مأموریت جایزه مصطفی(ص) معرفی برترین­‌های علم و فناوری به جامعه است

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بنیاد علم و فناوری مصطفی^(ص) در هشتمین همایش بین‌المللی علوم شناختی که با مشارکت دانشگاه شهید بهشتی به‌صورت مجازی برگزار شد، در پنلی با عنوان بررسی نقش جوایز علمی در رشد سیستم‌های علمی، فناوری و نوآوری حضور پیدا کرد.

در این پنل غلام‌حسین حلوائی، معاون علمی فناوری و نوآوری بنیاد مصطفی^(ص)، محمد مهدی جعفری، عضو هیئت مدیره پژوهشکده آیندگان و رضا شهبازیان، مشاور آینده‌پژوهی فناوری‌های نوین، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات حضور پیدا کرده و به بررسی نقش جوایز علمی در رشد سیستم‌های علمی، فناوری و نوآوری پرداخت.

غلام‌حسین حلوائی، معاون علمی، فناوری و نوآوری بنیاد مصطفی^(ص) در ابتدا گفت: جایزه مصطفی^(ص) چهار حوزه علم و فناوری ارتباطات و اطلاعات، علم و فناوری زیستی و پزشکی، علم و فناوری نانو و کلیه زمینه­‌های علم و فناوری را دنبال می‌کند. تاکنون در سال‌های ۹۴، ۹۶ و ۹۸ آیین اعطای جایزه مصطفی^(ص) برگزار شده است؛ در این دوره‌ها هیچ برگزیده‌­ای در حوزه علوم شناختی نداشتیم و این پنل فرصتی است تا این موضوع را اعلام کنیم که افراد می‌توانند به فراخوان چهارمین دوره مراجعه کنند تا به عنوان نامزد جایزه در حوزه علوم شناختی معرفی شوند.

وی ادامه داد: مأموریت جایزه مصطفی^(ص)، اعتباربخشی و الگوسازی است تا الگویی را شناسایی و به جامعه مخاطبین معرفی کنیم. باید در این مسیر نیز عموم جامعه را درگیر و فن‌آوران را وارد بازی کنیم. همه بنیادها و نهادهای علمی برای خود مأموریت­‌هایی را تعریف کردند و مخاطبین خود را طبق آن جذب می­‌کنند. معمولاً این بررسی­‌ها نمود بیرونی ندارد و در قالب مطالعات عمیق­‌تر، اهداف مشخص می‌شود و نگاه گسترده‌ای به مسائل جامعه دارند.

محمد مهدی جعفری، عضو هیئت مدیره پژوهشکده آیندگان نیز در ادامه اظهار کرد: موضوع جوایز، موضوع مهمی است که بر اساس مطالعات انجام شده، بیش از یک هزار و 500 جایزه بین‌المللی در حوزه علم و فناوری وجود دارد که هر یک از آنان اهداف خاصی را دنبال می‌کنند و متولیان به ایجاد و برگزاری این جوایز می‌پردازند. برخی از این جوایز پیشرو هستند؛ این جوایز جزو اولین جوایزی بودند که در حوزه­‌های مختلف علوم ایجاد شده‌اند؛ به عنوان مثال جایزه نوبل از جمله جوایزی است که سابقه زیادی در حوزه تخصصی خود دارد و جزء جوایز پیشرو هست.

وی بیان کرد: جایزه ژاپن بر اساس بررسی‌های ما رتبه دوم جوایز دنیا بعد از جایزه نوبل را داراست. حوزه­‌های‌ علمی این جایزه، هر چهار سال یک بار تغییر می‌کند تا متناسب با اولویت‌های علم و فناوری در کشورهای ژاپن و برنامه‌های آینده آن کشور باشد و بررسی‌های بعدی نشان می‌دهد، مهم‌ترین هدفی که مؤسس جایزه ژاپن از این جایزه دنبال می‌کند، ایجاد ارتباط بین دانشمندان ژاپن و برجسته‌­ترین دانشمندان دنیا است؛ یا جایزه ملکه الیزابت که در حوزه علوم مهندسی در انگلستان اهدا می‌شود، بر اساس یک نیازی تعریف شده که توجه دانشمندان به حوزه زنان در انگلیس را جلب کند.

