معرفی رمان برای زمان قرنطینه: «مدیر مدرسه» از جلال آل احمد

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، شیوع ویروس کرونا در سراسر دنیا و از جمله ایران، باعث ایجاد محدودیت و تغییراتی در زندگی مردم شده است که سپری کردن آن نیازمند کسب اطلاعات تازه‌ای است.

سبک زندگی تغییر یافته مردم و افزایش ساعت در خانه ماندن آنها باعث شده تا سراغ موضوعات مختلفی برای سپری کردن ساعات خود بروند. برخی ساعات بیشتری را صرف اینترنت و فضای مجازی می‌کنند، برخی سراغ فیلم و عده‌ای هم دنبال کتاب می‌‌روند.

در این میان رمان به عنوان یکی از گونه‌های پرطرفدار در بین مردم، همیشه مورد توجه بوده است. اگر شما هم جز آن دسته از مردم هستید که برای دوران قرنطینه دنبال کتاب مناسب می‌گردید در این مطلب با ما همراه باشید تا جزئیاتی از رمان «مدیر مدرسه» یکی از بهترین رمان‌های تاریخ ادبیات فارسی اثر جلال آل احمد را بخوانید.

آل احمد از تولد تا تأثیراتش بر ادبیات ایران

«جلال آل احمد» یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان سده‌ی اخیر ایران است که در سال 1302 در گیلان به دنیا آمد. او در نوجوانی به دارالفنون و پس از آن برای تحصیل علوم دینی به نجف رفت. پس از بازگشت به ایران دچار تحول و تغییرات اساسی فکری شد و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی آن زمان ایران را دنبال کرد؛ و برخلاف عقاید خانواده‌اش که از روحانیون آن دوره بودند به حزب توده پیوست. با نویسنده رمان «سووشون» یعنی «سیمین دانشور» ازدواج کرد.

این نویسنده برجسته تحصیلاتش را در دانشسرای عالی تهران در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی تا مقطع دکترا ادامه داد و زندگی‌اش را وقف نوشتن، ترجمه و مطبوعات کرد. از دهه‌ی بیست مجموعه داستان‌هایش که غالباً طنز و روایت اوضاع اجتماعی بودند را منتشر کرد و به‌عنوان نویسنده‌ای توانا شناخته شد. آثار این نویسنده که تنوع زیادی هم دارد و شامل داستان‌ها، مقالات و سفرنامه‌ها است؛ از ارزش ادبی بالایی برخوردار هستند. این آثار بازتابی از فضای اجتماعی و سیاسی دهه بیست و سی جامعه ایران هستند. آل احمد عمر کوتاهی داشت و در چهل‌وپنج‌ سالگی در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ در گیلان درگذشت.

«مدیر مدرسه» شاهکار داستانی آل احمد

مدرسه بیش از آن‌که فضایی برای آموزش اعداد و ارقام و علوم گوناگون باشد محیطی برای رشد، پرورش و بالندگی کودکان است. شاید بتوان مدرسه را مهم‌ترین نهاد آموزشی هر جامعه و کشور دانست که وظیفه‌ی تربیت و راهنمایی کودکان بر دوش آن‌ها است. معلمان و مدیران در مدرسه وظیفه‌ی سنگینی برعهده دارند، هرگونه کوتاهی و کاستی آن‌ها می‌تواند آینده تعداد زیادی از کودکان را با مشکل ایجاد کند.

آل احمد نویسنده دغدغه‌مند ایرانی براساس تجربیاتش در یک دوره تدریس و معلمی در مدرسه و حضور در سیستم آموزشی، داستان «مدیر مدرسه» را در نقد مسائل و معضلات حاکم بر نظام آموزشی به نگارش درآورد و اولین بار آنرا در سال 1337 به چاپ رساند. این اثر در طی چند دهه‌ی اخیر چندین بار توسط انتشارات متعدد و طرح جلدهای مختلف به چاپ رسیده؛ و همچنان از پرطرفدارترین داستان‌های ایرانی است.

روایت داستان از زبان یک مدیر مدرسه

شخصیت اصلی این داستان معلمی است که از تدریس خسته شده است، او برای سمت مدیریت مدرسه تلاش می‌کند و در این مسیر خواننده را با انواع معضلات اجتماعی در سیستم دولتی و آموزشی روبه‌رو می‌کند.

راوی داستان که از آموزگاری به تنگ آمده است، برای آسودگی خود و داشتن درآمد بیشتر و بی دردسر به مدیری دبستان رو می‌آورد، بی آنکه بداند چه دردسرهایی در پی خواهد داشت. مدیر که خود را هیچ‌کاره می‌داند و آمده تا گوشه‌ای آرام در دفترش از گچ خوردن و بیهودگی کار آموزگاری خود را برهاند، با دشواری سرپرستی «یک ناظم و هفت تا معلم و دویست و سی و پنج تا شاگرد» روبرو می‌شود. پس همه توان خود را به کار می‌گیرد تا کمبودها و نارسایی‌ها را به گونه‌ای سروسامان دهد. اما در این شرایط محیطی امکان اصلاح وجود ندارد و مدیر تصمیم می‌گیرد که استعفا دهد.

مدیر که در ابتدا به ناظم تعرض می‌کند که چرا بچه‌ها را تنبیه می‌کنی، و ترکه‌ها را می‌شکند، آخر داستان خودش مجبور می‌شود که به تنبیه بدنی روی ‌آورد. کسی که دوست ندارد به این و آن رو بزند مجبور می‌شود که از آدم‌های پولدار گدایی کند. دست آخر، مدیر به دنبال دادخواستی به دادگستری فراخوانده می‌شود. با آنکه گویا دادخواست پیگیری نمی‌شود، مدیر درخواست کناره‌گیری‌اش را روی همان برگه‌های نشاندار دادگستری می‌نویسد و برای دوست پخمه‌ای که تازگی سرپرست آموزش و پرورش شده، می‌فرستد. آل احمد در «مدیر مدرسه» نظام آموزشی پوسیده زمان خود را به زیبایی به سخره می‌گیرد و کاستی‌های آن را برملا می‌کند!

انتهای پیام/4028/