برگزاری مجموعه سمینارهای ارتباط علم شیمی با محیط زیست/ انجمن علمی شیمی واحد شیراز برترین انجمن در دانشگاه آزاد اسلامی

به گزارش خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، مجموعه سخنرانی‌های علمی و تخصصی (سمینارهای علمی مجازی وبینار) و کارگاه‌های آموزشی تئوری با توجه به نقش، جایگاه و ارتباط علم شیمی با محیط زیست با مشارکت جمعی از اساتید و متخصصان این حوزه و با حضور جمع کثیری از دانشجویان به ویژه در مقطع کارشناسی ارشد شیمی به همت انجمن علمی دانشجویی شیمی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز برگزار شد.

در همین راستا با آرش جوابی، دبیر انجمن علمی دانشجویی شیمی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز و دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی تجزیه به گفتگو نشسته‌‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

آنا: درباره مجموعه سخنرانی‌های علمی هفته محیط زیست و اهداف آن که به همت انجمن علمی شیمی کاربردی برگزار شد، توضیح بفرمایید.

جوابی: این مجموعه سمینارهای علمی در خصوص ارتباط علم شیمی با محیط زیست همزمان با هفته ملی محیط زیست با شعار شیمی علمی در خدمت محیط زیست و با پیروی از شعار جهانی (تنوع زیستی-فراخوان اقدام به مقابله با انقراض فزاینده گونه‌ها و تخریب جهان طبیعی) انتخاب شده در سال 2020 برگزار شد.

این سمینارها با هدف آشنایی بیشتر دانشجویان با آسیب‌های محیط زیست به ویژه آلودگی‌های شیمیایی که منجر به خسارت جبران‌ناپذیری به محیط زیست می‌شوند، آشنایی با جایگاه و کاربرد علم شیمی در حفظ محیط زیست، جلوگیری از انقراض گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری، آشنایی با اصول فعالیت در زمینه تحقیقاتی شیمی محیط زیست، اصول کار در حوزه فعالیت‌های آزمایشگاهی و تشخیصی، آشنایی پژوهشگران با زمینه‌های تحقیقاتی ارزشمند سایر محققان، تعامل و هم‌فکری اساتید و دانشجویان با یکدیگر و ایجاد بستری مناسب برای تبادل ایده‌ها و پژوهش‌های جدید و کاربردی شیمی برای حل چالش‌های زیست محیطی و آلودگی‌های شیمیایی در زمینه‌های هوا، آب، باران اسیدی، خاک، ریزگردها، کویر، تالاب، دریا، نانو ذرات و نانو فناوری، سوخت‌های پاک، پسماندها، کمومتریکس و شیمی سبز برگزار شد.

با توجه به وجود درس شیمی محیط زیست و درس اصول تصفیه آب و پساب‌های صنعتی در سرفصل دروس آموزشی مقطع کارشناسی شیمی کاربردی و همچنین امکان ادامه تحصیل در رشته شیمی محیط زیست و فراهم بودن زمینه تحقیق و پژوهش در مقطع تحصیلات تکمیلی در این حوزه و اهمیت کاربرد علم شیمی در حفظ محیط زیست از آسیب‌های شیمیایی، لازم است که اطلاعات علمی، تخصصی و توانمندی دانشجویان در فعالیت‌های تحقیقاتی و آزمایشگاهی در حوزه علم شیمی به ویژه گرایش محیط زیست افزایش پیدا کند و با چشم‌انداز جدیدی در این حوزه آشنا شوند.

به همین منظور انجمن علمی دانشجویی شیمی کاربردی واحد شیراز با حمایت حوزه معاونت پژوهش و فناوری این واحد دانشگاهی اقدام به برگزاری این مجموعه سخنرانی‌های علمی و کارگاه‌های آموزشی تئوری با محوریت‌های متخلفی از جمله شناسایی و اندازه‌گیری آلاینده‌های زیست‌محیطی (هوا، آب، خاک)، پسماندهای صنعتی، شهری، آزمایشگاهی و بیمارستانی، مدیریت و جمع‌آوری روش‌های کنترل و کاهش آلاینده‌های منابع طبیعی، شناسایی و اندازه‌گیری سموم و آفت‌کش‌های مصرفی در محصولات کشاورزی و غذایی، ارائه راهکار برای کاهش و کنترل آلاینده‌های صنعتی شیمی سوخت‌های پاک، آموزش عمومی شیمی محیط زیست و معرفی شیمی سبز کرد که این مجموعه فعالیت‌ها در مدت یک هفته با ارائه سخنرانی‌های علمی و کارگاه‌های آموزشی تئوری به صورت مجازی و ارائه فیلم‌ها و پوستر‌های آموزشی برگزار شد.

