کشت سراسری 20 گونه گیاه دارویی از اسفند 98 آغاز میشود/ مأموریتی برای تولید دارو با استانداردهای جهانی
گروه استان‌های خبرگزاری آنا، حسین عقابی؛ مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس به‌صورت مقدماتی از سال 1396 در دانشکده کشاورزی این دانشگاه با چهار اتاق که حالت آزمایشگاه دارند و یک اتاق اداری راه‌اندازی شد.
در این مرکز تحقیقات سه دپارتمان یا سه گروه فعالیت دارند. گروه نخست مربوط به بذر و گیاه‌شناسی و مباحث ژنتیک و بیوتکنولوژی گیاهان است. گروه دوم روی موضوع فیتوشیمی و بررسی ترکیبات شیمیایی و دارویی گیاهان فعالیت می‌کند و گروه سوم به بررسی خواص درمانی، خواص ضد میکروبی و خواص آنتی‌اکسیدانی می‌پردازند که فعالیت آنها مربوط به هر سه گروه است.
عبدالله قاسمی‌پیربلوطی رئیس مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس در گفتگو با خبرنگار آنا فعالیت‌ها و مأموریت‌های این مرکز تحقیقاتی را تشریح کرده است که در ادامه خواهیم خواند.
آنا: چرایی ایجاد مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس را تشریح کنید.
قاسمی: غرب استان تهران یعنی مناطق شهریار، صفادشت، ملارد و شهرقدس به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم کشاورزی در استان تهران و حتی کشور، مطرح بوده و از اراضی خیلی خوب و شرایط مناسبی برخوردار است. از سوی دیگر در کنار واحدهای دانشگاهی صفادشت، ملارد و شهرقدس، کارخانه‌های متعدد داروسازی و انواع شرکت‌هایی را داریم که در زمینه داروسازی و پخش دارو فعالیت می‌کنند؛ بنابراین این دو عامل باعث شد که به فکر راه‌اندازی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی باشیم.
از طرفی وجود دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیئت علمی توانمند و زیرساخت‌های موجود، شرایطی ایجاد کرد که بتوانیم مرکز تحقیقات گیاهان دارویی را سال 1397 به‌طور جدی راه‌اندازی کنیم و سال 98 عملیات و اقدامات مهمی در این مرکز تحقیقات انجام شد.
آنا: چه مأموریتی برای مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس تعریف شده است؟
قاسمی: مهم‌ترین مأموریتی که انجام دادهایم، آمایش اراضی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در کل کشور بود. 5 هزار هکتار اراضی کشاورزی در کل واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور داریم که در نخستین قدم با همکاری حوزه معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی جلسات متعددی با کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدکننده داروهای گیاهی و داروهای دامی گیاهی داشتیم.
شرکت‌های تولیدکننده داروهای گیاهی و داروهای دامی گیاهی اولویت‌هایی برای تولید گیاهان ارگانیک مطرح کردند و از این 5 هزار هکتار، یک هزار هکتار آن را برای کشت 20 گونه گیاه دارویی مهم اختصاص دادیم و در هر استان با توجه به شرایط اقلیمی و آب‌وهوای آنها، یک‌سری از این 20 گونه گیاه را انتخاب کردیم و به آنها مأموریت دادهایم که مثلاً فلان واحد دانشگاهی در فلان نقطه از کشور، پنج گونه از این گیاهان را در پنج هکتار بکارد. خودمان نیز نظارت و کارشناسی می‌کنیم و در موضوع فروش آنها نیز بازاریابی کرده‌ایم و برای شرکت‌های دارویی خرید تضمینی داریم.
یکی دیگر از مهم‌ترین مأموریت‌های ما این است که گیاهان دارویی با استانداردهای جهانی در حد استاندارد WHO (سازمان بهداشت جهانی) تولید کنیم و هر گیاه دارویی را تولید نکنیم. سازمان بهداشت جهانی برای تولید هر گیاه دارویی یک‌سری استانداردهایی تعریف کرده است. مثلاً باید درصد رطوبت، ماده مؤثره و دارویی آنها مقدار ثابت و مشخصی داشته باشند.
انتظار داریم در یک هزار هکتاری که برای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور مأموریت تعریف کرده‌ایم، استانداردهای ارگانیک و WHO در تولید گیاهان دارویی رعایت شود تا محصولی باکیفیت برای ساختن داروهای مورد نیاز مردم تولید کرده و بتوانیم خیلی از مواد اولیه و همان دارویی که داریم از خارج وارد می‌کنیم، خودمان تولید کنیم؛ چراکه موجب خودکفایی، اشتغالزایی و ارزآوری میشود و امکان صادرات نیز در آینده وجود دارد و بازار بسیار خوبی در دانشگاه آزاد اسلامی فراهم می‌آید.
آغاز کشت 20 گونه گیاه دارویی از اسفند
در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی که ظرفیت و توانمندی زیادی دارند این طرح را اجرا می‌کنیم. استارت این برنامه از ماه گذشته زده شده و به‌طور عملیاتی اسفند امسال و فروردین سال آینده، واحدهای دانشگاهی اقدام به کشت 20 گونه گیاه دارویی خواهند کرد.
