تفاوت رشته علوم ورزشی با تربیت‌بدنی چیست؟/ معرفی رشته‌ای که شادابی و نشاط در آن موج می‌زند
گروه استان‌های خبرگزاری آنا- حسین رحیمی؛ نام دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر برای بیشتر افرادی که با این دانشگاه آشنایی دارند، تداعی‌گر رشته‌های مکانیک، برق، ساخت و تولید و به‌طور کلی رشته‌های فنی و مهندسی است که البته واقعیتی انکارناپذیر است؛ اما چند سالی است این دانشگاه در رشته حقوق و روانشناسی نیز بین دانشگاه‌های اصفهان به‌عنوان یک مدعی قدرتمند و نوظهور خودی نشان داده است، با این وجود موضوع به همین جا خلاصه نمی‌شود؛ بلکه این واحد دانشگاهی اکنون در رشته‌های دیگری از جمله علوم ورزشی نیز سربرآورده و با به‌روزرسانی و تجهیز و تکمیل امکانات خود، مجموعه‌ای بزرگ و کم‌نظیر در حوزه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی ایجاد کرده است.
برای معرفی این رشته این بار نه با مسئولان دانشگاه و مدیرگروه این رشته، بلکه با دانشجویان موفق شاغل به تحصیل در رشته علوم ورزشی به گفتگو نشسته‌ایم. مریم عزیزی از چهره‌های نام‌آشنای ورزش بانوان استان اصفهان و یکی از این دانشجویان است که مشروح گفتگو با وی را می‌خوانید.
آنا: خودتان را معرفی و مختصری از سوابق و تجارب خود بیان کنید.
عزیزی: دانشجوی رشته علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر هستم و قبل از اینکه وارد این رشته شوم، مربی ورزشی بودم و البته هنوز هم هستم. در رشته رزمی مسئولیت‌های کشوری، استانی و شهرستانی دارم. همچنین مسئولیت ورزش رزمی نمایشی آکسایای کشور را از سال ۹۴ تا ۹۶ داشته‌ام. علاوه‌بر این مسئولیت سبک اهمتان استان اصفهان را نیز داشته‌ام و اکنون هم مسئول انجمن هواسکورد شهرستان شاهین‌شهر، مسئول امور فرهنگی و بسیج ورزش‌های رزمی این شهرستان و مسئول بازرسی همه ورزش‌های رزمی بانوان شاهین‌شهر هستم.
آنا: رشته علوم ورزشی چه تفاوتی با رشته تربیت‌بدنی دارد؟
عزیزی: کسانی که می‌خواهند وارد رشته علوم ورزشی شوند، ممکن است شناخت دقیقی از این رشته ورزشی نداشته باشند. ما تربیت‌بدنی را در نگاه نخست یک توپ می‌بینیم یا ورزش‌های رزمی تکواندو، کاراته و ... و تمام چیزی که به ذهن ما می‌آید یک فعالیت ورزشی است؛ اما علوم ورزشی واقعاً چیست؟!
در این رشته یاد می‌گیریم که چگونه باید بنشینیم، چگونه باید راه برویم، چگونه باید فعالیتهایمان را انجام بدهیم، چگونه باید شئ را از روی زمین برداریم، این می‌شود آرگونومی، ما آنتروپومتری یاد می‌گیریم، به‌طور مثال اندازه میز و اندازه ارتفاع آن چه‌قدر باید باشد و اندام خودمان چگونه باید باشد. سایز کمر چه‌قدر باید باشد. علاوه‌بر این سراغ آسیب‌شناسی هم می‌رویم، به‌طور مثال از طرز راه رفتن و اینکه یک مقدار زانوها از هم فاصله دارد. زانوی پرانتزی و اینکه کجای پا مشکل دارد و علتش چه بوده و به چه کسی باید مراجعه کند، همه و همه توسط متخصصان این رشته بررسی می‌شود.
فردی که سکته کرده، نباید ورزش قدرتی انجام بدهد
در آسیب‌شناسی همه چیز را کامل یاد می‌گیریم، به‌طور مثال فاصله صفحه نمایش چه‌قدر باید باشد و اینکه چه‌قدر به سرِ ما فشار وارد می‌کند. اینها را کامل یاد می‌گیریم؛ بنابراین به همین راحتی می‌توانیم همکار فیزیوتراپ باشیم؛ چراکه تمام استخوان‌ها و تمام حرکت‌های بدن اسم دارد، به‌طور مثال دستی که بالا می‌آوریم، حالت اکستنشن، عضله دلتوئید که در شانه قرار دارد، فعال شود، عضله دوسر بازویی فعال می‌شود، پشتی بزرگ، فوق خالی، تحت خالی و تحت کتفی و ... تمام اینها باعث می‌شود که دست را بالا ببریم. ما فیزیولوژی یاد گرفتیم و در آن پی بردیم که چگونه باید با قلب خود کار کنیم. برای مثال ورزش استقامتی موجب می‌شود که قلب بزرگ شود و آن کسی که قدرتی کار می‌کند، قلبش ضخیم می‌شود؛ بنابراین فردی که سکته کرده، نباید ورزش قدرتی انجام بدهد.