عضو هیئت مدیره پژوهشکده آیندگان گفت: به دلیل ماهیت رسانه‌ای و گستره مخاطبینی که جوایز از آن برخوردار هستند، برخی از نهادها با هدف ایجاد مرجعیت بین‌المللی و علمی در سطح جامعه مخاطب اقدام به ایجاد و راه‌اندازی جوایز می‌کنند. اهداف دیگری نیز در این زمینه وجود دارد اما در جمع‌­بندی باید بگویم جوایز برای تأثیرگذاری و سیاست‌گذاری علم و فناوری در سطح کشور شناسایی شده یا ایجاد می‌شوند؛ برای اینکه تعاملات علمی را بین جامعه هدف و دانشمندان برجسته دنیا متناسب با اقتضائات و ایجاد اعتبار علمی تسهیل کنند.

جعفری اظهار کرد: کارکرد جوایز این است که مخاطبین مختلف را جذب کنند. نهادها به صورت نهادهای تسهیل­گر مهم‌ترین شاخص‌هایی که باید داشته باشند این است که ظرفیت و پتانسیل گردهم آوردن دانشمندان را در سراسر دنیا داشته باشند؛ برای این شاخصه باید قالب جوایز به صورت سازمان‌های مردم نهاد شکل بگیرد.

رضا شهبازیان، مشاور آینده‌پژوهی فناوری‌های نوین، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از دیگر اعضای این پنل بیان کرد: علوم شناختی، درباره مطالعات صحبت می‌کند،  با یک سری بازخوردها و کلمات مختلف در دنیا مواجه هستیم. واقعیت این است که وقتی عمیق به موضوع نگاه می‌کنیم یک همگرایی در موضوعات وجود دارد. پایه همگرایی بر پایه علوم شناختی است که در گذشته در سیر تحولات تاریخ با موضوع فلسفه و روانشناسی آمده تا امروز که موضوع علوم شناختی قابل اهمیت است و ارتباط آن با توسعه علم و فناوری توضیحاتی دارد.

مشاور آینده‌پژوهی فناوری‌های نوین، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: جایزه نوبل در حوزه فیزیک، شیمی و ادبیات تعلق می‌گیرد که هیچ کدام از آنان اثرات کوتاه مدت ندارند و حتماً رویکردها، رویکردهای طولانی‌مدت است. مهم‌ترین نکته این است که به علوم شناختی ارتباط مستقیم دارد و نهایتاً واگرایی در علوم داریم اما ماهیتاً در جاهایی به دنبال تصمیم­سازی‌هایی هستیم؛ اگر از مدل‌های علوم شناختی صحبت می‌کنیم، در یک علمی که علم اقتصاد است، امروز کلمات جدیدی می‌شنویم؛ اگر می‌خواهیم کاری بلند و آینده نگرانه انجام دهیم، باید به مشکلات جهان اسلام توجه کنیم تا بتوانیم چالش‌های موجود را در میان مدت حل کنیم. در جمع‌بندی می‌گویم که این رویکرد قطعاً بلندمدت است اما برخی از جوایز نشان می‌دهد که نگاه بلندمدت در حال تبدیل شدن به نگاه میان‌مدت شده است.

شهبازیان گفت: به نظرم منطق مجموعه‌هایی که توسط مردم اداره می‌شوند، مبتنی بر نیاز است. اگر بخواهیم در گذشته، حال و آینده نگاه خود را به نگاه دولتی معطوف کنیم، برخی از موارد برای رشد حداقلی جامعه اجبار است، بخشی از آن در جامعه خلاصه می‌شود و بخشی در آموزش‌های ابتدایی که فردی دیپلم می‌گیرد؛ لذا این موضوع یک نظام عرضه و تقاضا است. نگاه به چابک بودن نیز در این موضوع وجود دارد. نکته‌ای که می‌خواهم بگویم این است که ما شاید در گذشته کسب‌وکارهایی داشتیم که بزرگ بودند اما امروز منطق، منطق رشد سریع است.

انتهای پیام/4021/