سینمای ضد روشنفکری به سبک آوینی/ از قصه‌گویی و جذابیت تا تمرکز بر عموم مخاطب

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، در سینمای ایران به رغم تولیدات قابل تأملی که هر از گاهی ساخته می‌شود اما همچنان فیلمساز و مستندسازانی که صاحب ایده و تفکر منحصر به خود باشند، آنچنان موجودیت ندارند. هرچند هنرمندان و متفکرانی از این دست همین امروز هم در سینما هستند ولی آنچنان که باید به کمیت مطلوب نرسیده‌اند.

شهید آوینی به عنوان مصداق بارزی از این جریان، شاید بیش از آنکه بواسطه حضورش در مستندنگاری سینمای دفاع مقدس شناخته شود، باید افکار و رگه‌های ذهنی او را در این سینما جست و مورد مطالعه قرار داد. مستند «روایت فتح» این دو را ترکیب می‌کند؛ یعنی آنچنان ماندگار و صاحب سبک است که با وجود سادگی‌اش اما متعلق به سینمای خود آوینی است.

شهید صاحب قلم چه در عرصه مطبوعات و چه قلمی که بر حوزه سینما و هنر روا می‌داشت، نگاه تجربی و ایده حاصل از آن را به کار می‌گرفت. بر همین اساس است که از سینما به عنوان رسانه‌ای برای بازگویی، کشف و شهود حقایق جهان هستی و نیز ارائه مفاهیم متعالی الهی انسانی بهره می‌برد.

دیدگاه شهید آوینی در سینما نیز مبتنی بر همین تفکر و زیست تجربی، نهایتا متضاد و در مقابل سینمایی است که ادعای روشنفکری دارد. خودش می‌گوید: «من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران و روشنفکران آشنا نیستم؟! خیر من از یک راه طی شده با شما حرف می‌زنم. من سال‌های سال در یکی از دانشکده‌های هنری درس خوانده‌ام، به شب‌های شعر و گالری‌های نقاشی رفته‌ام، موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام. ساعت‌ها از وقتم را به مباحث بیهوده درباره‌ی چیزهایی که نمی‌دانستم گذرانده‌ام. من هم سال‌ها با جلوه‌فروشی و تظاهر به دانایی زیسته‌ام. ریش پروفسوری و سبیل نیچه‌ای گذاشته‌ام.»

سیدمرتضی آوینی از سینما به عنوان رسانه‌ای برای بازگویی، کشف و شهود حقایق جهان هستی و نیز ارائه مفاهیم متعالی الهی انسانی بهره می‌برد.

در جدل و بحث‌هایی که با فعالان سینمای شبه‌روشنفکری داشت، سراغ سینمایی می‌رفت از جنس عامه مردم که با همه شکل مخاطبی سر و کار داشت. برهمین اساس است که اعتقاد دارند آوینی متعلق به سینمای قصه‌گوست و این نوع سبک از هنر را علاقه‌مند است.

کشش و جذابیت را درون این سینما می‌جست، نه با دست آویز شدن به هر نوع جذابیتی. قصه‌گویی را در خدمت هنری می‌گذاشت که منتج به بیان آلام و دردهای بشری باشد.

این چنین هم درباره سینمای متعلق به شهید آوینی می‌نویسند که او به عنوان هنرمندی متعهد، برخلاف جریان رایج و غالب روز سر بر آستان غرب نساییده است و در پرتو الهام‌های رحمانی انقلاب اسلامی و بر پایه دین، هوشمندانه اساس و بنیان جذابیت‌های کاذب در سینما را به چالش کشیده است.

دوست‌داران این شهید و طرز تفکر او در سینما معتقدند که شهید آوینی همیشه نگران این بود که سینما راهی را در پیش گیرد که مردم در آن جایگاهی نداشته و تنها عده‌ای خاص مخاطب آن باشند، رویکردی که برای سینما آفت محسوب می‌شود.

سینمای متعهد به آرما‌ن‌ها و اعتقادات مردم که در ظرف ساختاری منسجم ریخته شود، ادواتی است که مخاطب امروز نیز به آن ابراز علاقه و وفاداری نشان می‌دهد.

سینمای متعهد به آرما‌ن‌ها و اعتقادات مردم که در ظرف ساختاری منسجم ریخته شود، ادواتی است که مخاطب امروز نیز به آن ابراز علاقه و وفاداری نشان می‌دهد. آسیب چنین سینمایی است که بی‌توجه به مردم در پی تولید محتوا باشد و در این میان بیننده را در نظر نگیرد.

سینمای آوینی موجدآثاری می‌شود که بدون عاریه از مفاد روشنفکری اتفاقا داعیه مفاهیم مذهبی و ملی هم خواهد شد. همان چیزی که همه مردم را به سمت خود بکشاند و نه صرفا عده‌ای خواص. هم قصه دارد و هم جاذبه و مولد تفکری است که ریشه در اعتقادات همین مخاطب خواهد داشت.

انتهای پیام /4143/