رشته مهندسی پزشکی از نگاه دانشجویان/ دانشجویانی که با ثبت 2 هسته فناور به مرکز رشد رسیدند
گروه استانهای خبرگزاری آنا- حسین رحیمی؛ گروه مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر از سال 1386 بهعنوان نخستین واحد دانشگاهی در استان اصفهان جذب دانشجو داشته است و فارغالتحصیلان این واحد دانشگاهی توانستهاند بهخوبی در عرصه صنعت و مهندسی پزشکی سرآمد باشند.
خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت و با توجه به اهمیت رشته مهندسی پزشکی و فعالیتهای انجمن علمی مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر با محمد علیخاصی، تینا تحویلیان و ویدا تیموری سه دانشجو و عضو این انجمن گفتگو کرده است که مشروح آن را میخوانیم.
آنا: جناب علیخاصی لطفاً توضیح مختصری از ماهیت انجمن علمی ارائه فرمایید.
علیخاصی: انجمن علمی یکی از تشکلهای دانشجویی غیرسیاسی در هر واحد دانشگاهی است که اعضای آن توسط دانشجویان همان رشته انتخاب میشوند و هدف هر انجمنی کمک به دانشجویان در زمینه آشنایی با امور تحصیلی ازجمله ارائه یکسری اطلاعات در مورد ماهیت رشته، انتخاب واحد، کمک به انتخاب گرایش، برگزاری رویدادها و کارگاههای متنوع و بهطور کلی مسائل مربوط به اموری بوده که هر دانشجویی ممکن است تا انتهای تحصیل با آن مواجه شود. در واقع انجمن علمی علاوه بر ایجاد پل ارتباطی بین دانشجویان و مجموعه دانشگاه بهدنبال توانمندسازی و حرفهآموزی به دانشجویان است.
آنا: بهعنوان واسط استادان و دانشجویان ارتباط شما با مدیر و استادان گروه و دانشجویان به چه صورتی است؟
علیخاصی: همانطور که میدانید لازمه هر کار موفق، کار گروهی بر اساس اعتماد و مسئولیتپذیری متقابل بوده که با وجود ظرفیتهای فراوان بین دانشجویان رشته و دلسوزیهای استادان این اعتماد و توجه از سمت مدیر گروه سیدایمان موسویان حس شد و از همان ابتدا این اعتماد متقابل باعث توانمندشدن ما در امر یاریرسانی به دانشجویان در هر زمینهای شد و رضایت و موفقیت طرفین را در پی داشت.
درباره ارتباط با دانشجویان، تیم قوی انجمن علمی با امکاناتی که در دانشکده فنی داشت، توانست نزدیک به 600 عضو فعال جذب کند و با پاسخگو بودن این تیم در طول هفته در دفتر این انجمن و همینطور در فضای مجازی به سؤالات و مشکلات دانشجویان در مسائل مختلف بهویژه امتحانات، انتخاب واحد و انتخاب گرایش کمک کند.
آنا: انجمن علمی مهندسی پزشکی واحد خمینیشهر تا الان چه فعالیتهایی را برای دانشجویان ترتیب داده است؟
علیخاصی: همانطور که گفته شد، انجمن علمی مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر با کمک استادان و دانشجویان فعالیتهای متنوعی در زمینههای گوناگون و بعضاً با همکاری نهادهای مختلف دانشگاه انجام داده و کمتر فعالیتی بوده که انجمنها بهویژه انجمن مهندسی پزشکی در آن نقشی نداشته باشد.
برگزاری بیش از هشت کارگاه آموزشی تعمیرات و راهاندازی تجهیزات مختلف پزشکی، سلسله کارگاههای نرمافزاری از قبیل پروتئوس و متلب، بازدیدهای علمی آموزشی از نمایشگاههای مختلف و معتبر استانی و کشوری مانند نمایشگاه بینالمللی ایران هلث 98 در تهران، بازدیدهای علمی از بیمارستانهای مطرح شهر اصفهان برای آشنایی دانشجویان با محیطهای درمانی و سلسله بازدیدها از شهرک علمی تحقیقاتی و شرکتهای دانشبنیان تراز اول مهندسی پزشکی برای اعضای ممتاز انجمن ازجلمه فعالیتهای انجمن علمی این واحد دانشگاهی است.
