تربیت دانش‌آموزان خلاق با آموزش‌های نوين بر محور فلسفه/ فواید فلسفه برای کودکان چیست؟
محسن محمودی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در بندرعباس، فلسفه برای کودکان و نوجوانان را روش جدید آموزشی دانست که معایب آموزش و پرورش سنتی را ندارد. در آموزش سنتی؛ حافظه محوری، پاسخ محوری، سخنرانی یکطرفه معلم و رقابت برای کسب نمره اساس کار است كه موجب می‌شود پرسشگری، مباحثه، گفتگو و مشارکت جمعی، تفکر انتقادی و خلاقیت که از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای زندگی روانی و اجتماعی هستند در دانش‌آموز به حاشیه رانده شود.
مقلدان و مصرف‌کنندگان دانش
وی گفت: امروزه متخصصان تعلیم و تربیت در ایران سخن از «مرگ مدرسه» می‌گویند. در مدارس حافظه‌محور و ناکارآمد ما، کودکان که به‌طور طبیعی و فطری میل و علاقه به دانستن دارند، یعنی فیلسوفان کوچکند (فیلسوف یعنی عاشق دانستن و فلسفه یعنی عشق به دانایی) به مقلدان و مصرف‌کنندگان دانش تبدیل می‌شوند كه توانایی تولید دانش در راستای تغییر کیفیت در زندگی خود و دیگران را ندارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: «در روش سنتی آموزش، کودکان در بزرگسالی موجوداتی خودپرست، حسود و اهل رقابت برای کسب مدرک، قدرت و ثروت بدون توجه به منافع عمومی می‌شوند؛ در حالی كه در روش نوین آموزش، انجام كار تیمی، منافع عمومی، توسعه همه‌جانبه كشور و ... در آنان جان و روحی تازه می‌گیرد.
وی گفت: «اغلب کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در نظام آموزش سنتی دچار تنبلی فکری، ناشادی و خجالتی می‌شوند که با کوچک‌ترین مشکل و مسئله‌ای در زندگی واقعی، خود را می‌بازند و به‌جای حل مسائل، صورت مسئله را پاک می‌کنند و این یكی از بزرگ‌ترین دلایلی است كه ما در كارهای تیمی از حوزه تحقیقاتی، پژوهش، ورزش و ارتباطات اجتماعی و... گرفته تا آخر موفق عمل نمی‌كنیم؛ زیرا قائم به فرد تربیت شده و كار تیمی را بلد نیستیم و تمایلی به انجام آن نداریم.»
در حلقه‌های کندوکاو فلسفی برای کودکان چه می‌گذرد؟
محمودی خاطرنشان کرد: «در حلقه‌های کندوکاو فلسفی برای کودکان، تعالیم پیچیده فیلسوفان آموخته نمی‌شود؛ بلکه متناسب با هر سنی، داستان‌های فکری نوشته شده است که خود کودک یا معلم (که دیگر دانای کل و سلطه‌گر نیست و به او تسهیل‌گر و هماهنگ‌کننده گفته می‌شود) آن را خوانده سپس گفت و شنود جمعی و مباحثه، پرسشگری و تأمل و اکتشاف درباره موضوع آغاز می‌شود و کودکان شجاعانه پرسشگری و ابراز وجود می‌کنند و با مشارکت جمعی خودباوری در آنان تقویت می‌شود و می‌آموزند که هم پرسش کنند و هم مورد پرسش واقع شوند. آنان یاد می‌گیرند علاوه بر اینکه گوینده فعالی باشند، شنونده فعالی نیز باشند.»
این استاد دانشگاه ادامه داد: «کودکان در حلقه‌های کندوکاو فلسفی، تفکر انتقادی را یاد می‌گیرند یعنی بدون استدلال نه چیزی را انکار و نه قبول کنند و رد و قبول مطلبی نه از سر اجبار، ترس و تلقین؛ بلکه از سر تحقیق و آگاهی و حق انتخاب باشد، یکی از نتایج این نوع تفکر، مقابله با سلطه‌گری و سلطه‌پذیری و گسترش صلح، تفاهم و دوستی از طریق گفتگو است.»
عضو هیئت علمی گروه فلسفه اضافه كرد: «در این روش جدید که البته سابقه آن در دوران باستان به روش دیالکتیکی (گفتگویی) سقراط برمی‌گردد و در دوران جدید ماتیو لیپمن، فیلسوف آمریکایی مؤسس فلسفه برای کودکان است، آموزش فرایندی مفرح و لذت‌بخش است که علاوه بر فواید ذکرشده، باعث می‌شود کودکان و نوجوانان اسیر خودمحوری نشوند و بتوانند از زوایای مختلف و از دیدگاه‌های دیگران هم به یک موضوع و مسئله نگاه کنند و در حل مسائل زندگی فقط به یک راه حل نیندیشند و انعطاف‌پذیری را یاد بگیرند و در نظریات مخالف دیگران نیز تأمل کنند و اگر لازم بود از آن هم بهره ببرند و فروتنی مشورت با دیگران را بیاموزند.»
وی بیان كرد: «این برنامه بر اساس تشكیل كارگاه‌های آموزشی كه توأم با بازی و قصه‌گویی است، بچه‌ها یاد می‌گیرند که از قدرت ذهنشان استفاده و تبادل نظر کنند و با تقویت اعتماد به نفسشان می‌آموزند که انتقادپذیر و خوداصلاحگر نیز باشند و در ضمن متوجه می‌شوند كه برای داشتن یک رابطه مؤثر، خوب گوش کردن را یاد بگیرند و بر سر یک موضوع با دلایل روشن به توافق برسند.»
محمودی تصریح كرد: از نظر كارشناسان «فبک» (فلسفه برای کودکان)، بچه‌ها بعد از گذراندن این کلاس‌ها دیگر ترسی از حرف‌زدن نخواهند داشت و از مورد قضاوت قرارگرفتن ناراحت نمی‌شوند. آنان در طول این کلاس‌ها یاد می‌گیرند که خودشان را در جایگاه طرف مقابل قرار دهند تا حرف‌های بقیه را بهتر متوجه بشوند و بتوانند موضوعات را بهتر طبقه‌بندی‌کنند و مسائل را به شیوه درست بیان و منطقی‌تر فکر کنند.»
فواید فلسفه برای کودکان
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، برخی از فواید فلسفه برای کودکان را پرورش مهارت‌های تفکر خلاق و نوآوری، توانمندسازی کودکان در امر گفتگو و یادگیری آداب گفتگو، افزایش مهارت‌های کلامی و شنیداری، پرورش علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به آموختن، پرسشگری، استدلال و پژوهش،کاربردی سازی مفاهیم منطقی و فلسفی در زندگی روزمره، آموزش مهارت‌های زندگی و ارتباط سالم، پرورش هوش اخلاقی و دوری از سلطه‌گری و سلطه‌پذیری ، افزایش عزت نفس و جرئت‌مندی (نه زورگویی و نه زورشنوی)، تقویت تفکر انتقادی و حل مسئله و پرهیز از خشونت (خشونت نمره) برشمرد.
وی ابراز امیدواری کرد كه جایگزینی این روش نوین هرچه سریع‌تر در حوزه آموزش و پرورش بتواند تغییرات شگرفی در توسعه كشور به‌وجود آورد.
انتهای پیام/4062/
انتهای پیام/