مبادلات نظامی شیر و اژدها/ چرا آمریکا از توسعه روابط دفاعی ایران و چین نگران است؟

به گزارش خبرنگار حوزه امنیتی و دفاعی گروه سیاسی خبرگزاری آنا، جمهوری اسلامی ایران و چین روابط راهبردی و دفاعی بسیار عمیقی با یکدیگر دارند. تاریخچه روابط نظامی ایران و چین به جنگ تحمیلی بازمی‌گردد.

در آن دوران چینی‌ها کمک بسیاری در حوزه نظامی به جمهوری اسلامی ایران کردند و در شرایط تحریم‌های تسلیحاتی آمریکا و متحدان منطقه‌ای و غربی‌اش، در راستای منافع تجاری و همکاری‌های فرامنطقه‌ای خود، تسلیحات سنگین اعم از توپخانه و تانک و نیز موشک‌های خاص مانند موشک‌های زمین به زمین، زمین به دریا و دریا به دریا را به جمهوری اسلامی ایران فروختند.

چرا چین به گسترش روابط با ایران تمایل دارد؟

البته روابط نظامی ایران و چین تنها به تأمین منافع تجاری این کشور محدود نمی‌شود، بلکه حاوی منافع صریح سیاسی و اهداف سیاست خارجی پکن نیز بوده است. جمهوری خلق چین  تداوم، گسترش یا کاهش روابط نظامی و تسلیحاتی با ایران را در قیاس با چالش‌های خود با آمریکا می‌سنجد؛ یعنی گاهی اوقات چین به‌منظور تقویت بعضی کشورها علیه کشورهای دشمن پکن اقدام به فروش تسلیحات به آنها کرده است؛ لذا تمایل این کشور به روابط نظامی با ایران و فروش تسلیحات نظامی به کشورمان در این چهارچوب قابل فهم است.

فرصت‌های پیش روی ایران و چین بعد از لغو تحریم‌های تسلیحاتی

روابط‌ نظامی‌ چین‌ و ایران‌ جزء راهبردی‌ترین‌ و مهم‌ترین‌ بخش‌ از روابط‌ دو کشور محسوب می‌شود که‌ همواره‌ نگرانی‌ و واکنش‌ آمریکا را به‌ دنبال‌ داشته‌ است‌؛ به‌ویژه اینکه با نزدیک شدن به لغو تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان در مهرماه، آمریکا نگرانی شدیدی از خرید تسلیحات پیشرفته چینی و روسی توسط جمهوری اسلامی ایران دارد یا اینکه کشورمان تسلیحات نظامی خود را به فروش خارجی برساند.

همان گونه گفته شد با پایان تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان در مهرماه فرصت ویژه‌ای نصیب جمهوری اسلامی ایران خواهد شد تا ادوات نظامی خود را بروزرسانی کند و به خرید پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی دست بزند. گستره روابط نظامی ایران و چین به حدی است که می‌توان روی خرید گسترده تسلیحات این کشور حساب ویژه باز کرد.

گستردگی روابط میان ایران و چین در رزمایش مرکب دریایی کشورمان با روسیه و چین در دی‌ماه  سال گذشته نمود عینی یافت. در رزمایشی که با حضور یگان‌های سطحی روسیه و چین در بندر شهید بهشتی چابهار برگزار شد، تمرینات مختلفی ازجمله تیراندازی سطحی، امداد و نجات دریایی، اطفای حریق و مقابله با دزدی دریایی مورد تمرین قرار گرفت.

همچنین مقامات عالی‌رتبه نظامی دو کشور در جهت تعمیق همکاری‌های نظامی و دفاعی و نیز  در راستای دیپلماسی دفاعی، گام‌های بلندی برداشته‌اند که در این خصوص باید به سفر «چانگ وانگ» وزیر دفاع چین در آبان ماه سال 1395 به کشورمان اشاره کرد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی  برای نخستین بار بود یک مقام عالی‌رتبه نظامی چین به ایران سفر می‌کرد.

البته سه سال بعد، یعنی در شهریورماه 1398 با هدف توسعه و انعقاد قراردادهای نظامی بیشتر، سرلشکر باقری به چین سفر کرد و این سفر هم برای نخستین بار بود که توسط  هیئتی در رأس رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران صورت پذیرفت.