برگزاری کارگاههای آموزشی و مهارتی در مورد انتخاب گرایش، بازار کار و تحصیل خارج از کشور و دیگر فعالیتهای دانشجویی مانند برگزاری کلاسهای رفع اشکال و یا تشکیل تیم تحریریه برای مجله علمی و جمعآوری کمکهای نقدی برای سیلزدگان شمال کشور از دانشجویان با همکاری هلالاحمر و دفتر فرهنگ اسلامی دانشگاه از دیگر فعالیتهای انجمن علمی این واحد دانشگاهی است.
آنا: اگر بخواهید از یک فعالیت ویژه انجمن علمی خودتان نام ببرید، به کدام مورد اشاره میکنید؟
علیخاصی: برگزاری رویداد بزرگ کارآفرینی هانا با همکاری مرکز رشد واحدهای فناور واحد دانشگاهی خمینیشهر فعالیت ویژه این انجمن علمی بوده که با ایجاد فضایی علمی و تقویت روحیه ایدهپردازی بین دانشجویان، دو هسته فناور فعال که از خروجیهای این رویداد بودند، ثبت و در مرکز رشد دانشگاه مستقر شدند. استقبال بینظیر دانشجویان و دانشگاه از این رویداد علمی، انجمن مهندسی پزشکی را تشویق کرد تا با همکاری مجدد با مرکز رشد و انجمن مکانیک، رویداد بعدی هانا را نیز که با محور مهندسی مکانیک بود، برگزار کند.
آنا: خانم تحویلیان! لطفاً توضیحات مختصری درباره ماهیت رشته مهندسی پزشکی و گرایشهای مختلف آن بفرمایید.
تحویلیان: همانطور که میدانید رشته مهندسی پزشکی بهدنبال ارتباطی بین علم مهندسی و علم پزشکی است که با استفاده از این علوم میتوان به پیشگیری و تشخیص و درمان در حیطه پزشکی کمک کرد.
مهندسی پزشکی در دوره کارشناسی شامل چهار گرایش عمده بیوالکتریک، بیومکانیک، بیومواد و بالینی است. در بیوالکتریک، هدف تربیت متخصصانی بوده که بتوانند از عهده تجهیز، نگهداری و طراحی دستگاههای پزشکی برآیند؛ اما در تعریفی کوتاه، بیوالکتریک را میتوان علم استفاده از اصول الکتریکی، مغناطیسی و الکترومغناطیسی در حوزه پزشکی دانست.
در گرایش بیومواد، استفاده از مواد مختلف از قبیل پلیمرها، سرامیکها، کامپوزیتها و مواد فلزی در بدن انسان و در تجهیزات پزشکی مورد مطالعه قرارمیگیرد و نیازمند انتخاب، ساخت و آزمایش مواد است که لازمه آن درک و فهم درست از شیمی و فیزیک مواد و شناخت محیط بیولوژیک بدن است.
در گرایش بیومکانیک، تمرکز روی دروس فیزیک و مکانیک کلاسیک سیالات و جامدات بوده و هدف این گرایش تحلیلهای حرکتی اندامها و کاربرد رباتیک در طراحی و تولید وسایل تشخیصی و درمانی است.
در نهایت دانشجویان گرایش بالینی نیز مسئولیت پیادهسازی تکنولوژی پزشکی و بهینهسازی خدمات بهداشتی و درمانی دارند. نقش مهندسی پزشکی بالینی شامل آموزش و نظارت تکنسین تجهیزات پزشکی، همکاری با قانونگذاران و بازرسان بیمارستانهای دولتی و دادن مشاوره فنی برای دیگر کارکنان بیمارستان مانند پزشکان، مدیران و سایر افراد مرتبط است.
