«ابوالحسن علی رُبعی»؛ عالِم علم نحو و دانای روزگار

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آناـ بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت‌به‌خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، از جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

علی بن عیسی بن فرج ربعی (328-420ق)، مکنی به «ابوالحسن» و ملقب به «کمال‌الدین» و «ابن‌الاُخت»، ادیب نحوی و لغوی است.

اصلش از شیراز بود اما در بغداد ساکن شد. پدرش عیسی بن فرج بن صالح ربعی، از طایفه ربعی بود. در جوانی برای کسب علم به بغداد سفر کرد و ادبیات را در آن شهر نزد استاد علی بن سعید سیرافی آموخت و چند سالی در بغداد شاگرد او بود. سپس به شیراز سفر کرد و حدود بیست سال شاگرد ابوعلی فارسی بود؛‌بعد از آن به بغداد برگشت و تا آخر عمر در آنجا ماند. اطلاعات ما درباره زندگی او در همین حد است.

علی رُبعی از مشاهیر علم نحو و از ادیبان و بزرگان فنون ادبی بود. به مسائل نحوی در علم عربی تسلط کامل داشت. دانای روزگار خود بود، به طوری که در قرون چهارم و پنجم، کسی نبود که شناخت و آگاهی‌اش، در علم نحو، بیش از او باشد.

علی ربعی تألیفات درخور توجهی داشته که عبارت‌اند از:

1. البدیع در نحو؛

2. شرح الایضاح، که ایضاح استادش، ابوعلی فارسی، را شرح کرده است؛

3. شرح البلغة؛

4. شرح مختصر جرمی؛

5. التنبیه علی خطاء ابن جنی فی تفسیر شعرالمتنبی

 انتهای پیام/4104/