خاموشی‌های گسترده در راه است/ نظام تعرفه‌گذاری برق ضد عدالت

جواد نوفرستی مدیرعامل انجمن جامعه ایمن و کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا درباره وضعیت مصرف برق در کشور گفت: طبق آخرین صحبتی که اقای اردکانیان وزیر نیرو و اقای رجبی مشهدی سخنگوی وزارت نیرو داشتند، در سال 1399 مصرف در پیک بار برخلاف سال 1398 که رشد مصرف یک درصد بود، افزایش زیادی خواهد داشت.

وی ادامه داد: طبق اعلام وزارت نیرو میانگین رشد مصرف سالانه  حدود 5 درصد است که طبق ادعای وزارت نیرو این موضوع در سال 98 به دلیل اجرای طرح مدیریت مصرف  کنترل شد و تنها یک درصد افزایش یافت. درحالیکه واقعیت به نظر چیز دیگری باشد زیرا در سال‌ قبل بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شده بودند و مصرف در بخش کارگاهی کاهش یافته بود که رشد اقتصادی منفی نیز این موضوع را تایید می‌کرد. به همین خاطر در سال 98 برخلاف سال 97 خاموشی‌ها کاهش قابل توجهی داشته است.

این کارشناس انرژی افزود: امسال با توجه به آمارها و شواهد پیش‌بینی می‌شود که با رشد 12  درصدی در مصرف روبرو باشیم که این رشد در برخی استان‌ها در حدود 12 درصد و برخی دیگر پایین‌تر خواهد بود اما با توجه به پیش‌بینی‌ها، رشد مصرف حداقل همان 5 درصد افزایش خواهد داشت که در این صورت باید خودمان را برای خاموشی‌های گسترده آماده کنیم.

نوفرستی خاموش‌های سال 99 را شدیدتر از سال 97 دانست و اظهار داشت: در حال حاضر هنوز به پیک مصرف نرسیده‌ایم اما اگر به رشد 5 تا 12 درصدی مصرف برسیم به طور قطع بحران‌های شدیدتر از  خاموشی‌های سال 98 و 97 تکرار خواهد شد. دلیل تکرار این موضوع نیز عدم انجام کارهای اساسی در حوزه تولید و مصرف است.

نوفرستی به ایرادات اساسی در حل مشکل تامین برق موردنیاز کشور اشاره کرد و گفت: افزایش مکرر تولید برای تامین مصرف داخلی مهمترین خطایی بوده که در زمینه تامین انرژی در کشور انجام شده است زیرا به دلیل عدم اهمیت به مدیریت مصرف و بهبود راندمان، مکرر مصرف افزایش یافته است. این درحالی است که مدیریت مصرف به معنای صرفه‌جویی در بهترین منبع و ارزانترین تامین انرژی است.

این کارشناس انرژی افزایش صرف تولید توسط نیروگاه‌ها را روش نادرست برای جبران افزایش مصرف دانست و ادامه داد: یکی از مشکلات تولید برق ارزان بودن نرخ خوراک گازی نیروگاه‌ها است که در حال حاضر نرخ هر مترمکعب خوراک گازی برای نیروگاه‌ها 5 تومان محاسبه می‌شود که همین موجب بی‌اهمیتی افزایش راندمان در تولید و انتقال برق برای نیروگاه‌ها شده است. همین 5 تومان تنها برای داشتن حساب و کتاب بوده وگرنه درآمد زیادی برای دولت محسوب نمی‌شود. در گذشته مشابه این مشکل در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها وجود داشت که خوراک آن‌ها با تخفیف و یارانه محاسبه شده بود که همین سود مفتی را برای پتروشیمی‌ها ایجاد کرده بود. در یکی دو سال اخیر این تخفیف حذف شد ولی بازهم سوددهی پتروشیمی‌ها ادامه یافت.

مدیرعامل انجمن جامعه ایمن درباره اهمیت افزایش نرخ خوراک نیروگاه‌ها گفت: محاسبه نرخ خوراک نیروگاه‌ها به قیمت تمام شده گاز، یکی از تصمیماتی است که باید برای افزایش راندمان نیروگاه‌ها اجرایی شود زیرا این موضوع سود مفت نیروگاه‌ها را از بین می‌برد و آن‌ها را مجبور می‌کند تا راندمان خود را افزایش دهند. گاز ارزان یارانه پنهانی است که تاکنون به تولید کننده پرداخت می‌شده اما در واقع باید به مصرف کننده نهایی پرداخت شود و به عنوان تخفیف در هزینه برق مصرف کننده لحاظ گردد.

نوفرستی واقعی کردن نرخ خوراک نیروگاه‌ها و نرخ برق مصرفی را راهی برای توسعه صادرات برق توسط نیروگاه‌ها دانست و تاکید کرد: درحال حاضر بخش عمده تولید برق کشور بر عهده بخش غیر دولتی است که دولت اگر همزمان با واقعی کردن نرخ برق، صادرات برق را به عهده خود نیروگاه‌ها بگذارد قطعا آن‌ها توانایی افزایش راندمان و صادرات خواهند داشت و همین موجب افزایش سود نیروگاه‌ها خواهد شد.

این کارشناس انرژی هزینه‌های کاهش اتلاف در شبکه انتقال برق را بسیار زیاد بیان کرد و گفت: پروژه اصلاح شبکه انتقال برق کشور یک پروژه ملی و بزرگ است که باید هزینه زیادی را وزارت نیرو صرف این موضوع کند. این درحالی است که توانیر حدود 30 تا 40 هزار میلیاردتومان به بخش خصوصی بدهکار است. در حال حاضر نرخی که مصرف کننده برای برق مصرفی پرداخت می‌کند نیمی از هزینه واقعی برق است و با توجه به کمبود بودجه وزارت نیرو،  بدهکاری این وزارت خانه درحال سنگین‌تر شدن است.

نظام تعرفه‌گذاری برق ضد عدالت است

وی با تاکید بر ضرورت اصلاح ساختار تعرفه‌ها، خاطر نشان کرد: لازم است از نقطه‌ای اصلاح ساختارها را آغاز کنیم این به معنای افزایش تعرفه‌ها نیست. درحال حاضر 70 درصد مشترکان برق زیر الگوی مصرف، مصرف می‌کنند. در مناطق غیرگرمسیر این موضوع کمتر از 300 کیلو وات در ساعت است. قدم اول اصلاح، حفظ تعرفه‌های 70 درصد مشترکان است که زیر الگوی مصرف هستند اما لازم است که تعرفه 20 تا 30 درصد مشترکانی که مازاد بر الگوی مصرف، مصرف می‌کنند تصاعدی افزایش یابد. به این مدل روش پلکانی یاIBT می‌گویند که در دنیا نیز اجرا می‌شود و می‌تواند به توزیع عادلانه یارانه انرژی کمک کند.

نوفرستی در پایان خاطر نشان کرد: در حال حاضر نظام تعرفه‌گذاری برق ضد عدالت است و به شدت پله‌های مصرفی بالاتر را به افزایش مصرف تشویق می‌کند. همچنین از سوی دیگر این نظام تعرفه‌گذاری موجب شده تا اقشار پرمصرف‌ بیش از سایر اقشار از یارانه‌های پنهان در حوزه برق بهره‌مند شوند.

انتهای پیام/4141