آنا: دروس این رشته مناسب چه گروهی از داوطلبان ورود به دانشگاه است و با توجه به اینکه در رشته مهندسی پزشکی، دختران جمعیت آماری بالایی دارند، آیا این رشته را مناسب آنان میدانید؟
تحویلیان: بله، علاقه داشتن و لذت بردن در فرآیند کاری که انجام میدهیم، تفاوتی در نوع جنسیت ایجاد نمیکند؛ بنابراین هر کسی که خستگیهای مسیر را برای رسیدن به رؤیاهای خود میپذیرد و جسورانه قدم برمیدارد در هر زمینهای موفق خواهد شد.این رشته برای کسانی که دارای قدرت طراحی، تحلیل مسائل درسی، آمادگی لازم برای رویارویی با مسائل بیمارستانی، ذهنی خلاق و مهارت انجام کار تیمی را داشته باشند، مناسب است.
آنا: بهتر است چه مهارتهایی را در طول دوران تحصیل فرابگیریم؟
تحویلیان: یکی از موارد مهم تسلط به زبان انگلیسی است؛ چراکه بهدلیل نوپابودن رشته مهندسی پزشکی بسیاری از کتب دارای ترجمه نبوده و باید به زبان انگلیسی مطالعه شود و یا حتی خواندن سرویس منوال و یوزر منوال دستگاهها نیز نیاز به داشتن سطح زبان انگلیسی در سطح خوب است. از موارد دیگر که کمک خوبی به پیشرفت در این رشته میکند، میتوان یادگیری زبانهای برنامهنویسی و نرمافزارهایی مانند متلب، پایتون و .... را نام برد.
آنا: به نظر شما داوطلبان رشتههای علوم تجربی میتوانند در رشته مهندسی پزشکی موفق باشند؟
تحویلیان: بله، تقریباً قسمت عمدهای از دانشجویان رشته مهندسی پزشکی دارای دیپلم تجربی هستند. این دانشجویان بهدلیل خواندن درس زیستشناسی در دوران دبیرستان در گذراندن دروس آناتومی و فیزیولوژی و فیزیک پزشکی، پدیدههای الکتریکی و نظایر آن بهدلیل داشتن آشناییهای لازم مشکلی نخواهند داشت؛ اما در مورد دروس فیزیک و ریاضی در صورت داشتن پایه ضعیف باید آن را تقویت کرد؛ چراکه پایه تعدادی از دروس تخصصی است.
آنا: خانم تیموری! به نظر شما بهطور کلی زمینههای فعالیت در رشته مهندسی پزشکی چگونه است؟
تیموری: در رشته مهندسی پزشکی شاخههای متفاوتی برای فعالیت وجود دارد و به دو دسته شناختهشده معروف هستند. دسته نخست در زمینه بهرهبرداری، تعمیر، پشتیبانی، مشاوره خرید، نگهداری و کالیبراسیون تجهیزات پزشکی قرارمیگیرد که ابتدا نیاز به دانش پایهای پزشکی و الکترونیک یا مکانیک است و آشنایی با قطعات الکترونیکی و قطعات بهکار رفته در درون تجهیزات پزشکی، شناخت نقاط ضعف و قوت کار هر دستگاه و بهطور کلی آشنایی کامل با تجهیزات پزشکی است.
دومین دسته میتواند دربرگیرنده دسته نخست باشد؛ اما در مراحل بالاتر دانشجویان با استفاده از دانش کسب کرده میتوانند باعث بهبود عملکرد تجهیزات شده و یا حتی دست به ساخت و طراحی دستگاه و تجهیزات جدید بزنند.
دانشجوی محقق، خلاق و با مطالعه بالا که تجربه خوبی هم در کار با دستگاههای پزشکی داشته باشد، میتواند در این زمینه فعال باشد که کار خیلی بزرگی بوده؛ اما قابل انجام است.
آنا: بیشتر در مورد شاخههای عملی و ساخت و تولید در رشته مهندسی پزشکی صحبت شد آیا شاخههای دیگری هم وجود دارد؟
تیموری: مورد دیگر فعالیت در حوزه نرمافزاری و برنامهنویسی است از نرمافزارها و زبانهای برنامهنویسی مطرح میتوان به نرمافزار MATLAB و زبان برنامهنویسی Python اشاره کرد و به دانشجویان این رشته توصیه میشود که آشنایی لازم با این نرمافزارها را داشته باشند چه در زمینه تحقیقاتی و چه در دوران کارشناسی و چه مقاطع بالاتر، کاربرد دارد. بخش دیگر از این قسمت میتواند پردازش سیگنال باشد که با کمک الگوریتمهای خاص به تشخیص و درمان بیماریها، هوش مصنوعی و دانشهای جدید دیگر کمک میکند.