آنا: با توجه به اینکه جامعه ما به سمت پیرشدن می‌رود، قطعاً نیاز به این رشته در سال‌های آینده خود را بیشتر نشان می‌دهد، در این مورد توضیح دهید.
عزیزی: با یک مثال پاسخ شما را می‌دهم. من خودم وقتی با خانواده دورهمی داشتیم یا با دوستان جمع می‌شدیم، آنها بازی‌هایی مانند وسط بازی، فوتبال یا هر بازی دیگری انجام می‌دادند؛ ولی من گوشه‌ای می‌نشستم و نگاه می‌کردم؛ چراکه فقط رزمی بلد بودم؛ اما اکنون اینقدر نشاط پیدا کرده‌ام که هر نوع توپی که به دست من بدهید، هر نوع وسیله ورزشی که به دست من بدهید، من قاطی بچه‌ها هستم؛ چراکه اینقدر خوب با ما کار شده و اینقدر با سلامت ما کار شده است که اگر اکنون شروع به دویدن ساده کنم، شاید بتوانم تا سه چهار ساعت بدوم تا خسته شوم؛ اما شاید شما همان ۱۰ دقیقه نخست خسته شوید؛ چراکه فعالیت ورزشی نداشته‌اید.
این تفاوت دارد، ناراحتی قلبی به سراغم نمی‌آید، از لحاظ روحی به هم نمی‌ریزم. وقتی وارد پارک می‌شوم، اگر ببینم راکتی دست بچه‌هاست، می‌گیرم و با آنان بازی می‌کنم. این نشاط، من را برای خودم نگه می‌دارد یا حتی در زندگی در حال غذا درست‌کردن، می‌دانم به چه شکلی باید بایستم، می‌دانم به چه شکلی از وسایل منزل باید استفاده کنم؛ بنابراین کمردرد و زانودرد سراغ من نمی‌آید و مشکل قلب و عروق هم پیدا نمی‌کنم؛ بنابراین سالم‌تر هستم و این در آینده برای هرکس دیگری هم خوب است. سن که بالا رود، سالم‌تر از کسی خواهم بود که این شرایط را نداشته است. تفاوت در این است!
آنا: در جامعه‌ای که امروز در آن زندگی می‌کنیم بحث تناسب اندام به‌عنوان یک بحث روز مطرح است، اینکه چه نوع غذاهایی مصرف کنیم و سبک تغذیه و زندگی ما چگونه باید باشد، رشته علوم ورزشی چگونه می‌تواند در این زمینه کمک کند؟
عزیزی: بعضی ورزش‌ها فوق‌العاده تأثیرگذار هستند. ورزش‌های ما بیشتر استقامتی است، چربی‌سوزی انجام می‌دهند. شما ۲۰ دقیقه بدوید، بدن شما شروع به چربی‌سوزی می‌کند. کمتر از ۲۰ دقیقه باشد، لاغر نمی‌شوید. متأسفانه در کشورمان مشکل بزرگی که وجود دارد، این است که می‌خواهند با خوردن لاغر شوند و به جای اینکه ورزش کنند، قرص لاغری می‌خورند؛ البته شاید تأثیر بگذارد و مقداری وزن کم کنند؛ اما مجدداً بازمی‌گردد و فایده‌ای ندارد؛ چراکه اصلاً عادات غذایی خود را کنار نگذاشته‌اند.
در این رشته درس تغذیه داریم، تغذیه در ورزش، اینکه چه ساعتی چه باید بخوریم، چگونه مصرف کنیم و چه اندازه باید بخوریم. می‌دانیم که چه‌قدر کالری باید استفاده کنیم و چه‌قدر کالری در روز بسوزانیم که جبران آن بشود. وقتی اینها را بلد باشید، کنار هم می‌گذارید و یک ورزش ساده روزانه یا هفته‌ای دو بار یا سه بار، یه چیز سبک حتی یک پیاده‌روی ساده هم تأثیرگذار است. برای مثال وقتی شما بدانید به جای اینکه اینجا نشسته باشید، پنج دقیقه در همین راهرو راه بروید، چه‌قدر کالری مصرف می‌کنید، این کار را انجام می‌دهید. وقتی بدانید همین‌طوری که نشسته‌اید با کلیدهایی که در دست دارید، می‌توانید با حرکت دادن آنها، دست‌تان را فعال نگه دارید، کالری‌سوزی دارد، آن را انجام می‌دهید؛ بنابراین برای لاغری هم همین‌طور، انواع مختلف روش‌ها داریم و می‌دانیم چه چیز را چگونه مصرف کنیم.
آنا: برای کسی که می‌خواهد برای تحصیل در این رشته وارد دانشگاه شود، تصویر دقیقی وجود ندارد. از دیدگاه کسی که این رشته را خودش تجربه کرده و موفق بوده، توضیح دهید.