تشکیل کمیسیون‌های مشترک نظامی ایران و چین یکی از دستاوردهای سفر سرلشکر باقری به چین بود و از سوی دیگر انجام مقدمات لازم برای گسترش‌های همکاری‌های نظامی میان ایران و چین پس از مهرماه سال جاری، از دستاوردهای مهم این سفر به‌حساب می‌آیند.

نیاز مبرم چین به نفت ایران

چین نیاز مبرمی به نفت ایران و تأمین انرژی از کشورمان دارد و از سوی دیگر میان چین و آمریکا رقابت شدید تسلیحاتی و اقتصادی حاکم است؛ بنابراین توسعه روابط اقتصادی و نظامی با ایران یکی از اولویت‌های سیاست خارجی این کشور به شمار می‌رود. همچنین از سوی دیگر به خاطر دشمنی‌های روزافزون آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، پیوند استراتژیک دفاعی و اقتصادی میان چین و ایران می‌تواند بسترساز مهار سیاست‌های توسعه‌طلبانه آمریکا در منطقه خاورمیانه و شرق آسیا شود.

با اتمام تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان، دست ایران در خرید تسلیحات پیشرفته چینی بسیار باز خواهد بود و حتی چینی‌ها بارها نسبت به فروش تسلیحات به ایران اعلام آمادگی کرده‌اند از همین رو تسلیحاتی مانند: هواپیماهای جنگی «جی اف ۱۷» و «جی-10» می‌تواند یکی گزینه‌های جذاب خرید برای ایران باشد. همچنین این خریدها می‌تواند به حوزه‌های موشکی، پهپادی، دریایی، بالگردی و تجهیزات توپخانه‌ای و تانک نیز تسری یابد.

چین چه تسلیحاتی به ایران فروخت؟

همانطورکه پیش‌تر هم گفته رابطه نظامی ایران و چین به سال‌ها قبل بازمی‌گردد. دو سال قبل از شروع جنگ تحمیلی صدام علیه ایران رئیس جمهور وقت چین دستور داد که تسلیحات به کشورهای مخالف آمریکا و در رأس آنها ایران فروخته شود. برخی از توپخانه‌ها و تانک‌های فعال در هشت سال دفاع مقدس از چین وارد کشور شده است.

چین در کنار کره شمالی و در جنگ هشت ساله به ایران  تجهیزات موشکی فروخت و ایران بعدها توانست با مهندسی معکوس و تکیه بر توانمندی بومی و تحت مدیریت سردار تهرانی مقدم موشک‌های نسل جدید را تولید کند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در زمان تصدی سکان ریاست جمهوری و در سال 1368 به کشور چین سفر کرد و دو کشور تفاهم نامه نظامی امضا کردند که این موضوع در پیشبرد تسلیحاتی ایران بسیار حائز اهمیت بود. همچنین کشور چین در ساخت راکدهای نظامی به ایران کمک زیادی کرد و بعدها جمهوری اسلامی این تجهیزات و فناوری را در اختیار گروه‌های مقاومت ازجمله حزب‌الله و حماس برای مبارزه با رژیم صهیونیستی قرار داد.

آمریکا هم در سال 2002 برخی از شرکت‌های چینی را به دلیل شرکت و همکاری در ساخت موشک شهاب 3 تحریم کرد. در زمینه موشک‌های زمین به دریا هم چین با قرار دادن موشک کرم ابرشیم به ایران تحول بزرگی در ساختار تجهیزاتی نیروی دریایی ایران به‌وجود آورد که بعدها تمام این تجهیزات بومی شدند. چین در اوج جنگ هشت ساله و در سال 1987(سال 1365) میلادی بیش از  625 میلیون دلار سلاح به ایران فروخت.

براساس این گزارش؛ تفاهم‌نامه 25 ساله همکاری میان ایران و چین علاوه بر مزایای اقتصادی و استراتژیکی که در بر دارد، می‌تواند به نوسازی برخی تجهیزات دفاعی و نظامی کشورمان کمک شایانی کند و از همه مهم‌تر اینکه می‌تواند یاری‌بخش کشورمان در رقابت‌های تسلیحاتی و دفاع تهدیدات احتمالی از سوی آمریکا باشد.

انتهای پیام/4079/