آنا: در افتتاحیه مراسم درباره چه مطالبی صحبت کردید؟

جوابی: درباره توجه بیشتر آحاد جامعه به ویژه مسئولان و دانشگاهیان به حوزه علم شیمی و محیط زیست شیمی صحبت و محیط زیست (Environmental chemistry) را به‌عنوان شاخه‌ای از دانش بنیادین شیمی که به برسی پدیده‌های شیمیایی و زیست شیمیایی طبیعی می‌پردازد، معرفی کردم. به دلیل نزدیکی این دانش به شیمی آب، شیمی خاک و شیمی جَو، آن را در دسته شیمی تجزیه طبقه‌بندی می‌کنند.

آنا: مهم‌ترین موضوعات در مورد مطالعه در شیمی محیط زیست چیست؟

جوابی: بررسی عوامل و عناصر شیمیایی مخرب محیط زیست و فرآیندهای زیست شیمیایی و موجودات زنده میکروسکوپی، آلودگی‌ها و آلاینده‌های شیمیایی و طبیعی و مصنوعی، گازهای گلخانه‌ای، فرآیندهای صنایع شیمیایی و نفتی و گازی، فعالیت پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌ها و همچنین تصفیه آب و فاضلاب و پساب‌های شیمیایی کارخانجات صنعتی، سموم و کودهای شیمیایی مهم‌ترین موضوعات در مورد مطالعه در شیمی محیط زیست و از جمله موضوعات کاربردی در پژوهش‌های نوین در حوزه علم شیمی تجزیه و شیمی سبز است که منجر به ارائه مقاله و سمینارهای علمی طرح‌های پژوهشی دانش‌بنیان با رویکرد اقتصادی، تجاری، کارآفرین ثبت اختراع و ارائه الگوهای جدید استانداردهای زیست شیمیایی می‌شود.

سمینار علمی و تخصصی در حوزه علم شیمی سبز برای آشنایی بیشتر دانشجویان با پژوهش‌های کاربردی در این حوزه برای اولین بار در انجمن علمی شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز برگزار شد. شیمی سبز که شیمی پایدار نیز نامیده می‌شود در واقع فلسفه تحقیقاتی شیمی و مهندسی شیمی است که هدف آن طراحی محصولات و فرآیندهایی است که با محیط زیست سازگار بوده تا خطرات ناشی از مواد شیمیایی به حداقل برسد. جدیدترین مقاله‌ها و دستاوردهای پژوهشی انجمن علمی شیمی کاربردی و همچنین نقش میکروارگانیسم‌ها و بحث زیست‌پالایی در جهت رفع و کنترل آلودگی‌های شیمیایی از موضوعاتی بود که در سمینارهای علمی محیط زیست مطرح شد.

امروزه به دلیل رشد جمعیت در جهان و فشرده شدن کشاورزی و جنگل‌زدایی و همچنین صنعتی‌شدن جوامع و گسترش فعالیت‌های صنایع شیمیایی و مصرف بی‌رویه و نادرست از مواد شیمیایی، پلیمری و مصرف پلاستیک و عدم تفکیک زباله و پسماندهای شیمیایی باعث ایجاد آسیب‌های جبران‌ناپذیر و آلودگی‌های شیمیایی فاجعه‌آمیزی در محیط زیست به ویژه منابع طبیعی نظیر آب، خاک و هوا شده و در همین راستا استفاده از سوخت‌های فسیلی چون زغال سنگ، نفت، گاز طبیعی و مشتقات شیمیایی به افزایش گازهای گلخانه‌ای کمک کرده است.

عوامل آلوده‌کننده هوا نظیر گازهای شیمیایی سمی که غالبا حاصل واکنش سوختن دی اکسید گوگرد، اکسیدهای ازت کربن، منو اکسید هیدروژن، سولفید کربن دی اکسید، متان فلوئور کربن‌ها و فلزات سنگین و همچنین عناصر و ترکیبات شیمیایی از جمله آزبست،آرسنیک، بریلیم، سلنیم، نقره، سرب، روی، مس، کروم، جیوه، کادمیم، تری هالومتان ها، هپتا کلروکربن، هگزا کلروکربن هپتا کلروپوکسیدو CFC ها و... از عوامل شیمیایی خطرناک مخرب است و آسیب‌های نظیر ایجاد بیماری و آلودگی‌های شیمیایی و بازیافت نشدن در طبیعت از جمله مشکلات اساسی است.