آنا: آینده این رشته برای خانمها را چطور ارزیابی میکنید و آیا خانمها در فعالیتهای انجمن حضور فعال دارند؟
تیموری: برای موفقیت در این رشته و بازار کار به هیچ عنوان جنسیت مطرح نیست؛ اما این نکته را باید گفت که بهطور میانگین بیش از ۷۰ درصد شرکتکنندگان در فعالیتهای انجمن دختران بوده بهطوری که برای ثبتنام کارگاه یا بازدیدهای ما با نزدیک به 150 نفر آن دختران هستند. پس خانوادهها به هیچ عنوان نباید نگران این موضوع باشند که در این رشته ممکن است حق دختران ضایع شود و یا اجازه پیشرفت و رشد به آنان داده نشود.
آنا: در بخشی از صحبتها به نشریه علمی هم اشاره کردید، کمی بیشتر درباره این موضوع توضیح دهید.
تیموری: با توجه به اینکه اسم کامل انجمن ما، انجمن علمی، هنری، ادبی مهندسی پزشکی است، بنا به درخواست بچهها به این موضوع ورود کردیم که البته توانستیم در مدت کوتاهی تیمی ۲۰ نفره با عنوان تحریریه نشریه گردهم آوریم که از نویسندگان، مترجمان و گرافیستهای خوبی که همگی از دانشجویان همین رشته هستند، تشکیل شده و اکنون نیز در حال طی مراحل پیشتولید و کسب مجوزهای لازم هستیم.
آنا: برگردیم و سؤالات پایانی و جمعبندی را از زبان آقای علیخاصی داشته باشیم. بهعنوان سؤال آخر در این ایام که تمام کشور با ویروس منحوس کرونا در حال دستوپنجه نرم کردن است چه تغییراتی در فعالیتهای انجمن اتفاق افتاده است؟
علیخاصی: همانطور که میدانید با شیوع ویروس کرونا در کشور و تصمیم وزارتخانههای بهداشت و علوم همه واحدهای دانشگاهی ملزم به ارائه آموزش مجازی شدند؛ اما در این شرایط که تصور میشد ممکن است فعالیتهای انجمن نیز تحتالشعاع قرار گیرد، انجمن با همکاری دانشگاه موفق به برگزاری کارگاههای آموزشی مجازی شد؛ البته در این مدت ارتباط ما نیز با دانشجویان از طریق فضای مجازی پیشرفت چشمگیری داشته و مانند گذشته در حال ارائه خدماتی مانند مشاوره در مورد مسائل انتخاب رشتهگرایش، آموزش و ... هستیم.
آنا: و سخن پایانی
علیخاصی: همانطور که میدانید واحد دانشگاهی خمینیشهر بهعنوان دانشگاه مخترعان و مبتکران جوان شناخته میشود و سالهای گذشته نیز اختراعات مهمی در حوزه مهندسی پزشکی در این دانشگاه ثبت کردهایم و با توجه به اینکه امسال در رتبهبندی علمی بین همه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، این واحد دانشگاهی بالاتر از واحد دانشگاهی علوم تحقیقات تهران موفق به کسب رتبه نخست شد، این موضوع نشاندهنده توان بالای علمی و فنی استادان و محیط خوب آموزشی است.
این نوید را به دانشجویان جدید بدهم که با توجه به خریدهای جدید تجهیزات برای کارگاههای تخصصی مهندسی پزشکی دانشگاه، شاهد رشد بیشتر دانشجویان خواهیم بود. انجمن علمی و گروه مهندسی پزشکی با کمک مرکز رشد دانشگاه و دیگر قسمتهای دانشگاه در سال جدید تحصیلی نیز همچنان با قدرت برنامههای خود را برای ارتقای سطح علمی و فنی دانشجویان اجرا خواهند کرد.
انتهای پیام/4121/4062/
انتهای پیام/