عزیزی: اگر دانشجو خوب درس بخواند و مسیر خود را با نمرات بالا بگذراند، نخستین کسی که آن دانشجو در زاویه دیدش قرار می‌گیرد، استاد خودش است. برای مثال تاکنون حداقل هشت نفر از استادانم به من پیشنهاد کار داده‌اند که این برای من باعث افتخار است. پس بازار کار داریم، کافی است درس بخوانیم و فعالیتهایمان را درست انجام بدهیم و البته علاقه داشته باشیم. می‌پرسند چرا سراغ این رشته نمی‌آیند؟ دلیل آن را می‌دانم! به من می‌گویند چه حوصله‌ای داری، ما یک تربیت‌بدنی عمومی داریم، هروقت می‌آییم شما در ورزشگاه هستید، خسته نمی‌شوید؟! بله خستگی دارد؛ اما علاقه می‌خواهد. هر رشته علاقه خود را می‌خواهد. برای کسی که به این رشته علاقه دارد، ۱۰۰ درصد درآمدزاست. بستگی به فعالیت خود شخص دارد. من هنوز مدرکم را نگرفته‌م؛ اما تاکنون دو کتاب نوشته‌ام. مقاله بین‌المللی دارم. چیزی که می‌نویسم در آینده برای فرزندانم هم درآمد دارد. این کتاب را چه الان بنویسم، چه بعد بنویسم، بالاخره نگارش آن تمام می‌شود و در بازار فروخته می‌شود. کتابی است که همه دانشگاه‌ها به آن نیاز دارند. این کتاب به فروش می‌رود تا زمانی که کتابی روی دست این کتاب بیاید. پس من به این‌صورت درآمدی برای خود کسب کرده‌ام.
مقاله می‌نویسم، ترجمه می‌کنم، اینها به من کمک می‌کند. دو فرزند دارم و زیاد نمی‌توانم بیرون از خانه باشم؛ البته مربی‌گری هم می‌کنم. اینها برای من درآمد خواهد داشت. تازه هنوز مدرک خود را نگرفته‌ام، زمانی که مدرکم را بگیرم از همین الان پیشنهاد کار دارم؛ ولی ممکن است به ۹۰ درصد بچه‌های کلاس ما این پیشنهاد داده نشود، چرا؟! به‌دلیل اینکه خود را نشان نداده‌اند! به‌دلیل اینکه نخواسته‌اند استادان آنها را ببینند. من تنها چیزی که می‌توانم به شما بگویم این است که از روزی که دانشجوی این رشته شدم، حتی اطرافیان من هم عوض شدند، سمینارهای بین‌المللی که شرکت می‌کنم، کارگاه‌هایی که اکنون شرکت می‌کنم، تمام مدارک بین‌المللی، اکنون اگر بخواهم آلمان بروم، حداقل پنج یا 6 مدرک بین‌المللی دارم، از ماساژ، از حرکت اصلاحی و آسیب‌شناسی، روانشناسی تغذیه؛ بنابراین می‌توانم ادامه تحصیل بدهم و مدارک خود را ارائه دهم.
آنا: دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر را از لحاظ این رشته، امکانات، استادان و تجهیزاتی که در این رشته دارد، چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برای کسی که می‌خواهد این دانشگاه را انتخاب کند و آینده خوبی داشته باشد، چه پیشنهادی دارید؟
عزیزی: به تمام دوستان خودم پیشنهاد تحصیل در این دانشگاه را داده‌ام. فرزندان بسیاری از آنان اکنون در حال تحصیل در این دانشگاه هستند. درباره استادان این دانشگاه این را به جرئت بگویم به‌قدری تدریس عالی دارند که کسی نمی‌تواند بگوید کسی ضعیف و بد است. شادابی و نشاطی که این رشته دارد، رشته‌های دیگر ندارد. وقتی که وارد محوطه می‌شویم، نخستین کسی که می‌خندد، استاد است. من از توپ متنفر بودم؛ اما اکنون بیرون از دانشگاه هم با استادان خود همکاری ورزشی دارم.
آنا: این رشته چه تأثیری در جامعه دارد و چگونه می‌تواند با فضای یأس و ناامیدی مقابله و آن را تبدیل به فضایی سرشار از نشاط کند؟
عزیزی: زمانی که شما در جمع هستید و همه ناراحت هستند تا زمانی که افراد در حال خندیدن هستند، کدام را می‌پسندید؟ بدیهی است جمعی که خوشحال و خندان است. رشته ما همین‌طور است. همه نشاط دارند، چه در کلاس‌های تئوری و چه در کلاس‌های عملی، بی‌نهایت شیطنت دارند. کلاس ما اینگونه می‌گذرد. کافی است با چهار تا دوست اینگونه باشید، با چهار نفر باشیم که به جای آنکه بنشینند و در خانه منزوی باشند، بروند سراغ کسانی که اهل ورزش و نشاط هستند. رشته ما به این شکل است، در جمعی که یک نفر تحصیلکرده رشته تربیت‌بدنی یا علوم ورزشی باشد، به آن جمع خیلی خوش می‌گذرد.
انتهای پیام/4103/4062/
انتهای پیام/