آنا: در سخنرانی‌های علمی به چه موضوعات دیگری اشاره شد؟

جوابی: طبق تحقیقات نوین در حوزه آلاینده‌های شیمیایی می‌توان به این موضوع اشاره کرد که بدون کاهش گازهای گلخانه‌ای که به طور مثال مهم‌ترین آن کربن دی اکسید با طول عمر طولانی است باعث ایجاد تغییرات مخرب آب و هوایی و اقلیمی خواهیم شد که متأسفانه پیامدهای ویرانگر و برگشت‌ناپذیری دارد و همچنین با پدیده گرم شدن کره زمین روبرو خواهیم شد.

عدم توجه به پیمان بین‌المللی کیوتو که به منظور کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای توسط جوامع صنعتی است، عواقبی دارد. برای جبران خسارت‌های وارده به محیط زیست که ناشی از فعالیت‌های انسانی به ویژه در حوزه صنایع شیمیایی و تولید گازهای گلخانه‌ای می‌تواند منجر به صرف هزینه‌های گزاف توسط دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی و همچنین به کارگیری منابع کلان علمی و تجهیزاتی و همچنین نیروی انسانی عظیم در طول مدت زمان طولانی گاها تا چند صد سال بینجامد.

گرچه بیماری و خطرات از آسیب‌ها و آلودگی‌های شیمیایی تاکنون شناخته شده است و راه‌های پیشگیری از آن‌ها تا حدودی به طرز موفقیت‌آمیزی به کار گرفته شده است ولی هر ماده یا ترکیب شیمیایی یا عنصر تازه کشف شده باید قبل از این که به مصرف برسد، باید مراحل متخلف تحقیقاتی و آنالیز شیمیایی و مشخص شدن ساختار و مکانیسم شیمیایی را پشت سر بگذارد تا به آثار سوء مصرف آن پی برده شود. لیکن لزوم تحقیق و برسی اثرات مفید و مضر دائمی و موقت این مواد بر انسان و محیط زیست لازم و ضروری است.

بستر علمی و در دسترس بودن بخشی از امکانات آزمایشگاهی در کشور به ویژه در مجموعه بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی فراهم است. اهمیت گسترش مطالعات و تحقیقات علمی و توسعه پژوهش‌های کاربردی در این زمینه و ایجاد فناوری و نوآوری و ارائه راهکارهای نوین علمی جهت جلوگیری از آسیب‌های شیمیایی به محیط زیست توسط اساتید و متخصصان و دانشجویان در حوزه شیمی و مهندسی شیمی، مهندسی محیط زیست، کشاورزی، زیست‌شناسی و نیاز به همکاری سایر شاخه‌های علمی مرتبط در این حوزه از جمله مواردی بود که در سمینار علمی مطرح شد.

محیط زیست سالم بستر شکوفایی و نوآوری خواهد بود. نیازمند حمایت بیشتر مسئولان به ویژه در جهت حمایت مالی و فراهم‌سازی امکانات و تجهیزات برای محققان در این حوزه هستیم. اشتغال برای کارشناسان و فارغ‌التحصیلان حوزه علم شیمی و سایر علوم مرتبط با محیط زیست در نهادهای دولتی و بخش خصوصی مرتبط با این موضوع و یا لزوم به کارگیری متخصصان حوزه شیمی در آزمایشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز صنعتی ایجاد شده است.

انجمن علمی دانشجویی شیمی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز که به عنوان برترین انجمن علمی دانشگاه آزاد اسلامی کل کشور در هفتمین جشنواره ملی فرهیختگان است، اولین انجمن پیشرو و فعال در زمینه تحقیقاتی علمی در حوزه شیمی محیط زیست در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز است که پیشتر در سال‌های گذشته نیز سابقه برگزاری برنامه‌های متعددی در حوزه علمی و فرهنگی در حوزه شیمی و محیط زیست از جمله برگزاری کمپین بزرگ دانشگاه پاک جهت پاکسازی محیط دانشگاه از زباله به ویژه پلاستیک که با حضور گسترده دانشجویان و اساتید و استقبال مسئولان محترم دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز روبرو شد را نیز در کارنامه فعالیت خود دارد.

اساتید و متخصصان و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد که در برگزاری این مجموعه سخنرانی‌ها مشارکت داشته تشکر می‌کنم. همچنین از توجه و حمایت ریاست و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز به ویژه «جباری» معاون پژوهش و فناوری و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد شیراز تقدیر می‌کنم.

انتهای پیام/4118/