آنا: فعالیت‌های انجام شده در مرکز تحقیقات گیاهان دارویی واحد شهرقدس را تشریح کنید؟
قاسمی: اطلاعاتی را از خود واحدها و استان‌های سراسر کشور گرفته و بر اساس آنها آمایش انجام دادیم و برای هر کدام از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی مأموریتی در راستای تولید بذر گیاهان دارویی، تولید گیاهان دارویی یا فرآوری تولید شده از آنها، تولید داروهای دامی، تولید داروهای انسانی و تولید سایر فرآورده‌های طبیعی، مأموریت را مشخص کردیم و دستورالعملی تا هفته آینده برای واحدهای کل دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور آماده و ارسال می‌کنیم که مطابق آن دستورالعمل باید از کاشت تا پس از برداشت، فرآیندها را انجام دهند تا بتوانند به محصولی باکیفیت که مدنظر WHO است، برسیم.
آنا: تعامل نهادها و مراکز با مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس چگونه بوده و آیا تا به حال در این زمینه قراردادی با آنها منعقد شده است؟
قاسمی: مشکل اصلی وزارت جهاد کشاورزی بحث نهاده بذر و نشاء مرغوب گیاهان دارویی و معطر است. متأسفانه بذر گیاهان معروف و استراتژیک را با هزینه‌های خیلی زیاد از کشورهای خارجی وارد می‌کنیم به همین دلیل با تفاهم‌نامه‌ای که با این وزارتخانه بستیم، قرار شد با برنامه‌ریزی انجام شده بذرهایی در اراضی این مرکز با استانداردهای روز تولید کنیم و با قراردادی که با وزارت جهاد کشاورزی داریم، آنها خرید تضمینی از ما داشته باشند. یعنی بذر، نشاء یا نهاده‌ای که با خلوص و کیفیت مناسب تولید می‌کنیم از ما خریداری کرده و در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند.
چند محصول که از اختراعات و ابتکارات خودم که پماد و کرم‌های متعدد تقویت رشد مو و ژل رشد مو یا کرم‌های درمانی پوست، زخم‌ها یا سوختگی دیابتی و ... هستند را تولید کرده و نمونه‌های تجاری آنها نیز آماده شده و قرار است دانش فنی آنها را در اختیار کارخانه‌های داروسازی بگذاریم یا تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده‌ایم. اکنون به‌دنبال اخذ سیب سلامت هستیم تا بخشی از خط تولید یکی از کارخانه‌ها را اجاره کرده و محصولات خود را با برند دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس وارد بازار کنیم.
آنا: چه خبر خوشی از مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس دارید؟
قاسمی: یکی از خبرهای خوب این است که چند شرکت و استارت‌آپ را در سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس (نزدیک میدان انقلاب تهران معروف به ساختمان 1005 با 7 هزار مترمربع زیربنا) با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری 22 بهمن 98 افتتاح کنیم. استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های تخصصی را در زمینه داروهای گیاهی و گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی راه‌اندازی و کسب‌وکار و اشتغالزایی را برای فارغ‌التحصیلان پیگیری می‌کنیم.
کارهای زیرساختی سرا را انجام دادهایم و در مرحله آخر پروژه هستیم، بیش از 95 درصد کارهای آن انجام شده، بعد از افتتاح، استارت‌آپ‌ها و سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس که در رابطه با گیاهان دارویی فعالیت دارد در آنجا مستقر خواهند شد.
آنا: اگر صحبت خاصی در مورد مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دارید، بفرمایید.
قاسمی: مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی شهرقدس به‌عنوان هسته‌ای قرار شده با همکاری سایر مراکز تحقیقاتی گیاهان دارویی در کشور، مانند دانشگاه آزاد اسلامی گرگان، اراک، خوراسگان، اردبیل، میانه، تبریز، اراک و یا سایر واحدهایی که در این زمینه دارند در قالب یک شبکه همکاری داشته باشد. به این ترتیب نه‌تنها از موازی‌کاری جلوگیری میشود؛ بلکه کارهای هدفمندتر انجام شده و هم‌افزایی خواهد داشت.
از سوی دیگر دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی روی مبحث گیاهان دارویی حساسیت خاصی دارد؛ چراکه هم می‌تواند تضمین‌کننده بحث‌های کسب‌وکار و درآمدزایی بوده و هم خیلی از حوزه‌های مختلف از حوزه‌های داروسازی، پزشکی و طب سنتی تا شیمی، کشاورزی، زیست‌شناسی و دام‌پزشکی را درگیر خودش کند.
معتقدم دانشگاه آزاد اسلامی در تجارت، اقتصاد و تولید گیاهان دارویی می‌تواند موفقیت‌های خوبی کسب کند. استادان، پژوهشگران و دانشجویان خیلی خوبی داریم و زیرساخت‌ها، تجهیزات و امکانات متعددی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد که بعضاً از آنها استفاده نمی‌شود که باید با استفاده از همه توانمندی‌ها در راستای پیشرفت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران گام برداریم.
انتهای پیام/4121/4062/
انتهای پیام/