سنتز نسل جدید آنتی‌بیوتیک‌ها علیه باکتری‌های مقاوم به چند دارو از زهر 3 گونه عقرب

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سه پروژه جداگانه موفق شدند از پپتیدهای با زنجیره کوتاه زهر سه گونه عقرب نسل جدید آنتی‌بیوتیک‌ها را علیه باکتری‌های مقاوم به چند دارو سنتز کنند.

این سه پروژه با اخذ مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به‌صورت پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی توسط دانشجویان مریم مهرابیان، اعظم شاهی و فاطمه اعظمی‌سیف‌آباد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در بررسی‌های یک‌ساله در شرایط اینویترو (درون‌کشتگاهی) انجام شد.

این مرحله از پروژه با راهنمایی محمد ضعیفی‌زاده، مشاوره مسعود فردین اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل و مشاوره علمی سعید لطیفی‌نوید عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی و سیده‌زهرا بختی به پایان رسید.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل و استاد این پروژه‌ها به خبرنگار خبرگزاری آنا گفت: با توجه به افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی، محدودشدن گزینه‌های درمانی و افزایش شتاب فرکانس مقاومت باکتری‌ها که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های بشری است، جستجوی عوامل جدید که علاوه‌بر داشتن تأثیر مهاری روی باکتری‌ها، بدون القا یا القای ضعیف مقاومت در سویه‌های بالینی باشد، ضرورت دارد.

محمد ضعیفی‌زاده افزود: فراکسیون‌ها و پپتیدهای ضدمیکروبی طبیعی با دارابودن این خصوصیات نویدبخش مناسب‌بودن برای جایگزینی هستند.

وی عنوان کرد: عقرب‌ها موجودات بسیار قدیمی هستند که توانسته‌اند در طول تاریخ طولانی مقابل انواع پاتوژن‌ها مقاومت داشته باشند و زهرپاشی به سطح پوست خود یکی از مکانیزیم‌های این مقاومت است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل توضیح داد: زهر عقرب با وجود خاصیت توکسی سیتی دارای تعداد متعددی پپتید با وزن ملکولی متفاوت بوده که هرکدام فانکشین متفاوتی دارد. برخی هماتوتوکسین، برخی خاصیت کاردیوتوکسین و برخی نورو توکسین هستند. از این پپتیدها می‌توان علاوه‌بر طراحی شاتل دراگ‌ها به‌عنوان آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد.

ضعیفی‌زاده بیان کرد: در یکی از پروژه‌ها که با هدف بررسی اثرات آنتی‌باکتریال فراکسیون‌های سم عقرب ایرانی Mesobuthus eupeus انجام شد، فعالیت ضد باکتری فراکسیون‌های زهر روی باکتری‌های  پوستی مقاوم به چند دارو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مهار رشد و عدم خاصیت همولیز در رقت‌های پایین سم تأییدکننده این موضوع است که فراکسیون‌های مؤثر می‌توانند به‌عنوان یک گزینه جدید آنتی‌باکتریال مورد بررسی‌های پیشرفته به‌‌منظور جایگزینی آنها برای آنتی‌بیوتیک‌های رایج مقاوم شده قرار گیرند.

وی خاطرنشان کرد: نتایج این پروژه نشان داد که یکی از فراکسیون‌های با وزن ملکولی کمتر از 25 کیلو دالتون جداشده از زهر یک نوع عقرب بومی به نام اندوکتانوس کراسی‌کودا دارای خصلت مهاری بسیار بالایی بوده و با توجه به عدم خصلت همولیتیک، چشم‌انداز خوبی به‌عنوان یک منبع جدید آنتی‌بیوتیک برای مهار این باکتری عفونی ایجاد کرده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل یادآور شد: هلیکو باکتر پیلوری از باکتری‌های مقاوم دیگری بود که توسط محققان این دانشگاه ارزیابی شد. عفونت هلیکوباکترپیلوری با بیماری‌های دستگاه گوارش ازجمله التهاب معده, زخم معده, سرطان معده و لنفوم بافت لنفوئیدی مرتبط با مخاط معده همراه است. اپیدمی این بیماری متأسفانه در کشور به‌ویژه در اردبیل، گیلان و مازندران بسیار چشمگیر است.

ضعیفی‌زاده مطرح کرد: از یافته‌های مهم دیگر این پژوهش، دستیابی به یک فراکسیون دیگر از زهر عقرب بومی ایران به نام شاخ Buthotus schach بود که با دوز بسیار پایین و بدون خصلت همولیتیک خاصیت مهاری مناسبی بر مهار باکتری‌های مقاوم به چند دارو MDR نمونه‌های بالینی اشریشیا کولی، استافیلو کوکوس اورئوس و سذوموناس ایروژینوزا بود که مهار بسیار معنی‌داری داشته است. نکته جالب توجه اینکه میزان مهار فراسیون پپتیدهای کمتر از 25 کیلو دالتون مؤثرترین آنتی‌بیوتیک را داشت.

وی اظهار کرد: در این راستا به‌منظور تولید دانش‌بنیان زهر عقرب، مزرعه کاملاً استاندارد با مجوزهای قانونی تشکیل و به استحصال زهر آن توسط محققان این دانشگاه اقدام شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل گفت: از یافته‌های دیگر این فارم طراحی و سنتزنانو شاتل دراگ برای انتقال داروهای نورونن به‌ویژه آلزایمر بوده که در مرحله تست‌های تکمیلی است.

انتهای پیام/4103/4062/