از پیشنهاد‌هایی که بنده در یکی از جلسه‌ها بیان کردم شاید به اندازه کمتر از یک ماه بعد به عنوان یکی از قوانین باشگاه به واحدها ابلاغ شد؛ اما چهار پنج سال اخیر دیگر اجلاسی برگزار نشده است.

آنا: پیشنهادتان احیای اجلاس‌هاست؟

زند: بله. معتقدم حتی اعضای ستاد مرکزی هم بهتر می‌توانند دیدگاه‌هایشان را به ما منتقل کنند. اگر آنها دیدگاه‌های خود را رو در رو با ما مطرح کنند، بهتر می‌توانیم پیک آنها برای انتقال به دانشجویان و اعضای باشگاه باشیم، مسئولان ستاد مرکزی نیز بهتر با مسائل و مشکلات ما در واحدها آشنا می‌شوند و برای آنها چاره‌اندیشی می‌کنند و بخشنامه‌ها و دستور‌العمل‌ها نیز با واقعیت‌های موجود در واحدها تنظیم خواهد شد.

انتهای پیام/4117/4062/پ